Shi Tao
(en simpligita ?ina: ??; en tradicia: 師濤; pinjine: Sh? T?o) naski?is la
25-an de julio
1968
) estas ?ina ?urnalisto, poeto kaj PEN-klubano, kondamnita en 2005 je 10 jaroj en prizono ?ar li "malka?is ?tatajn sekretojn eksterlande".
Shi Tao naski?is en prefektujo Yanchi (?池?),
Wuzhong
, en la provinco
Ning?jao
. Li studis ?e Orient?ina Normala Universitato en ?anhajo kaj diplomi?is en julio 1991, kaj edzi?is en 1994.
Shi Tao laboris en Fushun Institute of Technology dum 1997-99 sed transloki?is al Kanado pro familiaj kaj personaj kialoj.
La
18an de oktobro
2005
, la Komitato por Protekti ?urnalistojn anoncis, ke Shi Tao estis unu el la venkintoj en 2005 de CPJ (Internaciaj Premioj por Gazetarlibereco)
[1]
. La? la retejo de la komitato, li estos oficiale prezentita kun la premio kiam li elprizoni?os.
[2]
En marto 2006, li ricevis la premion "Vasyl Stus". La
28an de novembro
2006
, li ricevis la Premion "Ora Plumo de Libero" de la Monda Asocio de Nova?gazetoj.
En 2004, 37jara?a, Shi Tao laboris por
Nuntempa Komerc-Nova?oj
en Hunan-provinco de ?inio.
La
20an de aprilo
2004
la ?ina registaro dissendis la dokumenton 11 "Notico koncerne la laboron por konservi stabilecon" (?于?前?定工作的通知). En la dokumento, la registaro avertis la ?urnalistojn, ke ?inaj por-demokratiaj disidentoj povus reveni en ?inion la
4an de junio
okaze de la 15a datreveno de la protestoj en Placo Tiananmen de 1989, kaj ke tio povus afekcii la stabilecon de la politiksocia ordo. La registaro petis de ?iuj amaskomunikiloj malkomuniki ion ajn pri la tiel nomata "evento de la 4a de Junio", pri
Falun Gong
a? pri homoj petantaj politiksocian ?an?i?on. Shi uzis sian privatan Yahoo!-retkonton kaj sendis resumon de la dokumento al eksterlanda retejo
Azia Demokrati-Fonda?o
Arkivigite je
2007-05-20 per la retarkivo
Wayback Machine
.
Kiam la ?ina registaro malkovris tion, ?i petis de Hongkonga Yahoo!-oficejo personajn informojn pri la sendinto. Yahoo! donis la informojn sen demandi la kialon. Tuj poste, Shi Tao estis arestata la
24an de novembro
2004
. La ?inaj a?toritatuloj konfiskis lian komputilon kaj dosierojn sen montri permeson por tion fari, kaj avertis liajn familianojn, ke ili parolu pri tio kun neniu alia. Li estis formale arestita la
14an de decembro
.
Lia advokato,
Guo Guoting
(郭?汀), fama por zorgi pri homrajtaj procesoj, asertis, ke la ser?ado, la kapto kaj la sekva aresto estis kontra?le?aj. Rezulte, lia licenco labori kiel advokato estis pa?zigita dum unu jaro far la ?anhaja Le?departemento. Poste li estis domarestita kaj unu el liaj kunlaborantoj ekzorgis pri la proceso.
La
11an de marto
2005
la tribunalo ju?kunsidis sekrete, dum du horoj. La fratoj kaj la patrino de Shi Tao ne rajtis eniri kaj observi. Post la ju?kunsido fini?is, Shi rajtis havi dek minutojn da tempo por esti kun la familianoj. Dek kvin tagojn poste, li estis kondamnita je dek jaroj, kaj je perdo de politikaj rajtoj dum du jaroj pro lia diskonigo de ?tatsekreto.
[3]
La 2an de junio 2005, la Hunana Tribunalo malakceptis la argumentojn de liaj advokatoj kaj neis lian pledon.
La okazinta?o starigis polemikon rilate la komercajn agadojn de Yahoo!, kies Hongkonga filio provizis te?nikan informon lige al la mesa?o kaj retkonto de Shi Tao. Yahoo! estis kritikata de
?urnalistoj sen landlimoj
pro tio ke ili informis la policon. La Usona Kongreso kunsidis pri tiu ?i kaj aliaj similaj okazinta?oj kun reprezentantoj de Yahoo!, Google, MSN, ktp. En a?gusto 2007, la Kongreso ekesploris pri Yahoo!.
[4]
La fondinto
Jerry Yang
?eestis dum la kunsido en la Kongreso.
[5]
La
28an de a?gusto
2007
la Monda Organizo por Homaj Rajtoj ekprocesis kontra? Yahoo! pro tio ke ?i donis informojn pri ret-konto kaj IP-adreso al la ?ina registaro kio ka?zis la areston de verkistoj kaj disidentoj. La proceso estis registrita en San Francisco por ?urnalistoj Shi Tao kaj
Wang Xiaoning
.
[6]
La
6an de novembro
2007, la Usona kongresfakularo kritikis Yahoo! ?ar ?i ne donis plenajn detalojn al la Komitato pri Eksterlandaj Aferoj la anta?an jaron, kaj deklaris ke tio estis "la plej nepardonebla malzorgemo" kaj la plej malbona "misgvido".
[7]
La
13an de novembro
2007
, Yahoo! reguligis sin kun Shi por sekreta sumo. Shi restas en prizono.
[1]
[
rompita ligilo
]
Shi ja edzi?is kaj havis filon naskitan en Fushun, Liaoning. Ekzistas nepruvitaj onidiroj, ke ?ia edzino divorcis de li post lia enprizonigo.
La? International Herald Tribune, dum vizito en ?inio, ?tatsekretario Condoleeza Rice diris la
27an de februaro
2008
, ke ?i starigis demandon pri ?urnalisto kaj verkisto enprizonigita de ?inio pro vidpunktesprimado en interreto dum renkonti?o kun la ?ina ministro pri eksterlandaj aferoj, Yang Jiechi. La prezidanto de Yahoo!, Jerry Yang, petis de Rice en letero sendita unu semajnon anta?e, ke ?i helpu sekure liberigi la ?urnaliston, Shi Tao, kaj la verkiston, Wang Xiaoning.
En aliaj okazoj, Yahoo! provizis informojn al ?ina registaro kaj ka?zis la kaptigon de
Li Zhi
,
Jiang Lijun
, kaj
Wang Xiaoning
.