El Vikipedio, la libera enciklopedio
Max REINHARDT
(origine
Maximilian Goldmann
; naski?inta la
9-an de septembro
1873
en
Baden (Malsupra A?strujo)
; mortinta la
31-an de oktobro
1943
en
Novjorko
) estis
a?stra
teatra kaj kina
re?isoro
, intendanto,
teatra
produktisto kaj fondinto. Per sia enscenigo de
Jedermann
la 22-an de a?gusto 1920 li fondis la
festivalon de Salcburgo
.
Max Reinhardt, Else Heims, Eduard von Winterstein kaj Leopoldine Konstantin (de dekstre) ?e provludo de
Torquato Tasso
(1913)
Max Reinhardt, desegnita de
Emil Orlik
Max Reinhardt en Berlino, 1930
La gepatroj de Reinhardt estis Wilhelm kaj Rosa Goldmann, denaska Wengraf. En 1904 la nomo de la tuta familio estis ?an?ita de
Goldmann
al
Reinhardt
. Max Goldmann komenci?is per profesilernado kiel bankisto, sed sekvis paralele anka? jam aktorinstruon kaj unuan fojon prezentis en 1890 ?e privata teatroj en Vieno. Jam tiam li alprenis la artistonomon Reinhardt. Ekde 1902 ?is la komenco de la
nazia regado
en 1933 Max Reinhardt laboris kiel re?isoro ?e diversaj teatroj kaj fondis mem teatrojn. En la jaro 1901 li estis kunfondinto de la literatura kabareto
Schall und Rauch
en Berlino, la posta Malgranda Teatro
Unter den Linden
, kies direktadon li transprenis por 1902 ?is 1905 same kiel tiu de la Nova Teatro, la posta Teatro ?e
Schiffbauerdamm
. Max Reinhardt fondis en 1905 la Teatro-Lernejo je Berlino. Ekde 1905 ?is 1930 li direktis la Germanan Teatron en Berlino kaj fondis la ?ambroteatron en la flanka domo. Li lo?is dek jarojn en la Magnus-Domo. En 1929 li instigis la fondon de la teatrolernejo
Max-Reinhardt-seminario
en Vieno, kiu ricevis lian nomon kaj i?is unu el la plej renomaj aktoraj kaj re?isoraj altlernejoj de E?ropo.
Reinhardt estis en unua geedzeco edzo de aktorino Else Heims (1878?1958), kun kiu li havis du filojn, Wolfgang Reinhardt (1908?1979) kaj Gottfried Reinhardt (1913?1994). Amba? fari?is produktistoj je la kinofilmo en
Holivudo
. En dua geedzeco li estis edzo de aktorino Helene Thimig (1889?1974) el la fama viena aktordinastio. ?ia patro Hugo Thimig (1854?1944) estis aktoro kaj pretertempe direktisto de la viena
Burgoteatrejo
. Anka? ?iaj fratoj Hermann Thimig (1890?1982) kaj Hans Thimig (1900?1991) laboris dumvive kiel aktoroj kaj re?isoroj.
La 31-an de oktobro 1943 Max Reinhardt mortis en sia novjorka hotelo sekve de pluraj
apopleksioj
, ka?zitaj de hundomordo. Reinhardt estas entombigita en Novjorko.
Per fortikaj enscenigoj kaj celata kunagado de
scenaran?a?o
, lingvo, muziko kaj danco Reinhardt malfermis al la germanlingva teatro novan dimension. En 1911 li efektivigis en Cirko Schumann la unuan prezentadon de
Jedermann
de
Hugo von Hofmannsthal
kaj la unuan prezentadon de
Der Rosenkavalier
de
Richard Strauss
, por kiu li ricevis dungitecon ?e la
Semper-Opero
je
Dresdeno
. Anka? en 1911, la 23-an de deceembro, Reinhardt enscenigis
Das Mirakel
de Karl Gustav Vollmoeller en la
Olympia Hall
je
Londono
. Per la nomitaj enscenigoj li atingis tutmonde grandan intereson, je kio lia mondvasta famo aparte en E?ropo kaj
Usono
estas dekuktebla de la mirakloenscenigo de Karl Gustav Vollmoeller. Reinhardt fari?is per la enscenigo de
Der Rosenkavalier
anka? frua pioniro de la moderna muzikteatro, postulante de kantistoj aktorajn povojn. Inter 1915 kaj 1918 li krome direktis la Berlina Popolteatro.
