El Vikipedio, la libera enciklopedio
Placo Navona
Navona placo
estas unu el la plej famaj placoj de
Romo
; ?ia formo estas tiu de antikva
stadiono
: ?i estis konstruigita en monumenta stilo la? volo de
papo
Inocenco la 10-a
de familio Doria Pamphili (Giovanni Battista Pamphili).
Resta?oj de la stadiono de Domiciano sub placo Navona videblaj de strato Zanardelli.
Placo Navona, en la tempo de la
antikva Romo
, estis la stadiono konstruigita de la
imperiestro
Domiciano
en la jaro
85
kaj en la
3-a jarcento
estis resta?rigita de
Alessandro Severo
. ?i estis longa 276 metrojn, lar?a 106 kaj povis gastigi 30.000 spektantojn.
La stadiono estis ri?e dekoraciita per
statuoj
, inter kiuj unu estas tiu de
Pasquino
(eble kopio de helenisma grupo probable prezentanta
Menelaon
kiu subtenas la korpon de
Patroklo
), nun en la samnoma placo flanke de Placo Navona.
La nomo de la placo estis origine "in Agone" poste i?is:
Piazza in Agone
→
Piazza Naone
→
Piazza Na
v
ona
(de la latina
in agonis
, "ludoj") ?ar la stadiono estis utiligata nur por la atletikaj konkursoj.
Antikva presa?o de
1613
Placo Navona estas simbolo de la
Romo
baroka
.
Placo Navona inter 1890 kaj 1900
Placo Navona kaj la sonetoj de Belli
[
redakti
|
redakti fonton
]
Placo Navona dumtage
La placo estas menciita de
Belli
en
soneto
kiu ?in montras en la tempo de la papa regado kiam sur la placo estis publika
pilorio
, kaj kie kondamnitoj estis torturataj - anka? por kontentigi la multnombrajn spektantojn kiuj ?atis partopreni:
Piazza Navona
|
 | ?
Se po ffrega Ppiazza-Navona mia
- E dde San Pietro e dde Piazza-de-Spaggna.
- Cuesta nun e una piazza, e una campaggna,
- Un treato, una fiera, un'allegria.
- Va' dda la Pulinara a la Corzia,
- Curri da la Corzia a la Cuccaggna ;
- Pe ttutto trovi robba che sse maggna,
- Pe ttutto ggente che la porta via.
- Cqua cce so ttre ffuntane inarberate:
- Cqua una gujja che ppare una sentenza:
- Cqua se fa er lago cuanno torna istate.
- Cqua ss'arza er cavalletto che ddispenza
- Sur culo a cchi le vo ttrenta nerbate,
- E ccinque poi pe la bbonifiscenza.
”
| | —
Giuseppe Gioachino Belli., Sonetti
|
|
tiu ?i soneto estas tradukita de Broccatelli:
PLACO NAVONA
|
| ?
Prifajfi povas Plac’ Navona mia
- pri Sankta Petro kaj la Plac’ Hispana,
- ne estas plac’, sed festo kamparana,
- teatro kaj foir’ kun gajo ?ia.
- De la Apolinar’ (1) ?is flank’ alia,
- iru vi de l’ kurej’ ?is l’ arbo pana (2),
- ?ie trovi?as man?ebla?o sana,
- ?ie forportas homoj man?on sian.
- De tri starantaj fontoj jen apero,
- jen spajro, kiu ?i ?ajnas verdikto,
- tie lago fari?as en somero.
- Jen stablo disdonanta por aflikto
- surpugajn batojn en liberaero,
- tridek a? pli, depende de l’ delikto.
”
| | —
trad. Umberto Broccatelli (18.2.2005), Sonetoj
|
|
(1) La pre?ejo de Sankta Apolinaro, trovi?anta en placeto apud unu ekstremo de la placo
(2) Arbo pana = arbo de kuklando = karnavala ludo: paliso sur kiun oni devis grimpi por atingi kiel premion man?a?on pendantan ?e la palisa pinto.
En la epoko de Belli, en la placo estis regule la tiam naski?anta merkato de uzitaj libroj menciita en alia soneto pria:
Er mercato de piazza Navona
|
| ?
Ch'er mercoledi a mmercato, ggente mie,
- sce siino ferravecchi e scatolari,
- rigattieri, spazzini, bbicchierari,
- stracciaroli e ttant'antre marcanzie,
- nun c'e ggnente da di. Ma ste scanzie
- de libbri, e sti libbracci, e sti libbrari,
- che cce vienghen' a ffa? ccosa sc'impari
- da tanti libbri e ttante libbrarie?
- Tu pijja un libbro a ppanza vota, e ddoppo
- che ll'hai tienuto per cquarc'ora in mano,
- dimme s'hai fame o ss'hai maggnato troppo.
- Che ppredicava a la Missione er prete?
- "Li libbri non zo rrobba da cristiano:
- fijji, per ccarita, nnu li leggete".
”
| | —
Giuseppe Gioachino Belli., Sonetti
|
|
