Spicherbo

?irka? 15.000 man?eblaj sova?plantoj ekzistas en E?ropo. Spicherboj , kuirejaj herboj a? mallonge herboj estas nomataj plantoj, kies folioj, tigoj kaj floroj estas uzataj fre?e a? en sekigita formo por spici man?a?ojn a? trinka?ojn. Ne nepras ke la plantoj botanike estas veraj herboj . Kelkaj plantoj anka? estas sta?doj a? lignoplantoj . Malgra? la spicherboj apartenas al la spicoj, oni distingas ilin de la sekaj kaj ofte muelitaj spicoj , el semoj, fruktoj, ?eloj, radikoj a? aliaj plantpartoj. Kelkaj herboj anka? uzeblas en medicino, plej ofte en tradicia a? popola medicino ( kuracherbo )

La plej konatoj spicherboj estas:

Listo de spicherboj [ redakti | redakti fonton ]

latina nomo	esperanta nomo	plantfamilio	botanika rimarkoj	kuireja uzo
Pimpinella anisum	anizo	apiacoj	unujara herbo	por spici ru?an brasikon, ru?ajn betojn kaj baka?ojn, fari likvoron
Ocimum basilicum	bazilio	lamiacoj	unujara herbo	por spici sa?cojn, buteron, salaton, tomatojn kaj viandon
Sarureja hortensis	satureo	lamiacoj	unujara herbo	por spici fazeolojn kaj fabojn, vianda?ojn, terpoma?ojn, kukurbojn a? fari teon
Borago officinalis	borago	boragacoj	unujara herbo	por spici kukumoj, salatoj, fi?o, ova?oj, terpomoj, kazeo, verda sa?co . La floroj estas man?eblaj kaj servas kiel dekora?o.
Nasturtium officinale	akvokreso	brasikacoj	unujara herbo	por spici salaton
Anethum graveolens	aneto	apiacoj	unujara herbo	por majonezo, salatoj, vinagro, tomatoj, fi?a?oj, kazeo, aneta supo, semoj por tizano
Dracocephalum moldavica	drakocefalo	lamincoj	unujara herbo	sekigita herbo por kuracteo kaj ungvento
Lepidium sativum	kreso , kultiva lepidio	brasikacoj	unujara herbo	por salatoj, krudaj man?a?oj, al kolbaso, al kazeo, al malvarma viando, ovoj, terpomoj, kiel surmeta?o al pantranxa?o, por verda sa?co
Matricaria chamomilla	kamomilo	asteracoj	unujara herbo	por teo, en medicino
Tropaeolum majus	tropeolo	tropeolacoj	unujara herbo	kiel salato, kiel kruda?oj, sumeta?oj al pano, miksi en kazeo
Anthriscus cerefolium	cerefolio	apiacojacoj	unujara herbo	en printempa kaj herbaj supoj, en herbbutero, por spici tomatojn kaj froma?ojn, en omleto, en verda sa?co
Coriandrum sativum	koriandro	apiacoj	unujara herbo	por spici legomon, salaton kolbason, pasta?on, panon, enkredienco de kario, por spici konservitaj kukumoj kaj likvoron
Origanum majorana	majorano	laminacoj	unujara herbo	por spici tomatan sa?con, koka?on, porka?on, picon, kruda?on
Capsicum annuum	kapsiko	solanacoj	unujara herbo	kiel legomo, salato, al viando (gula?o), supoj, sa?coj
Portulaca oleraceae	portulako	portulakacoj	unujara herbo	kiel kruda?o, kaj salato, kuirita kiel legomo (spinacsimila), herbaj sa?coj, en kazeo
Calendula officinales	kalendulo	asteracoj	unujara herbo	por teoj kaj ungvento, por natura kosmetika?o
Sinapis alba	sinapo	asteracoj	dujara herbo	junaj ?osoj kiel kreso, semo por spici acidan legomon, mustardo
