?i tiu pa?o temas pri la biologia strukturo surbaze de ne?ronoj . Se oni ser?as alian signifon de Nervo iru al la pa?o Nervo (apartigilo) .

Nervo estas blanka fadenforma organika teksa?o ( histo ), kiu transkondukas al cerbo la impresojn ricevitajn de sentorganoj kaj al muskoloj la impulsojn de cerbo a? spino . ^[1] Nervo estas "Disbran?i?anta fadenforma elemento, konektanta la cerbon k mjelon kun la diversaj partoj de la korpo". ^[2]

Nervo estas enfermita, kablo-simila fasko de aksonoj (nervofibroj, la longaj kaj maldikaj projekcioj de ne?ronoj ) en la periferia nerva sistemo . Nervo disponigas oftan padon por la elektrokemiaj nervimpulsoj kiuj estas elsenditaj la? ?iu el la aksonoj al periferiaj organoj.

En la centra nervosistemo , la analogaj strukturoj estas konataj kiel padoj. ^{[3] [4]} Ne?ronoj foje estas nomitaj nervo?eloj, kvankam tiu esprimo eble misinformas ?ar multaj ne?ronoj ne formas nervojn, kaj nervoj anka? inkludas ne-ne?ronajn Schwann-?elojn kiuj kovras la aksonojn per mjelino.

?iu nervo estas ?nuretosimila strukturo enhavanta faskojn de aksonoj. Ene de nervo, ?iu aksono estas ?irka?ita de tavolo de konektiva histo nomita la endone?rio. La aksonoj estas faskigitaj kune en grupojn nomitaj fascikloj, kaj ?iu fasciklo estas enpakita en tavolo de konektiva histo nomita la perine?rio. Finfine, la tuta nervo estas enpakita en tavolo de konektiva histo nomita la epineurio. Nervaj ?eloj estas nomataj ne?ronoj.

Anatomio [ redakti | redakti fonton ]

Nervoj estas klasifikitaj en tri grupoj bazitaj sur la direkto al kiu signaloj estas kondukitaj:

• Aferentaj nervoj kondukas signalojn de sensorne?ronoj ?is la centra nervosistemo, ekzemple de la mekanoricevilo en la ha?to .
• Eferentaj nervoj kondukas signalojn de la centra nervosistemo la? motone?ronoj ?is iliaj celmuskoloj kaj glandoj .
• Miksitaj nervoj enhavas kaj aferentajn kaj eferentajn aksonojn, kaj tiel kondukas kaj alvenantajn sensajn informojn kaj eli?intan muskolkomandojn en la sama fasko.

Nervoj povas esti klasifikitaj en du grupoj bazitaj sur kie ili ligas al la centra nervosistemo:

• Spinaj nervoj nervizas (distribuas al/stimulas) multon da la korpo, kaj ligas tra la vertebraro al la mjelo kaj tiel al la centra nervosistemo. Ili ricevas liter-nombrajn nomojn la? la vertebro tra kiu ili ligas al la spino.
• Cerbaj nervoj nervizas partojn de la kapo, kaj ligas rekte al la cerbo (precipe al la cerbotrunko ). Al ili estas tipe asignitaj romiaj ciferoj de 1 ?is 12 (I ?is XII), kvankam cerba nervo nula foje estas inkludita. Krome, cerbaj nervoj havas priskribajn nomojn.

?iu nervo estas kovrita ekstere per densa ingo da konektiva histo, nome la epine?rio. Sub tio estas tavolo de plataj ?eloj, nome la perine?rio, kiu formas kompletan manikon ?irka? fasko de aksonoj. Perine?ria septae etendi?as en la nervon kaj subdividas ?in en plurajn faskojn de fibroj. ?irka?ante ?iujn tiajn fibrojn estas la endone?rio. Tio formas nerompitan tubon de la surfaco de la mjelo ?is la nivelo kie la aksonsinapsoj kun ?iaj muskolfibroj, a? fini?as en sensreceptoroj. La endone?rio konsistas el interna maniko de materialo nomita la glikokaliko kaj ekstera, delikata, ma?laboro de kolagenfibroj. Nervoj estas faskigitaj kune kun sangaj vaskuloj, ?ar la ne?ronoj de nervo havas sufi?e altajn energiopostulojn.

Ene de la endone?rio, la individuaj aksonoj estas ?irka?itaj de malalta proteinlikva?o nomita endone?ria likva?o. Tio agas en simila vojo al la cerbo-spina likva?o en la centra nervosistemo kaj konsistigas sang-nervan barieron similan al la sango-cerbo-bariero. Molekuloj estas tiel malhelpitaj de krucado de la sango en la endone?ria likva?o. Dum la evoluo de nervedemo pro nerviriti?o a? vundo, la kvanto de endone?ria likva?o povas plii?i en la loko de iriti?o. Tiu plii?o en likva?o povas esti bildigita uzante magnetresonancan ne?rografion, kaj tiel S-RO ne?rografio povas identigi nerviriti?on kaj/a? vundon.

