Tanzanio
estas federala
respubliko
, kie la prezidento estas samtempe la ?tatestro kaj registarestro.
La re?imo estas parlamenta, kaj multpartia.
La kontinenta parto
Tanganjiko
i?is sendependa en 1961 kaj fari?is membro de la UN. Unu jaron poste ?i transformi?is al respubliko sub gvido de prezidento
Julius Nyerere
, sed restis membro de la
Brita Komunumo
. Tanganjiko unui?is en 1964 kiel federacia ?tato kun insulo de
Zanzibaro
(kiu estis brita protektorato ?is 1963) kaj ?an?is la landonomon al Tanzanio.
La konstitucio de 1977 garantiis a?tonomion de
Zanzibaro
(kaj la al ?i apartenanta Pemba) ene de Tanzanio, sed la konstitucio rekonis nur sola le?a politika partio la partion de Nyerere, la Tanzanian Revolucian Partion.
La re?imo de Nyerere estis modelo de
afrika vojo al socialismo
, kiu bazi?as je
ujamaa
(familieco), je familiaj mastrumejoj kaj memvolaj kooperativoj. Tiu socia eksperimento malsukcesis - spite al la eksterlanda financa kaj teknika helpo.
Dum la 1970-aj, 1980-aj jaroj, la manko de la ekonomia efikeco, la kontra?staro de la kamparanoj, la koruptado, la prezoeksplodo de la importita nafto ka?zis financan ?uldi?on de la lando. En 1985, la nova prezidento i?is
Ali Hassan Mwinyi
(anstata? Nyerere). Mwinyi promesis malpliigon de la ?tata rolo en la ekonomio, tiel esperante fluon de investoj kaj helpoj en la landon. La ekonomia krizo ne mildi?is, sed alvenis amaso da rifu?intoj el la najbaraj landoj.
La multpartieco alvenis en
1992
, kiam estis le?igitaj dek unu partioj. En
1994
okazis la unuaj plurpartiaj elektoj, kaj en ?i venkis la
Chama Cha Mapinduzi
(
Revolucia ?tata partio
, CCM).
En la prezidenta elekto de
2000
la kandidato de la CCM,
Benjamin Mkapa
, venkis siajn tri ?efajn rivalojn per 71% de la balotoj. La CCM akiris 202 de la 232 se?oj de la Parlamento.
Abeid Amani Karume
, filo de la antikva prezidento
Abeid Karume
gajnis la prezidentajn elektojn de Zanzibaro. Grandaj protestoj okazis post la balotoj
La nuna prezidento de Tanzanio, elektita per rekta baloto en
2005
, estas
Jakaya Kikwete
de la partio Chama Cha Mapinduzi. La da?ro de la prezidanteco estas 5 jaroj.
La ?efministron nomumas la prezidento. La nuna ?efministro estas
Edward Lowassa
.
La Parlamento havas 274 se?ojn, el kiuj 232 elektitajn per direkta vo?dono, 37 rezervitajn al virinoj nomumitaj de la prezidento kaj 5 por reprezentantoj de la Parlamento de Zanzibaro.
Zanzibaro posedas gravan a?tonomion por siaj propraj aferoj.
Prezidento en 2021 estas
Samia Suluhu
kaj vicprezidento
Philip Mpango
. ?efministro estas
Kassim Majaliwa
.