Barbarea vulgaris	barbara-herbo	brasikacoj	dujara herbo	vintra spiclegomo, salato
Angelica archangelica	angeliko	apiacoj	dujara herbo	fre?aj folioj kaj folitigoj por spici, radikoj kiel teo, likvoro kaj herba brando
Carum carvi	karvio	apiacoj	dujara herbo	por brasiko, viando, terpomoj, froma?o, kazeo, pano, legomo, supoj, salato, likvoro, sa?rkra?to
Cochleariea officinalis	skorbutherbo	asteracoj	dujara herbo	aldona?oj al salatoj kaj buterpanoj
Petroselinum crispum	petroselo	apiacoj	dujara herbo	spicherbo por supoj, sa?coj, legomoj, salatoj, terpomoj, verda sa?co
Allium sativum	ajlo	liliacoj	aliumo	por spici multajn man?a?ojn
Allium cepa var. viviparum	aercepo	liliacoj	aliumo	por salatoj, kazeo supoj kaj viando
Allium tuberosum	?ina ajlo a? ajla ?enoprazo	liliacoj	aliumo	kiel ajlo, sed pli malforta ajla gusto
Allium schoenoprasum	?enoprazo	liliacoj	aliumo	por spici supon, sa?coj, salatoj, kazeo, viando, ovoj, terpoma?oj, buterpano
Allium fistulosum	tubocepo	liliacoj	aliumo	multflanka spicplanto
Inula helenium	inulo	asteracoj	multjara herbo	por fari tizanon
Arnica montana	arniko	asteracoj	multjara herbo	medicina uzo (tinkturo, ekstrakto)
Valeriana officinalis	valeriano a? katherbo	valerianacoj	multjara herbo	teoj, tinkturoj kaj banaldona?oj
Artemisia vulgaris	artemizio	asteracoj	multjara herbo	por spici grasajn rostvianda?on, anasa?on, ?afa?on, spici legomojn kaj fungojn
Symphytum officinalis	oficina sinfito	boragacoj	multjara herbo	medicina uzo
Satureja montana	monta satureo	lamiacoj	multjara herbo	por spici fabojn kaj fazeolojn, vianda?ojn, terpomojn, kukurbojn, por fari teon, kaj banaldona?on
Origanum vulgare	ordinara origano	laminacoj	multjara herbo	por tomatoj, viando, froma?o, supoj, legomo, picoj
Artemisia abrotanum	abrotano	asteracoj	multjara herbo	al salatoj, sa?coj, rosta?o, por fari florbukedon
Althea officinalis	alteo	malvacoj	multjara herbo	por teo
Gentiana lutea	flava genciano	gencianacoj	mutljara herbo	teo, herba brando, malvarmaj ekstraktoj
Fragaria vesca	arbara frago	asteracoj	multjara herbo	teo, la fruktoj estas fre?e man?eblaj
Artemisia dracunculus	estragono	asteracoj	multjara herbo	al salatoj, kazeo, supoj, sa?coj, koka?o, herba vinagro, herba vino, por acidaj kukurboj, por prepari teon
Foeniculum vulgare	fenkolo	apiacoj	multjara herbo	la semoj por teo kaj baka?oj, fre?aj foloj por spici fi?a?on, salatojn kaj sa?cojn
Sambucus nigra	sambuko	kapriofoliacoj	arbusto	floroj kiel teo, friti la florojn en pasta kovra?o, fruktoj por preparo de ?eleo kaj sapo
Monarda didyma	monardo	lamiacoj	plurjara herbo	teo kaj malvarma trinka?o, kuracherbo
Hypericum perforatum	hiperiko	kapriofoliacoj	arbusto	floroj kiel teo, friti la florojn en pasta kovra?o, fruktoj por preparo de ?eleo kaj sapo
