Sidejo de la ?enerala Stabo ?e la strato Rakowiecka 4a en
Varsovio
. Laborloko de kolonelo Rikardo Kukli?ski dum la jaroj 1964-1981
La lasta militista legitimilo de kolonelo Kukli?ski
La tombo de kolonelo Rikardo Kukli?ski en la Militista
Tombejo Pow?zki en Varsovio
Monumento de kolonelo Rikardo Kukli?ski en la Parko de Henriko Jordan en
Krakovo
Memortabulo de kolonelo Rikardo Kukli?ski en
Mariapre?ejo (Gda?sk)
/ Maria Baziliko en
Gdansko
Ryszard Jerzy Kukli?ski
(Rikardo Georgo Kukli?ski) (prononcu: kuklinjski), konspira pse?donomo
Jack Strong
(naski?is la 13-an de junio 1930 en
Varsovio
, mortis la 11-an de februaro 2004 en
Tampa
,
Florido
,
Usono
) ?
kolonelo
de Pola Soldataro kaj
Usona terarmeo
.
Heroo
de Pollando kaj Usono. Helpis al Usono dum
malvarma milito
venki
Sovetunion
. En
Moskvo
akiris treege sekretajn planojn de la
agreso
de
Ru?a Armeo
al
E?ropo
-
preventis
eksplodon de la
tria mondmilito
dum kiu
Pollando
estus
atombomba
batalkampo (la? sovetiaj strategoj travivus nur 4 milionoj da
poloj
). Kondamnita al mortpuno de polaj komunistoj en la
Pola Popola Respubliko
, estis senkulpigita en libera
Pola Respubliko
. Septembre 2016 postmorte la? propono de defendministro avancita de
Prezidento de Pollando
Andrzej Duda
al rango
brigada generalo
.
Ryszard Kukli?ski naski?is en laborista familio kun katolikaj tradicioj, ligita al
Pola Partio Socialista
. Lia patro
Stanisław
, soldato de konspira politika-militista Movado "
Glavo
kaj
Plugilo
" dum la
dua mondmilito
estis arestita pro
konspiro
kaj pereis en la
koncentrejo
Sachsenhausen
.
Tuj post la milito en la a?o de 15 jaroj eklaboris en
Wrocław
, en Urba Gardistaro de Objekto-?irmo; lia tasko estis zorgi pri
sapfabriko
. En la a?o de 17 jaroj ani?is al Pola Popola Armeo. Post tri jaroj finis
oficiran
lernejon. En la jaroj 1950-1953 soldatservis en la 9-a
Infanteria
Regimento
en
Piła
. Rapide avancadis. Kiel
staba
oficiro pretigis interalie planojn de la
invado en ?e?oslovakion
. En la jaroj 1967-1968 mebris en Internacia Komisiono pri Kontrolo kaj Inspekto de ?enevaj Paktoj rilate al
Vjetnamio
.
Maje 1974 Kukli?ski estis informita pri la projekto kun kriptonomo "Albatros", kiu anta?vidis konstruon - kaze de armita konflikto - de tri subteraj
bunkroj
kontra? atombomboj por reprezentantoj de komandantaro de Unuigitaj Armitaj Fortoj de la
Varsovia Pakto
. Februare 1975 iris al
Moskvo
kun grupo da
oficiroj
, en tio kun generalo
Czesław Kiszczak
, por partopreni dumonatan kurson en Akademio de ?enerala
Stabo
de la
Armitaj Fortoj de Rusia Federacio
.
En la jaroj 1980-1981 estis oficiro en ?enerala Stabo kaj unu el la plej proksimaj kunlaborantoj de generaloj-arkitektoj de estonta
militle?o
:
Wojciech Jaruzelski
,
Czesław Kiszczak
kaj aliaj.
