| Specimeno
|
| O?ena?
(Patro nia)
O?e na?,
ki si v nebesih,
posve?eno bodi tvoje ime,
pridi k nam tvoje kraljestvo,
zgodi se tvoja volja,
kakor v nebesih, tako na zemlji.
daj nam danes na? vsakdanji kruh
in odpusti nam na?e dolge,
kakor tudi mi odpu??amo svojim dol?nikom,
in ne vpelji nas v sku?njavo,
temve? re?i nas hudega.
Amen.
|
La
slovena lingvo
(slovene:
slovenski jezik
a?
sloven??ina
) estas
slava lingvo
de la
hinde?ropa lingvaro
. ?i havas ?irka? du milionojn da parolantoj, ?efe en
Slovenio
, sed anka? en
A?strio
kaj en
Italio
(regiono de
Triesto
).
[1]
?i estas la oficiala lingvo de Slovenio kaj unu el la oficialaj lingvoj de la
E?ropa Unio
.
[1]
La slovena uzas la
latinan alfabeton
kun tri
diakritaj
literoj nomataj
?umniki
(
?
,
?
kaj
?
). ?i konservas kelkajn trajtojn de la
malnova slava lingvo
kaj ?in influis la
latina
, la
germana
kaj la
itala
.
Jen la literoj de la slovena
alfabeto
:
A, B, C, ?, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, R, S, ?, T, U, V, Z, ?.
En la vikipedio, la literoj ?, ? kaj ? estas kodita tiel:
- ?: Č (majuskla), č (minuskla) -
?
prononcata kiel
?
- ?: Š (majuskla), š (minuskla) -
?
prononcata kiel
?
- ?: Ž (majuskla), ž (minuskla) -
?
prononcata kiel
?
La unua dokumento en la lingvo estas la
Manuskriptoj de Freising
, verkitaj inter la jaroj 972 kaj 1039, kiuj entute estas la unua latin-alfabeta kontinua teksto en slava lingvo.
En
1584
,
Adam Bohori?
verkis sian plej elstaran verkon, nome
Arcticae horulae succisivae
(Liberaj vintraj horoj).
[2]
La libro, verkita en Latino, estis la unua gramatiko de slovena kaj la unua slovena normiga gvidilo. ?i estis adaptita kaj republikigita kiel
Grammatica latino-germanico-slavonica
en
1715
fare de Janez Adam Geiger. En tiu verko, Bohori? kodigis la unuan slovenan alfabeton, nune nomata Bohori?-a alfabeto. ?i estis uzata ?is la 1840-aj jaroj, kiam ?i estis anstata?ata de la
Gaj-a latina alfabeto
.
Slovena literaturo
estas la
literaturo
verkita en slovena lingvo. ?i ampleksi?as al ?iuj
literaturaj ?enroj
el kiuj historie la slovena historia fikcio estas la plej disvastigita ?enro de
fikcio
. La romantisma
eposa poezio
de la
19-a jarcento
verkita de la elstara figuro de la slovena literatura kanono, nome
France Pre?eren
, inspiris praktike la tutan slovenan literaturon.
Slovena literaturo
estas la literaturo verkita en slovena lingvo. ?i ampleksi?as al ?iuj literaturaj ?enroj el kiuj historie la slovena historia fikcio estas la plej disvastigita ?enro de fikcio. La romantisma eposa poezio de la 19-a jarcento verkita de la elstara figuro de la slovena literatura kanono, nome
France Pre?eren
, inspiris praktike la tutan slovenan literaturon.