Lavendula angustifolia	lavendo	lamiacoj	plurjara herbo,	junaj ?ospintaj por spici sa?cojn, unupota?ojn, fi?o, floroj sekigitaj por odori ?rankojn kaj prepari tizanon, herban brandon a? banejaromon
Levisticum oficinale	levistiko	apiacoj	plurjara herbo	por aromigi supojn, unupota?ojn, sa?cojn kaj vianda?on
Malva silvestris	malvo	malvacoj	plurjara herbo	tizano kaj gargara?o
Armoricia rusticana	kreno	brasikacoj	plurjara herbo	raspita radiko por spici vianda?on, fi?a?on, kazeon, radikpecoj por spici konservitajn kukurbojn
Menta sp.	mento	lamiacoj	plurjara herbo	fre?a herbo por spici sa?cojn, supojn, kruda?on, kazeon, ova?ojn, trinka?ojn, por aromi oleon kaj por aromi banakvon
Sanguisorba minor	eta sangvisorbo	rozacoj	plurjara herbo	junaj folioj por spici salaton, kazeon, ova?ojn, tomatojn, fi?a?on, fari sa?cojn( verda sa?co )
Rosmarinus officinalis	rosmareno	lamiacoj	rufarbusto	?prospintoj kaj folioj por spici viandajn, terpomajn kaj legomajn pladojn, herbovino, herbobrando, tizano kaj por aromi banakvon. Atentu: Ne ta?gas por graveduloj!
Salvia officinalis	salvio	lamiacoj	plurjara herbo	por spici vianda?on, fi?a?on, supojn, kazeon, tomatan salaton, por fari tizanon, por fari gurgara?on.
Rumex acetosa	rumekso	kapriofoliacoj	pluirjara herbo	por salato, sa?coj, supoj, fi?a?on kaj kazreon, grava inkredienco de frankfurta verda sa?co
Thymus vulgaris	timiano	lamiacoj	arbusteto a? plurjara herbo	por spici kazeon, fungoojn, picojn, vianda?on, legoma?on kaj sa?cojn, por fari tizanon, aromigi banakvon kaj fari gargara?on
Thymus x citriodorus	timiano citronaroma	lamiacoj	arbusto	por spici multajn man?a?ojn, por fari tizanon kaj fari aromajn kusenetojn
Sedum reflexum	sedo	krasulacoj	plurjara herbo sukulentfolia	junaj ?osoj kaj folioj kiel salato por spici saucojn kaj herbovinagron
Galium odoratum	asperulo	rubiacoj	plurjara herbo	por majbovlo , por spici fruktsukojn kaj pom?eleon, por fari tizanon
Ruta graveolens	ruto citronaroma	lamiacoj	arbusteto a? plurjara herbo	por spici vianda?on, sa?cojn, supojn, herbovinon kaj herbobrandon. Atentu: nur uzu etajn kvantojn de ruto. La konsumado de grandaj kvantoj estas malsalubra!
Artemisia absinthium	absinto	asteracoj	plurjara herbo	aldoni al grasaj vianda?on kaj unupota?ojn, poer spici herbovinon,herbolikvoron kaj herbobrandon, por fari tizanon. Atentu: uzu ?pareme!
Hyssopus officinalis	hisopo	lamiacoj	arbusteto kaj plurjara herbo	por spici salaton, sa?cojn, fazeola?ojn, erpoma?ojn, vianda?ojn, sekigita por herbovino, herbobrando, likvoro kaj tizano
Melissa officinalis	citronmeliso a? meliso citronaroma	lamiacoj	plurjara herbo	junaj ?osoj por spici salaton, kazeon, fi?a?on, birda?on kaj ?asa?on, sekigita herbo por tizano

Bibliografio [ redakti | redakti fonton ]

anonima: Heil- und Geuwrzpflanzen aus dem eigenen Garten . AID-kajero 1192, Bonn/Germanio 1992
Bultjer, U.: Lexikon der Krauter und Gewurze , Bassermann-Verlag, Munchen, 2006