El Vikipedio, la libera enciklopedio
| Nikotino
|
|
| Plata kemia strukturo de la Nikotino
|
|
| Tridimensia kemia strukturo de la Nikotino
|
|
| Nicotiana tabacum
, planto kiu enhavas Nikotinon.
|
| Alternativa(j) nomo(j)
|
|
|
| Kemia formulo
|
C
10
H
14
N
2
|
| CAS-numero-kodo
|
54-11-5
|
| ChemSpider kodo
|
80863
|
| PubChem-kodo
|
89594
|
| Merck Index
|
15,6609
|
| Fizikaj proprecoj
|
| Aspekto
|
senkolora higroskopa gaso
|
| Molmaso
|
162,236 g·mol
-1
|
| Denseco
|
1,01g cm
?3
|
| Fandpunkto
|
-79 °C
|
| Bolpunkto
|
247 (malkomponi?as) °C
|
| Refrakta indico
|
1,5282
|
| Ekflama temperaturo
|
94 °C
|
| Memsparka temperaturo
|
240 °C
|
| Solvebleco
|
Akvo
:Tute solvebla
|
| Mortiga dozo (LD50)
|
2,8 mg/kg (bu?e)
|
| Sekurecaj Indikoj
|
| Riskoj
|
R25
R27
R34
R51/53
|
| Sekureco
|
S13
S16
S26
S28
S29
S36/37/39
S45
S61
[1]
|
| Pridan?eraj indikoj
|
| Dan?ero
|
| GHS Dama?o Piktogramo
|
|
| GHS Signalvorto
|
Dama?a substanco
|
| GHS Deklaroj pri dama?oj
|
H300
,
H301
,
H310
,
H330
,
H400
,
H411
|
| GHS Deklaroj pri anta?gardoj
|
P260
,
P262
,
P264
,
P270
,
P271
,
P273
,
P280
,
P284
,
P301+310
,
P304+340
,
P310
,
P320
,
P321
,
P330
,
P361
,
P363
,
P391
,
P403+233
,
P405
,
P501
[2]
|
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj la? iliaj normaj kondi?oj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)
|
Nikotino
estas organika kombina?o, plej grava
alkaloido
de la
tabako
. La nikotino akumuli?as en la tuta
planto
, sed ?efe en la
folioj
. ?i donas 5% de la planta
maso
. La
tabakplanto
(
Nicotiana tabacum
) kaj la kombina?o estas nomataj la?
Johano Nikoto
,
portugalia
ambasadoro
de
Francio
, kiu sendis en
1550
tabakplantajn
grajnojn
al
Parizo
.
Oni konis la krudan nikotinon jam en
1571
, sed la pura formo estis produktita nur en
1828
. Oni konstatis en
1843
ties ?ustan
kemian
formulon kaj la unua
laboratoria
sintezo
okazis en
1904
. La nikotino estas fluida alkoloido, en pura stato ?i estas
senkolora
,
senodora
, oleeca fluida?o, kiu bruni?as je efiko de
lumo
a?
aero
kaj eligas fortan tabakodoron. ?ia formulo: C
10
H
14
N
2
.
La specifeco de la nikotino estas ?is dutipa efiko: per mallongaj enspiretoj ?i plivigligas, sed se oni enspiras la fumon ?is la pulmo, ?i trankviligas.
La nikotino ka?zas dependecon, la sendependi?o okazas per nikotinhavaj ha?taj glua?oj,
ma?gumo
.
La pura nikotino estas
veneno
.
Oni produktas ?in en la industrio el tabak-eroj. Oni uzas ?in en insekticidoj, kaj en bestokuracado kiel vermoforigilon.
Oni povas ?in kombini kun
nitrata acido
a? alia oksida?o al nikotina acido (niacino), kiun oni uzas kiel fura?o-aldona?on.
