Perigueux
(esperante
Perigozo
,
okcitane
Periguers
) estas la ?efurbo de la franca departemento
Dordogne
.
La urbo disvolvi?is en la valo de
Isle
, piede de arbaritaj alta?oj. ?i ?uldas siajn ?armon kaj nobelecon al ties longa pasinteco. Naski?inta el la antikva
Vesone
, ?i jam estis granda ga?loromia urbo kun 15.000 ?is 20.000 lo?antoj, en la dua jarcento, kiam
Luteco
estis ankora? nur urbeto de river?ipistoj kaj fi?kaptistoj.
Sekve, la barbaraj invadoj, la fe?daj militoj, la malsekureco dum Mezepoko reduktis ?in range de urbeto el kelkmilaj familioj, ?irka?barita per muregoj kaj turoj. Nur meze de la dekna?a jarcento, post la alveno de la fervojo, Perigueux ekkreskis.
?i nun entenas viglan lo?antaron pli ol 75 000 nombra, kalkulante la ?irka?antajn urbetojn, kiel
Coulounieix-Chamiers
,
Boulazac Isle Manoire
,
Trelissac
,
Champcevinel
,
Marsac-sur-l'Isle
kaj
Notre Dame de Sanilhac
.
BEMI
-anoj sur la
ponto Zamenhof
en la anta?urbo
Boulazac
La terciaraj aktivecoj ?efas (administracio, komerco, instruado, hospitala centro). Kompletigas ilin industrioj kiel fervojistaj metiejoj, agronutra?aj entreprenoj, nacia presejo de po?tmarkoj.
Jam en la neolitika epoko, la homoj instali?is sur la monteto
Escorneboeuf
kaj la
plata?o
Boissiere
, sude de la rivero Isle. Kelkajn jarcentojn poste tie trovi?is kelta tribo nomita
"Petroc"
, kiu fondis la gallan urbeton
Vesunna
. Fine de la romiana venko, meze de la unua jarcento anta? Kristo, la urbo konservis sian nomon. Du jarcentojn poste, la urbo vasti?is en meandro kaj nomi?is en la kvara jarcento
"Civitas Petrocorum"
. Alia civito konstrui?is en la deka jarcento, almonte de la meandro, nomita "Burgo de Pu? Sankta-Front". Dum la re?ado de
Sankta Ludoviko
, en 1240, la Civito kaj la Burgo unui?is por formi ununuran urbon: Perigueux.
En la
20-a jarcento
, Perigozo disvolvi?is sur la najbaraj urbetoj avale kaj almonte, surgrimpis la montetdeklivojn kaj e? instali?is sur la
altebena?o
.
Tia kia ?i nun estas, kun ?iaj dumila?aj monumentoj kaj belaj avenuoj en la modernaj kvartaloj, ?i estas ekvilibra kaj vivanta urbeto, kie estas agrable vivi kaj akcepti voja?antojn kaj turistojn. ?i indas atentan viziton.
La katedralo de Perigueux
- de la antikva lo?loko ga?loromia, konservi?as pecoj de du ?efaj monumentoj: la
amfiteatro
"les Arenes" kaj tiu vezona turo, parto de granda sanktejo dedi?ita al la diino Vezuna ;
- de la
mezepoko
, restas du pre?ejoj same gravegaj por historio de romiana arkitekturo:
- Sankta Stefano, de la dekunua jarcento, kun sia nura navo,
- Sankta Front, de la deka jarcento, martirejo kaj hodia? katedralo, la? modelo de "la sanktaj apostoloj" en
Bizanco
kaj
Sankta Marko
en
Venecio
.
Promenante en la urbocentro, tute piedirebla, oni povas admiri domegojn el mezepokaj kaj renesancaj periodoj, kaj muzeon de Perigordo, kiu entenas la duan plej grandan francan kolekton pri prahistoria?oj.
Estas gastiganto de
Pasporta Servo
en la urbo, kaj en 2022 la Franca Esperanto-Kongreso okazis en la anta?urbo
Trelissac
. Krome, en la lo?loko
Boulazac
, nun parto de la anta?urba komunumo
Boulazac Isle Manoire
, ekzistas ponto dedi?ita al
L. L. Zamenhof
(vidu la foton supre).