La 2-an de novembro 1981 oni eksciis pri
perfido
indikante 5 personojn, kiujn komencis gvati. La 7-an/8-an de novembro 1981 kolonelo Ryszard Kukli?ski estis evakuita de Pollando, kun la tuta familio, fare de funkciuloj de
CIA
. Generalo
Wojciech Jaruzelski
ordonis sekretigi lian fu?on. Tri jarojn post la fu?o kaj trifojaj provoj lin
forkapti
, la 23-an de majo 1984, Kukli?ski estis kondamnita kontumace al
mortpuno
de militista ju?ejo en
Varsovio
. La verdikton oni mildigis ?is 25 jaroj de mallibero en 1990. En 1994 liaj filoj pereis el la manoj de sovetiaj agentoj, la pli a?a sur
kampuso
estis kun anta?penso kelkfoje dispremita fare de
ajnagrunda a?tomobilo
, en kiu oni trovis neniun
fingro
-spuron. En la jaroj 1995-1997 sekvis proceso de senkulpigo.
Kukli?ski vizitis Pollandon aprile 1998. Pli frue planis
konfeson
, sed usonanoj ?entile tion malkonsilis. Li estis iniciatinto de
Katina
Monumento en Varsovio, malkovritan la 6-an de majo 1998. Post rehonorigo li ricevis interalie honoran civitanecon de
Krakovo
kaj
Gdansko
.
Neniu en la mondo dum la lastaj kvardek jaroj dama?is al
komunismo
tiel, kiel tiu
polo
. Riskante grandan dan?eron Kukli?ski konsekvence liveris eksterordinare valorajn, alte sekretajn informojn pri sovetunia armeo, operacaj planoj kaj intencoj de Sovetunio, per kio senprecedence kontribuis al da?rigo de la paco. Tiuj, kiuj konas Kukli?ski persone, vidas en li homon de la granda
karaktero
,
kura?o
, polan patrioton kaj heroon.
El la raporto por prezidento
Ronald Reagan
de la direktoro de
CIA
- William Casey
Mi bone konis kolonelon Ryszard Kukli?ski. Tio perfidulo, ne inda al
uniformo
de la oficiro de Pola Armeo. Li transdonis ?iujn niajn
strategiajn
planojn al malamiko. Mi lin memoras de la prepar-periodo al enkonduko de la
milita stato en Pollando
. Estis la jaro 1981, maje. Al ni turni?is Kania kaj
Jaruzelski
kun peto helpi prilabori la planon prilaboratan en la pola ?enerala
Stabo
. En la laboroj partoprenis anka? Kukli?ski. Li estis tre inteligenta oficiro. "Inteligenta perfidulo".
Mar?alo
Viktor Kulikov, vicministro pri defendo de
Sovetunio
, ?efa komandanto de la
armeoj
de la
Varsovia Pakto
, anta?vidata komandanto de la soveta agreso al la
Okcidenta E?ropo
Kiam li komencis sian mision por savi Pollandon soveta
imperio
estis en ofensivo. Kiam ?ajnis, ke la imperio konkeros E?ropon kaj la mondon, Kolonelo komencis sian solecan batalon kaj venkis. Se la soveta imperio invadus E?ropon - Pollando ?esus ekzisti. En tio konsistas la merito de Kolonelo Kukli?ski - ni estas. Plu restas ne finaran?itaj maljusta?oj, sed ni estas ...
Prezidento
Lech Kaczy?ski
?io, kion mi faris - mi faris pensante pri
Pollando
. E? se mia ago estus malgranda mi staris ?ustaflanke.
Ju pli longe mi laboris en ?enerala
Stabo
des pli forte mi konvinki?is, ke la Pola
Militistaro
ne servas al la Nacio, sed al
imperiaj
interesoj de la orienta najbaro.
(
Invado en ?e?oslovakion
kaj
Pola ribelo de Decembro 1970
)
Neniam mi perfidis polan soldataron. Tio pola ameo perfidis tion, al kio mi ?uris. Mi ?uris defendi la
nacion
, defendi la
?taton
, sed ne la "popolan regopovon", alie gvidon de
unu partio
.
