Okultismo
(de la
latina
vorto
occultus
= ka?ita, obskura, sekreta) estas parta tereno de
esoterismo
. Foje la vorto simple uzi?as ? en ne?trala a? malapreza signifo ? kiel sinonimo de la vorto
magio
.
La vorto "okultismo" ekestis dum la
19-a jarcento
. Inter la kleruloj, kiuj eksplicite nomis sin "okultistoj", estis ekzemple la filozofino
Helena Blavatskij
. La? la lingvouzo la vorto dum la sekvaj jardekoj ekhavis tendence negativan, malaprezan signifon. Ne ekestas unueca scienca difino pri ?i.
- taroko
,
astrologio
,
geomancio
,
kiromancio
- spiritismo
, kontakto kun
fantomoj
(aparte
nekromancio
)
- telepatio
,
telekinezo
,
parapsikologio
,
spirita kuracado
- hermetikismo
,
kabalo
,
magio
, kredo
sor?ista
,
satanismo
,
sankta gralo
,
Aka?a-kroniko
,
akvista
epoko,
rozkrucismo
|
 | | ?
Die Neigung zum Okkultismus ist ein Symptom der Ruckbildung des Bewußtseins. Es hat die Kraft verloren, das Unbedingte zu denken und das Bedingte zu ertragen. Anstatt beides, nach Einheit und Differenz, in der Arbeit des Begriffs zu bestimmen, vermischt es beides unterschiedslos.
”
|
| ?
La tendenco pri okultismo estas simptomo de malkresko de la konscio. ?i perdis la forton, pensi nelimigite kaj toleri la limigojn. Anstata? difini amba? polusojn, la? komuneco kaj diferenco, en la laboro per certaj terminoj, ?i miksas la polusojn sen diferencigo. La nelimigito i?as fakto, kaj la limigo senpere viva?o.
”
| | —
Theodor Adorno
, "Thesen gegen den Okkultismus" / "Tezoj kontra? la okultismo" en: Minima Moralia I (1951).
|
|
Plej konata estas la cita?o de Adorno: "
Okultismo estas la metafiziko de la stultuloj
" (sama verko, volumo VI).
- Manfred Kyber:
Einfuhrung in das Gesamtgebiet des Okkultismus, vom Altertum bis zur Gegenwart
(
germane
: "enkonduko en la tutan temaron de la okultismo, de la antikvo ?is la nuntempo"), eldonejo Union, Stutgarto/Berlino/Lepsiko (Germanio) 1923; Fourier, Wiesbaden 1994,
ISBN 3-925037-75-6
- Rudolf Steiner
:
Der Mensch im Lichte von Okkultismus, Teosophie und Philosophie. Zehn Vortrage, gehalten en Kristiana (Oslo) vom 2. bis 12. Juni 1912.
(same
germane
: "La homo en la lumo de okultismo, Rudolf-Steiner-Verlag,
Dornach
(Svislando) 1999,
ISBN 3-7274-7450-5
- Ekzistas multaj nacilingvaj nesciencaj verkoj pri okultismaj temoj, kaj ankora? multe pli da kritikaj priju?oj de okultismaj movadoj kaj de rilataj literaturaj verkoj: pri listo de ili en unuopaj lingvoj vidu la koncernajn versiojn de tiu-?i artikolo en tiuj lingvoj.
La
Enciklopedio de Esperanto
dum la jaro
1934
pri la temo skribis:
Okultismo
. "
Esperanta Psikistaro
", estis iniciita de A. Stas,
Antverpeno
kaj ?i celis esti "unui?o por psikisma studado per Esperanto" pri
hipnotismo
,
magnetismo
,
telepatio
,
spiritismo
ktp.
Rektoro Boirac
skribis en 80-pa?a libreto, kiun eldonis la unui?o per helpo de la Belga Federacio Spiritista en
1910
:
"
Esperantismo
kaj Psikismo respondas al samaj bezonoj de la homa spirito. Psikisto deziras transpa?i la limojn de la videbla mondo kaj penetri en pli profundan regionon, kie ka?i?as la veraj ka?zoj kaj principoj de ?iu realeco. Simile Esperantisto deziras transpa?i la limojn de sia nacieco kaj penetri en la spiriton de la tuta homaro."
La unui?o aran?is kongresan fakkunsidon dum la antverpena
UK
en
1911
, pri kiu aperis raporta kajereto 31 pa?a enhavante anka? la protokolon de tri spiritistaj kunvenoj, kiujn partoprenis 30 Esperantistoj. La kajero anka? enhavas "psikisman terminaron" kun la plej gravaj fakvortoj. La sekretario de la unui?o estis Stas, kiu aran?is sukcesan fakkunsidon en
Krakovo
,
1912
, sed la tie projektita revuo ?ajne neniam aperis. En
1934
Alexander William Thomson
fondis Psi?an Esperanto-Ligon, por kolekti tiujn, kiujn interesas psi?aj fenomenoj.
En
1913
-
1914
aperis ?e Davidov en
Saratov
dumonata bulteno dupa?a titolita "Okultismo". La unua tiaspeca verko estis certe
Libreto pri transmorta vivo
de G. T. Fechner, aperinta en
Parizo
en
1907
. Dum la
Unua Mondmilito
aperis de fama ?urnalisto
William Thomas Stead
"Kial mi scias ke mortintoj revenas" en
1917
en
Bostono
. Du kajerojn pri sama temo verkis J. Thiebault. Unu el ili aperis, kiel aldono de
Heroldo de Esperanto
en
1925
kaj aparte france kaj Esperante en dekmil eroj, tri eldonoj. Lian kajeron pri la mortinta amiko tradukis
Emile Grosjean-Maupin
. Pri okultismo ?iam interesi?is anka? eminentaj Esperantistoj. Membroj de la diversaj similtendencaj movadoj, kiel
Bahaa Movado
,
Oomoto
, Nova Spirito, La Blankaj Fratoj en
Bulgario
,
Ru?krucanoj
, anoj de
Emmanuel Swedenborg
kaj
Teozofoj
uzas Esperanton en siaj eldona?oj, kelkaj el ili e? en kunvenoj. La estraro de la Nederlanda Societo de Spiritistoj, ?Harmonia“ eldonis Esperantan flugfolion
La Spiritisto
en
1928
. Pri la lasta okultisma kunveno ?e
UK
-j ni scias el
1923
,
Nurenbergo
. Poste nur la diversaj supre nomitaj movadoj aran?is apartajn kunvenojn.
D-ro Privat
rakontas, ke la lasta manskriba?o de Zamenhof, nefinita, estis plano de artikolo pri senmorteco de la animo.