El Vikipedio, la libera enciklopedio
Sorto
rilatas al
destinitaj
sinsekvoj de okazoj. Sorto estigas anta?fiksitan
estontecon
individuan
a? ?eneralan. Tiu ?i koncepto bazi?as en la
kredo
ke ekzistas
ordo
natura en la
universo
.
Unuaflanke sorto estas vidata kiel personigita potenco alta, kiu sen homa kunago influas grave la vivon individuan (ekz. "Sorto ofte alsendas, kion oni ne atendas."). Aliaflanke sorto estas komprenata kiel neinfluebla aldonito al homo a? grupo, do esprimo nepersona potenco(j) - ekzemple: "Sian sorton neniu evitos." Anka? ekzistas la ideo, ke homo povas ?an?i sian sorton, do ?iu estas kunligita kun la sorto de la alia ("?iu kreas sian forton, ?iu for?as sian sorton.").
La sinteno kontra? la sorto povas esti
- kompleta kapitulaco (
fatalismo
)
- la kredo je ebleco subigi ?in
- la neado sorton per la libera volo.
El la kredo je anta?fiksita sorto esti?is la koncepto per
a?gurado
diveni la estontecon.
Epikurismo
, unu el la ?efaj skoloj de greka filozofio, instruas, ke sorto ne estas la produkto de malbona a? bona volo de
dioj
, sed estas produkto hazarda. Aldone, ?ar la animo ne estas senmorta, oni ne zorgu pri ia sorto post la morto, pri ia puno de la dioj.
En la
kristanismo
staras anstata? la sorto la ideo de
dia
providenco (
predestino
).
La?
Hinduismo
estas la sorto en ?i tiu vivo la rezulto de pasintaj faroj. La estonta feli?o dependas de la nunaj faroj (la doktrino de karmo).
Ekzistas pluraj
proverboj
pri sorto en la
Proverbaro Esperanta
de
L. L. Zamenhof
, inter ili
[1]
:
|
| ?
Al mono kaj forto humili?as la sorto.
”
|
|
|
| ?
Kiun favoras la sorto, por tiu e? koko estas ovoporta.
”
|
|
|
| ?
Sorto donas favoron, sorto donas doloron.
”
|
|