La Tabulo en la Memor?ambro de kolonelo Rikardo Kukli?ski ?e la strato Kanonia n-ro 20/22 en
Varsovio
La 3-an de majo 2006 en Malnova Urbo de Varsovio ?e la str. Kanonia 20 (proksime al la
Bazilika
?ef
katedralo
de la Sankta
Johano la Baptisto
) oni solene malfermis la ?ambron de Memoro pri Kolonelo Kukli?ski. Alparolis ministro pri nacia defendo Radosław Sikorski, usona oficiro Henry James Nowak kaj majoro Czesław Cywi?ski, prezidanto de la Monda Asocio de Soldatoj de la
Pola Enlanda Armeo
. Iniciatinto kaj kreinto de la memor?ambro estis profesoro
Jozef Szaniawski
, ties ?efgardisto. Post lia morto en strangaj cirkonstancoj en
Tatroj
gvidas ?in lia filo Filip Fr?ckowiak.
En 1998 aperis dokumenta filmo
Sprawa pułkownika Kukli?skiego
(Afero de la kolonelo Kukli?ski).
"Wojna z narodem widziana od ?rodka." / "
Milito
kun la
nacio
vidata de interne." -
Intervjuo
kun estinta diplomita kolonelo Ryszard Kukli?ski farita en kvina datreveno de enkonduko de la
milita stato
), 1987 (la intervjuo donita al pariza
Kultura
, n-ro 4/87, sur la foto estas represa?o eldonita en Pollando
samizdate
en
Gorzow Wielkopolski
- Wojna z narodem widziana od ?rodka. Rozmowa z b. płk. dypl. Ryszardem Kukli?skim przeprowadzona w pi?t? rocznic? wprowadzenia stanu wojennego
(
Milito
kun la
nacio
vidata de interne.
Intervjuo
kun estinta diplomita kolonelo Ryszard Kukli?ski farita en kvina datreveno de enkonduko de la
milita stato
), 1987 (la intervjuo donita al pariza
Kultura
, n-ro 4/87, represa?o eldonita en Pollando
samizdate
)
- Jozef Szaniawski,
Pułkownik Kukli?ski. Wywiady, opinie, dokumenty
(Kolonelo Kukli?ski.
Intervjuoj
,
opinioj
,
dokumentoj
), Eldonejo ALFA-Warszawa 1998, p. 514
ISBN 83-7179-111-9
- Krajewski Andrzej,
Zasługa dla Polski
(Merito por Pollando), 1999
- Jozef Szaniawski,
Samotna misja ? pułkownik Kukli?ski i zimna wojna
(Soleca misio - kolonelo Kukli?ski kaj la
malvarma milito
), 2000,
- Jozef Szaniawski
,
Konrad Wallenrod XX wieku. Pułkownik Kukli?ski (1930-2004), pierwszy oficer Wojska Polskiego w NATO
(Konrado Wallenrod de la 20-a jarcento. Kolonelo Kukli?ski (1930-2004), la unua
oficiro
de Pola Soldataro en
NATO
), p. 34 (muzea informilo)
- Maria Nurowska,
Moj przyjaciel zdrajca
(Mia amiko perfidulo), 2004
- Jozef Szaniawski,
Pułkownik Kukli?ski. Misja Polska
(Kolonelo Kukli?ski. Pola misio), 2005
- Jozef Szaniawski,
Pułkownik Kukli?ski ? tajna misja
(Kolonelo Kukli?ski - sekreta misio), 2008,
- Benjamin Weiser,
Ryszard Kukli?ski. ?ycie ?ci?le tajne
(Vivo strikte sekreta), 2009
- Jozef Szaniawski,
Imperium zła. Rosja przeciw Polsce i Europie
(Imperio de malbono.
Rusio
kontra?
Pollando
kaj
E?ropo
), Ex libris, Warszawa 2011, p. 189
- Sławomir Cenckiewicz,
Atomowy szpieg. Ryszard Kukli?ski i wojna wywiadow
(Atoma
spiono
. Ryszard Kukli?ski kaj la milito de spionagentejoj), 2014
- Jack Strong
, politika
trilero
de 2014, filmo re?isorita de
Władysław Pasikowski
- Aldono
Misja Kukli?skiego
(Misio de Kukli?ki) al "
Nasz Dziennik
", n-ro 76 (4874), la 8-9-an de februaro 2014