|
Por aliaj signifoj, bv. rigardi la apartigilan pa?on:
Reichstag
|
La
konstrua?o de Reichstag
Reichstag
(proks.: regna kunveno a? regna parlamento, de germana vorto
tagen
kunveni, konferenci) estis interalie (vidu
Reichstag
) la nomo de la germana
parlamento
de 1867/1871 ?is 1945.
La
konstrua?o de Reichstag
el 1894 ankora? ekzistas; ?i estis bruligita en 1933 sub ankora? misteraj cirkonstancoj, sed rekonstruita post la
Dua Mondmilito
. Ekde 1999 ?i estas la kunvenejo de la nuntempa germana parlamento,
Bundestag
.
Germana Imperiestra Regno 1871-1918
[
redakti
|
redakti fonton
]
Jam dum la periodo de la
Nordgermana Federacio
(1867-1871) la parlamento nomi?is
Reichstag
, la? la mezepoka/novepoka
imperia dieto
en la
Sankta Romia Imperio
. Tamen alia grava organo,
Federacia Konsilio
, nomi?is
Bundesrat
, la? la vorto
Bund
por federacio.
Speciala?o de la
Reichstag
en Nordgermana Federacio kaj Germana Imperiestra Regno estis ke teorie ?iuj (viroj) rajtis vo?doni (?ar la a?limo estis 25 jaroj kaj ekzemple armeanoj ne rajtis vo?doni, la proporcio de la civitanoj kiuj rajtis vo?doni tamen ne estis aparte alta). En la plej multaj aliaj landoj nur ri?uloj rajtis vo?doni.
Malrapide elformi?is en la parlamento la politikaj frakcioj. Plej ofte superregis la konservativaj kaj liberalaj partioj. Malgra? la ma?oria balotsistemo (absoluta sistemo, necesiganta ofte du rondojn), en la parlamento trovi?is avera?e ?iam proks. 15 partioj. Tio, kune kun la relative frua forteco de la socialdemokratoj, malhelpis la esti?on de parlamenta sistemo en la senco ke la parlamenta plimulto decidas pri la registaro.
La parlamento estis necesa por decidi pri le?oj kaj pri la bu?eto, sed la registaro (fakte la
regna kanceliero
) estis nomumita de la imperiestro.
Dum la
Vajmara Respubliko
la parlamento ne instalis la registaron, sed rajtis malelekti la registaron a? kancelieron a? ?iun unuopan ministron. Da?re la multeco de partioj (nun la balotoj estis sub proporcia sistemo) malhelpis la elformi?on de fortaj koalicioj por subteni registaron.
Sub premo de la nacisocialista registaro instalita de la
Regna Prezidento
, en marto 1933 la parlamento akceptis le?on kiu donis al la registaro la rajton mem decidi pri le?oj. Plej malfrue en somero de tiu jaro, la parlamento ne plu havis potencon. Post nova baloto en novembro 1933 al ?i apartenis nur nacisocialistoj. Oni kunvenis en la operaa konstrua?o de Kroll, ?ar la konstrua?o de
Reichstag
bruli?is
en februaro 1933.