Stonehenge
Stonehenge
[sto?nhen?] estas
neolitika
monumento
de
hen?o
apud
Amesbury
en la provinco de
Wiltshire
en
Anglio
. La? arkeologiaj esploroj la unua ?toncirklo estis konstruata ?irka?
-5000
, kaj la tuto estis rekonstruata kaj pligrandigata ver?ajne inter
-2500
kaj
-2000
kaj parte rekonstruata dum la
19-a jarcento
.
La katedrala urbo
Salisbury
estas 13 kilometrojn (8 mejlojn) fore, kaj sur la vojo estas la ruino de mezepoka urbo
Old Sarum
.
Stonehenge
(
henge
a? hen?o havas la signifon de ?irka?anta ronda tran?eo kun ekstera alta?eto) estas granda rondforma grupo (
kromle?o
) de 162 starantaj ?tonegoj t.e.
megalitoj
. ?i ankora? estas sanktejo por modernaj
druidoj
kaj aliaj
paganoj
, sed la zorgorganiza?o
English Heritage
malpermesas alproksimi?i al la
?tonoj
, precipe dum
somera solstico
.
Piedireble ?irka?
Stonehenge
estas alta?etoj, ver?ajne neolitikaj tomboj, kaj neolitika ?tona "?oseo".
Dum 1986
Stonehenge
estis deklarata de
UNESKO
loko de
Monda Kulturhereda?o
.
Proksima ?tonrondo en
Wiltshire
estas
Avebury
, kie vila?o kreskis meze de la rondo.
Kelkaj markoj montras, kie suno aperas kaj malaperas en specialaj tagoj kiel
solsticoj
. Oni supozas, ke la konstruintoj de Stonehenge uzis ?in kiel
kalendaran
ilon.
Tamen lastatempaj priser?oj helpitaj de
National Geographic
montris, ke la ?efa funkcio de la monumento estis
tombejo
a? sepultejo.
[1]
Tiu sepulteja funkcio da?ris dum multaj jaroj de funkciado de la monumento, la? Mike Parker Pearson,
arkeologo
de la
Universitato de Sheffield
. Iam anta?e oni konis la ekziston de putoj enhavantaj
ostojn
kaj
cindrojn
, ?ar kutimis
kremacio
. Tiuj priser?oj baze sur analizoj de radiokarbono pruvis, ke la loko jam estis uzata por sepultejo 5,000 jarojn anta? nia erao kaj ?is multe post la starigo de la megalitoj. Oni enterigis tie almena? dum kvin jarcentoj (3000-2500 aK.)
240 personojn
, multe pli ol tio anta?e supozita. Tiuj personoj estus tribestroj kaj samfamilianoj de tiuj, ?ar kun ties resta?oj estis armiloj.
Anka? la? tiuj priser?oj la ekzisto de Stonehenge estas ligata al tiu de la najbara arkeologa vila?o nome
Durrington
, kie estus lo?intaj la konstruintoj de Stonehenge. La rilatoj estas evidentaj: amba? lokoj estas proksimaj, prezentas similan rondoforman protektitan strukturon kaj en Durrington oni trovis ellignan strukturon similan al tiu de Stonehenge kaj en amba? lokoj unu vojo kunigas la lokon kun la rivero Avon. Per tiu vojo amba? lokoj estus kontakte. En Stonehenge oni enterigus la elitanojn kaj la normalajn samvila?anojn oni estus lan?intaj al la rivero.
Persista mito ekzistas, precipe en
Britio
, ke la druidoj konstruis Stonehenge kaj uzis ?in por siaj ritoj.
[2]
Eble la druidoj uzis Stonehenge, sed estas neniun ateston ajn ke tio okazis do tio malver?ajnas. La druidoj estis keltaj pastroj kiuj prezipe uzis arbarajn maldensejojn por siaj ritoj la? la malmultaj fondoj pri la afero.
John Audrey estis la unua kiu spekulativas ke Stonehenge estus druida sanktejo, sed li ne asertis tion ?i sen singardeco. Sed la pli sensingarda William Stukeley predikis ?in kvaza? fakto. Bonmanieraj viroj, kutime ri?aj, ekkredis ke Stonehenge vere estis templo de druidoj. Pro la kulturaj privilegioj de ili la mito akiris altan statuson kaj i?is vaste kredita en Britio kaj anka? aliloke. Tial ?i eniris la
Novan Epokon
kaj
novpaganismon
.
- Esperance-urbo
, Stonehenge en A?stralio,
[3]
estas modernaj, astronomie funkciantaj replikoj de la ?tonepoka kultejo en Britio. Tamen ili beda?rinde ne havas la etoson esti plurmiljaraj.
- ↑
El Pais,
30a de majo
2008
, Jacinto Anton, "Stonehenge estaba consagrado a los muertos", p. 48.
- ↑
Stuart Piggott, "The Druids and Stonehenge",
The South African Archaeological Bulletin
, Vol. 9, No. 36 (Dec., 1954), pp. 138-140. Ligilo:
http://www.jstor.org/stable/3886827
.
- ↑
retejo de Stonehenge en A?stralio
en
Esperance-Urbo