Fiziologio [ redakti | redakti fonton ]

Nervo peras informojn en la formo de elektrokemiaj impulsoj (kiel nervimpulsoj konataj kiel impulspotencialoj) portitaj per la individuaj ne?ronoj kiuj konsistigas la nervon. Tiuj impulsoj estas ekstreme rapidaj, kun iu mjelina ne?ronkondukado ?e rapidecoj ?is 120 m/s. La impulsoj voja?as de unu ne?rono al alia preter krucanta sinapson , la mesa?o estas transformita de elektra ?is kemia kaj tiam reen ?is elektra. ^{[5] [6]}

Nervoj povas esti klasifikitaj en du grupojn bazitaj sur funkcio: aferenta nervofibro kondukas sensajn informojn de sensorne?rono ?is la centra nervosistemo, kie la informoj tiam estas prilaboritaj. Faskoj de fibroj a? aksonoj, en la periferia nerva sistemo estas nomitaj nervoj, kaj faskoj de aferentaj ne?ronoj estas konataj kiel sentonervoj. ^{[5] [6]} Eferentaj nervofibroj kondukas signalojn de motone?rono en la centra nervosistemo ?is muskoloj. Faskoj de tiuj fibroj estas konataj kiel eferentaj nervoj.

Klinika signifo [ redakti | redakti fonton ]

Kancero povas disvasti?i invadante la spacojn ?irka? nervoj. Tio estas precipe ofta en kapo kaj kolkancero, kaj prostata kaj kojlorektuma kancero .

Nervoj povas esti difektitaj per fizika vundo kaj anka? per kondi?oj kiel karpetunela sindromo kaj trouza braka malsano . Memimunaj malsanoj kiel ekzemple Guillain-Barre-sindromo , ne?rodegeneraj malsanoj, poline?ropatio, infekto, nervinflamo, diabeto , a? fiasko de la sangaj vaskuloj ?irka?anta la nervon ?iuj okazigas nervodama?on, kiuj povas varii en severeco.

Multloka sklerozo estas malsano asociita kun ampleksa nervodama?o. ?i okazas kiam la makrofagoj de individua propra imunsistemo difektas la mjeliningojn kiuj izolas la aksonon de la nervo.

Pin?ita nervo okazas kiam premo estas metita sur nervon, kutime fare de ?veli?o pro vundo, a? gravedeco kaj povas rezultigi doloron , malforton, sensentemon a? paralizon . Simptomoj povas esti sentitaj en lokoj longe for de la fakta loko de difekto, fenomeno nomita plusendita doloro. Plusendita doloro povas okazi kiam la difektokialoj ?an?is signalojn al aliaj areoj.

Ne?rologoj kutime diagnozas malsanojn de la nervoj per korpa ekzameno , inkluzive de la testado de refleksoj , pa?ado kaj de aliaj direktitaj movadoj, muskola malforteco, propriocepto , kaj la tu?osento . Tiu komenca ekzameno povas esti sekvita per testoj kiel ekzemple nerva kontuktadstudo, elektromiografio (EMG), kaj komputita tomografio (KT). ^[7]

Kresko kaj stimulo [ redakti | redakti fonton ]

Nervokresko normale fini?as en adoleskeco, sed povas esti re-stimulita per molekula mekanismo konata kiel "No?-signalado."

Regenerado de periferiaj nervofibroj [ redakti | redakti fonton ]

Estis anka? malkovrite tra esplorado ke se la aksonoj de ne?rono estis difektitaj, tiel longe kiel la ?elkorpo de la ne?rono ne estas difektita, la aksonoj regeneri?us kaj refarus la sinapsajn ligojn kun ne?ronoj per la helpo de indikil?eloj. Tio anka? estas referita kiel ne?roregenerado.

La nervo komencas la procezon detruante la nervon distalan al la loko de vundo permesante al la Schwann-?eloj, baza lamena, kaj la neurilemma proksime de la vundo komenci produkti regeneradotubon. Nervaj kreskofaktoroj estas produktitaj igante multajn nervo?ermojn bur?oni. Tie unu el la kreskoprocezaj trova?oj, nome la regeneradotubo, komenci?as kreski rapide direkte al ?ia origina celloko gvidita la tuta tempo per la regeneradotubo. Nervoregenerado estas tre malrapida kaj povas da?ri ?is pluraj monatoj por kompletigi. Dum tiu procezo oni riparas kelkajn nervojn, kaj da?re ekzistos iom da funkcia deficito kiam la riparoj ne estas perfektaj.

