Kunmeto per mortezo kaj tenono.
Principo de tabulkunmetado en ?ipoj de
Antikva Grekio
.
La
kunmetado
per
mortezo
kaj
tenono
estas
te?niko
, kiu estis uzata ekde
jarmiloj
tutmonde por ligi lignopecojn kune, kutime kiam la
lignaj
pecoj estas paralelaj rando-al-rande a? faras angulon je proksimume 90 ° inter si. Ekzistas multaj manieroj por plenumi tion, sed la baza ideo estas, ke la staranta fino de ligna peco adapti?as al la truo farita en la alia peco
[1]
.
La elstara ekstrema?o de la unua peco nomi?as
tenono
, kaj estas ofte prilaborita en iomete pli malgranda grandeco ol la kavo kien ?i estas enmetota, dum la truo nomi?as
mortezo
. La kupla?o povas esti gluata, najlata a? ?ra?bata por firme teni la du pecojn inter ili.
Tiuj ligiloj estas uzataj anka? kun aliaj materialoj kiel
?tono
.
La kunmetado per mortezo kaj tenono estis uzata por ligi la tabulojn de malnovgrekaj
?ipoj
kun duobla mortezo kaj unu eni?a tenono. Tiu aro estis fiksata per du lignonajloj.
Francisko Azorin
registras la terminon
mortizo
, ?u erare ?u alternative, kiel
Entajlo, en?iza?o, truo, farita en ligno, metalo, ?tono, ofte por alkupli adekvatan, al?ustigotan pecon.
[2]
Li indikas
etimologion
el la latina
mordere
(mordi). Kaj li aldonas la terminojn
mortizi
(respektive mortezi), por fari mortizon (respektive mortezon), kaj (korektite) mortezma?ino, duobla mortezo, segilforma mortezo, vestoforma mortezo, tenoninga mortezo, simpla mortezo.
[3]
La?
Francisko Azorin
tenono
estas
Prismeto, cilindreto je la ekstremo a? flanko de ligna, metala, ?tona peco, adaptita por eni?i en mortezon de alia peco.
[4]
Li indikas
etimologion
el la greka
tenon
(kolo, musklo). Kaj li aldonas la terminojn
tenoningo
, por al?ustigita mortezo por enmeti tenonon;
oblikva tenono
,
krucoforma tenono
.
[5]
- ↑
John Kelsey. (2011-03-06)
Woodworker's Guide to Joinery: Straight Talk for Today's Woodworker (Gvidlibro por hodia?a lignolaboristo)
(
angle
),
p. 40 ?
.
ISBN 9781565234628
.
- ↑
Francisko Azorin
, arkitekto,
Universala Terminologio de la Arkitekturo
(arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Angel, Madrido, 1932, pa?o 144.
- ↑
Azorin, samloke.
- ↑
Francisko Azorin
, arkitekto,
Universala Terminologio de la Arkitekturo
(arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Angel, Madrido, 1932, pa?o 199.
- ↑
Azorin, samloke.