El Vikipedio, la libera enciklopedio
BATHORI Istvan
a?
Stefano Batory
[
ba:
tori
] (naski?is la
27-an de septembro
1533
en
Szilagysomlyo
, Transilvanio, mortis la
22-an de decembro
1586
en
Grodno
,
Pollando
) estis
princo de Transilvanio
inter
1571
kaj
1575
, kaj re?o de
Pollando-Litovio
inter
1576
kaj
1586
, kune kun sia edzino
Anna Jogajlido
, filino de re?o
Sigismondo la 1-a
.
Stefano Bathori estis la suvereno de Transilvanio (1571?1586): li establis la pli-malpli memstaran landon. Dum lia regno la turkoj ne atakis Transilvanion, ?ar li ?iujare precize pagis la imposton. Li subtenis la disvolvi?on de industrio kaj komercon, helpis la ekflorigo de minado. En
1571
li fondis en
Kolozsvar
jezuitan lernejon, kiu en
1576
ricevis universitatan rangon. En lia kortego de
Gyulafehervar
restadis iom da tempo poeto
Balint Balassi
(
1554
-
1594
).
En 1576 la pola nobelaro elektis lin, aldone al lia edzino Anna, re?o de
Pollando
. Li estris sukcesajn manovrojn kontra?
Rusio
. Li sukcese ekfinis la longan livonian militon (1558?1582) (vidu pri
nordiaj militoj
), kaj ekhavis la grandan parton de la teritorio de la nuna Estonio kaj Latvio (Livonio). Ekde tiu ?i milita sukceso la rusa caro
Ivano la Terura
da?rigis siajn luktojn suden kaj orienten.
En
1579
li altigis la Jezuiton lernejon en
Vilno
kaj ?i ricevis la titolon de universitato, kiu estis ?e
Respublika Pollando
la dua akademio. Li fondis anka? la
universitaton de Vilno
en 1579.