Aliaj bestoj [ redakti | redakti fonton ]

Ne?rono estas nomita identigita ?u ?i havas trajtojn kiuj distingas ?in de ?iu alia ne?rono en la sama besto - trajtoj kiel ekzemple loko, ne?rotransmisio, genekspresia modelo, kaj konektebleco - kaj se ?iu individua organismo apartenanta al la sama specio havas ekzakte unu ne?ronon kun la sama aro de trajtoj. ^[8] ?e vertebrulaj nervaj sistemoj, tre malmultaj ne?ronoj estas "identigitaj" en tiu signifo. Esploristoj kredas, ke homoj havas neniun - sed en pli simplaj nervaj sistemoj, kelkaj a? ?iuj ne?ronoj povas esti tiel unikaj. ^[9]

En vertebruloj, la plej konataj identigitaj ne?ronoj estas la gigantaj Mauthner-?eloj de fi?oj . ^[10] ?iu fi?o havas du Mauthner-?elojn, situantajn en la fona parto de la cerbotrunko, unu sur la maldekstra flanko kaj unu dekstraflanke. ?iu Mauthner-?elo havas aksonon kiu krucas super, nervizante (stimulante) ne?ronojn sur la sama cerbonivelo kaj poste voja?ante malsupren tra la mjelo, farante multajn ligojn kiam ?i iras. La sinapsoj generitaj per Mauthner-?eloj estas tiel potencaj ke ununura impulspotencialo ka?zas gravan kondutisman respondon: ene de milisekundoj la fi?o kurbigas sian korpon en C-formo, poste tuj rekti?as, tiel propulsante sin rapide anta?en. Funkcie tio estas rapida fu?respondo, ekigita plej facile per forta sonondo a? premondo influanta la lateralan liniorganon de la fi?o. Mauthner-?eloj ne estas la nuraj identigitaj ne?ronoj en fi?oj - ekzistas proksimume 20 pliaj tipoj, inkluzive de paroj de "Mauthner ?elaj analoga?oj" en ?iu mjelsegmenta nukleo. Kvankam Mauthner-?elo estas kapabla je ka?zado al fu?respondo, en la kunteksto de ordinara konduto aliaj specoj de ?eloj kutime kontribuas al formado de la amplitudo kaj direkto de la respondo.

Mauthner-?eloj estis priskribitaj kiel komandne?ronoj. Komandne?rono estas speciala speco de identigita ne?rono, difinita kiel ne?rono kiu estas kapabla je motivigado de specifa konduto siaflanke. ^[11] Tiaj ne?ronoj aperas plej ofte en la rapidaj fu?sistemoj de diversaj specioj - la aksono kaj sinapso de la Kolosa kalmaro , uzita por pioniraj eksperimentoj en ne?rofiziologio pro sia grandega grandeco, amba? partoprenantaj en la rapida fu?o de la kalmaro. La koncepto de komandne?rono estis aliflanke kontestata per studoj montrantaj, ke kelkaj ne?ronoj kiuj komence ?ajnis konvenigi la priskribon, estis vere nur kapablaj je elvokado de respondo en limigita aro de cirkonstancoj. ^[12]

En organismoj de radia simetrio nervretoj servas la nervan sistemon. Ekzistas neniu cerbo a? centraligita ?efregiono, kaj anstata?e ekzistas interligitaj ne?ronoj disvasti?intaj en nervoretoj. Tiuj estas trovitaj en Kniduloj , Ktenoforoj kaj E?inoj .

Nervoj [ redakti | redakti fonton ]

• Cerba nervo
• Langaj nervoj
• Okulomova nervo
• Opta nervo
• Spina nervo
• Triopa nervo

Vidu anka? [ redakti | redakti fonton ]

• Nerva sistemo

Notoj [ redakti | redakti fonton ]

Bibliografio [ redakti | redakti fonton ]

• Nervous system William E. Skaggs, Scholarpedia
• Bear, M. F.. (2006) Neuroscience: Exploring the Brain , 3?a eldono , Philadelphia: Lippincott. ISBN 0-7817-6003-8 .

• (2009) Binder, Marc D.: Encyclopedia of Neuroscience . Springer. ISBN 978-3-540-23735-8 .

• Kandel, ER . (2012) Principles of Neural Science , 5?a eldono , New York: McGraw-Hill. ISBN 978-0-8385-7701-1 .

• Squire, L. et al. (2012). Fundamental Neuroscience, 4a eldono . Academic Press; ( ISBN 0-12-660303-0 )
• Andreasen, Nancy C.. (4a de Marto 2004) Brave New Brain: Conquering Mental Illness in the Era of the Genome . Oxford University Press. ISBN 978-0-19-514509-0 .
• Damasio, A. R. (1994). Descartes' Error: Emotion, Reason, and the Human Brain. New York, Avon Books. ( ISBN 0-399-13894-3 ) (Hardcover) ( ISBN 0-380-72647-5 ) (Paperback)
• Gardner, H. (1976). The Shattered Mind: The Person After Brain Damage. New York, Vintage Books, 1976 ( ISBN 0-394-71946-8 )
• Goldstein, K. (2000). The Organism. New York, Zone Books. ( ISBN 0-942299-96-5 ) (Hardcover) ( ISBN 0-942299-97-3 ) (Paperback)
• Lauwereyns, Jan. (Februaro 2010) The Anatomy of Bias: How Neural Circuits Weigh the Options . Cambridge, Massachusetts: The MIT Press. ISBN 978-0-262-12310-5 .

?i tiu artikolo ankora? estas ?ermo . Helpu al Vikipedio plilongigi ?in . Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ?i ( menciante la fonton ). Bonvolu aldoni parametron por plibone kategoriigi la pa?on.