Ne konfuzu lin kun lia samnoma nepo,
Rudolfo la 1-a
, re?o de Bohemio (
1282
-
1307
)
.
Rudolfo de Habsburgo, tomboplato
Rudolfo la 1-a
a?
Rudolfo de Habsburgo
(naski?is en
1218
, mortis en
1291
) estis
rom-germana re?o
de la
Sankta Romia Imperio
. Li estis la filo de
Alberto la 4-a de Habsburgo
kaj ties edzino
Hedvigo de Kiburgo
, la lasta heredantino de la
Grafoj de Kiburgo
. Rudolfo la 1-a per sia kroni?o en la jaro
1273
, per kiu fini?is la 23-jara
interregno
, fari?is la 1-a
imperiestro
de la
Sankta Romia Imperio
el la familio de la
Habsburgoj
.
Post la morto patra (13.12.1239) li heredis la duonon de la Graflando habsburga en
Svislando
kaj sekvis en la baptopatron
Frederiko la 2-a (Sankta Romia Imperio)
al
Italujo
. Tie li i?is kavaliro. Danke al la edzinigo (1245) de Gertrud, la filino de grafo Burkhard von Hohenberg, Rudolfo akiris Kastelon Ortenbourg (apud
Scherwiller
en la departemento
Bas-Rhin
) kaj plurajn aliajn en
Alzaco
situantajn bienojn. En 1249 li ekskomunikitis fare de papo
Inocento la 4-a
estante ano de imperiestro Frederiko la 2-a kaj denove en 1254 pro bruligo de anta?urbo
bazela
okaze de kverelo kun la loka episkopo. Sed amba?foje la ekskomuniko neniigitis.
Dum sen?esaj kvereletoj li pligrandigis la poseda?ojn de sia dinastio. Estante aliancano de la urbo
Strasburgo
li venkis la urbmaleman episkopon Walter von Geroldseck proksime de Hausbergen en la jaro 1262. Post kiam forpasis grafo kaj onklo Hartmann von Kyburg gajnis li en 1264 pluse la Grafujon
kiburgan
. Sekve Rudolfo i?is la plej potenca suvereno en
?vabio
kaj Supra
Burgonjo
. Estante en kverelo kun la episkopa mo?to de Bazelo kaj preparante la sie?on de tiu urbo li ricevis la informojn fare de
Frederiko la 4-a (Zollern)
, burggrafo de
Nurenbergo
, pri la plano de la en
Frankfurto ?e Majno
kolekti?intaj princoj elekti lin je germana re?o. La tagon post la elekto (1.10.1273) Rudolfo eniris solene Frankfurton kaj li kroni?is en la 24.10. en
Aachen
.
Rudolfo estis de vera kavalireco, piulo kaj praktike sa?a kaj entreprenema. Pro la longa korpoformo kaj la agla nazo li tuj ekkonitis de ?iuj. Tamen li ?iam prezentis sin modesta. Por gajni la favoron de la papo je elekti?o li devis konfirmi al la
Apostola Se?o
?iujn privilegiojn iam ceditajn fare de
Oto la 4-a (Sankta Romia Imperio)
kaj Frederiko la 2-a. Ankora? malakceptis la elekton lian la
bohemia
re?o
P?emysl Otakar la 2-a
se li ne reicevis la a?striajn landojn rekompence. Kiam Otokaro dum la dietoj aperis nek en Nurenbergo (1274), nek en
Wurzburg
(1275) nek en
Augsburg
(1275) li forpu?itis de Rudolfo en la 24.6.1276 kaj startis kampanjo kontra? li.
La popolo bonvenigis lin krom la
vienanoj
. Anta? Vieno, en la 25.11.1277, Rudolfo kaj Otokaro interkonsentis ke A?strujo,
Stirio
,
Karintio
kaj
Karniolo
i?u rudolfaj, Bohemio kontra?e estu otokara. Sed samjare ankora? Otokaro rompis la pacon kaj perdis kaj la batalon kaj la vivon en la 26.8.1278 sur la kamparo
Marchfeld
apud
Durnkrut
. Bohemion donitis fare de Rudolfo al la neplena?a filo de Otokaro,
Venceslao la 2-a (Bohemio)
. A?strujo, Stirio kaj Karniolo donitis - en konsento kun princaj elektistoj - al la filoj Albrecht kaj Rudolf. Karintion gajnis grafo Meinhard el
Tirolo
. Per ?iuj tiaj Rudolfo ruze konstruis la necesan kaj multflankan influadon politikan. Arde li laboris poste por la restarigo de la paco en la regno. Jam en 1281 li sukcese peris pacon por
Frankonio
por la da?ro de kvin jaroj dum dieto en Nurenbergo. En 1286 la samo faritis por ?vabio kaj
Bavario
. En 1287 renovigitis la Majenca landpacle?o de Frederiko la 2-a. Multaj burgoj de rabistaj kavaliroj detruitis kaj la nobeloj rompintaj pacon perforte regviditis je la vojo de paco. En 1289, dum dieto de
Erfurto
, la ?enerala landa paco proklamitis kaj Rudolfo tuj ekagis tiucelen. Nur en
Turingio
detruitis pli ol 60 burgoj de ?telemaj kavaliroj (ekz. apud
Reinsfeld
) kaj 29 kavaliroj publike ekzekutitis. Post kiam en
Speyer
en 1291 faritis nova dieto porpaca, vokitis la princojn al alia dieto al Frankfurto por la monato majo. Tie elekti?u la fio Albrecht re?o. Sed tion la elektistoj malakceptis timante troan potencperdon vo?donan. Sentante en
Germersheim
la alproksimi?on de la morto li iris al Speyer, la entombigloko de multaj imperiestroj. Tie li mortis kaj entombigitis katedrale.
Alexander Rost
glorigis al vivon rudolfan per la verko
Kaiser R. in Worms
,
Justinus Kerner
prikantis la morton en la poemo
Kaiser Rudolfs Ritt zum Grabe
.
Meyers Großes Konversations-Lexikon
, Band 17. Leipzig 1909, p. 233, kio relegeblas
tie ?i interrete.