Malkoloniigi la menson: la politiko de lingvo en afrika literaturo
(originala librotitolo estas
Decolonising the Mind: the Politics of Language in African Literature
(eld. Heinemann Educational, 1986) de la
kenja
verkisto
kaj teoriisto pri
postkoloniismo
Ng?g? wa Thiong'o
, estas kolekto de eseoj pri lingvo kaj ties helpema rolo en nacia kulturo, historio kaj identeco. La libro, kiu rekomendas lingvan sendependi?on, estas unu el liaj plej famaj kaj plej cititaj ne-fikciaj publika?oj kiu teoriumadas pri la "lingva debato" en postkoloniaj studoj
[1]
. La libro pledas por lingva malkoloniigo kaj pritraktas la "lingvan problemon" kun kiu baraktas afrikaj verkistoj.
Decolonising the mind
konsistas el kvar eseoj: "La lingvo de afrika literaturo," "La lingvo de afrika teatro," "La lingvo de afrika fikcio" kaj "La ser?ado de trafeco."
Pluraj de la ?apitroj en la libro devenita kiel lekcioj kaj ?ajne ?i tiu formato donis Ng?g? "la ?anco tiri kune en parenca kaj kohera formo la ?efaj aferoj sur la lingva demando en literaturo.
" La libro proponas klare
kontra?imperiisman
perspektivon sur la "da?ranta debato … pri la destino de Afriko" kaj la rolo de lingvo en kaj la kontra?batalo kaj en la permeso de
imperiismo
kaj la kondi?oj de
novkoloniismo
en afrikaj nacioj. La libro estas anka? la "adia?on al la angla" fare de Ng?g? traktante la "lingvan problemon" kiun alfrontas afrikaj a?toroj
[2]
. Ng?g? fokusas demandojn pri la spektantaro kiun la verkisto intencas atingi, la celon de lia verkado kaj pri la lingva rimedo de la afrika verkisto (?u oni devus verki en sia indi?ena lingvo a? en
hegemonia
lingvo kiel la franca a? la angla?)
[3]
.
Decolonising the mind
estas kombino de a?tobiografio, postkolonia teorio, pedagogio, afrika historio kaj literatura kritiko. Ng?g? dedi?is
Decolonising the mind
"al ?iuj tiuj kiuj skribas en afrikaj lingvoj kaj al ?iuj tiuj kiuj super la jaroj da?rigis la dignon de la literaturo, kulturo, filozofio kaj aliaj trezoroj portitaj de afrikaj lingvoj."
[4]
|
 | | ?
... Ng?g? wa Thiong'o's work helps us to recognize, lest we forget, the extensive impact our programs exert on the world beyond our geographical, cultural, and class borders.
”
| | —
Sonia MacPherson, "Ng?g? wa Thiong'o: An African Vision of Linguistic and Cultural Pluralism"
|
|
La lingva debato en postkoloniaj studoj
[
redakti
|
redakti fonton
]
Lingvo estas centra demando en postkoloniaj studoj . Multaj postkoloniaj akademiuloj kaj verkistoj detaligas la kolonian praktikon de trudado de la lingvoj de la koloniigisto al la popoloj kiujn ili koloniigis, e? malpermesante la uzon de la denaska lingvo de la koloniigitaj homoj. Ili ekzamenas tiun praktikon kiel parto de la sistema subpremo de imperiismo en novkoloniaj socioj, kaj ili esploras ?iajn konsekvencojn sur la psikologia, fizika, kaj kultura bonfarto de koloniigitaj popoloj. En la kunteksto de postkoloniaj studoj, lingvo estas armilo kaj loko de intensa novkolonia konflikto
[5]
.
Kiel skizas Jennifer Margulis, akademiulo pri postkoloniaj studoj ?e Emory University , la temo de lingvoj levas plurajn polemikajn demandojn por konsidero en la studo de literaturaj tekstoj
[5]
:
?u la a?toro elektas labori en loka lingvo a? en ?efa e?ropa? Se la unua ? kiel la verko estas tradukita kaj de kiu? Kion povus fari la traduko al la verko? Kiaj semantikaj procezoj de forigo/deformado kaj alproprigo/reformado okazas en la verko? Kiam loka lingvo pruntas terminojn, en kiu kunteksto ili okazas? Fine, kion implicas la lingvouzo pri implica teorio de rezisto?
Oliver Lovesey, studento de Ng?g? wa Thiong’o, notas en lia libro pri Ng?g? kaj lia verkaro, ke la demando "?u jes a? ne verki en afrikaj lingvoj?" estas grava por la afrika verkisto. Pri tiu ?i temo li citas Albert Stanislaus Gerard (1920-1996)
[6]
kiu estis
belga
akademiano okupi?anta pri
kompara literaturcienco
kaj pri
afrika literaturo
. Lia libro
African Language Literatures
estis la?dita fare de Ng?g? wa Thiong'o kiel "pionira enketo de literaturo en afrikaj lingvoj"
[7]
.
Jen la dilemo de la afrika verkisto hodia?: a? li povas uzi e?ropan lingvon kaj tiel akiri rekonon (kaj financan rekompencon) de tutmonda publiko, sed kun risko detran?i sin de la radikoj mem de ?iuj krom la plej esotera kreinto. florado, la komuna sperto de sia propra socio; a? li povas uzi sian propran gepatran lingvon, stoike eviti la allogon de la monda merkato, resti unu el la malgloraj Miltonoj de la nuna epoko, sed helpi sian propran popolon anta?eniri en la epokon de amasa alfabetigo kaj pavimi la vojon al estontaj atingoj kaj renomo.
La verkoj kiujn Ng?g? publikigis ekde sia ekzilo en 1982 -
Barrel of a Pen
(1983),
Decolonising the Mind
(1986), kaj
Moving the Centre: The Struggle of Cultural Freedom
(1993) - estas ofte kune pristudataj ?ar ili kune pritraktas komunajn temojn kiel imperiismo, edukado, religio, kulturo, afrikaj lingvoj, afrika literaturo kaj afrika teatro. "Individue tiuj volumoj aldonas novan grandecon al lia skribo", skribas Cook kaj Okenimkpe"
[8]
.
- ↑
Lovesey, Oliver. (2012)
Approaches to Teaching the Works of Ng?g? wa Thiong'o
. New York: The Modern Language Association of America.
ISBN 978-1-60329-112-5
.
- ↑
(en) Sicherman, Carol (1990).
Ngugi wa Thiong'o: The Making a Rebel
. London: Hans Zell Publishers. p. 23. ISBN 0-90545-066-3.
- ↑
Lovesey, Oliver. (2000)
Ng?g? wa Thiong'o
. New York: Twayne Publishers.
ISBN 0-8057-1695-5
.
- ↑
{{{Titolo}}}
.
ISBN 0-435-08016-4
.
- ↑
5,0
5,1
(en) Margulis, Jennifer. "
Language
". Postcolonial Studies at Emory.
- ↑
Lovesey (2000). Ng?g? wa Thiong'o. p. 15.
- ↑
(en) Ng?g? wa, Thiong'o. Decolonising the Mind. James Currey. p. 24. ISBN 9780852555019.
- ↑
Cook, Davido (1997). Ng?g? wa Thiong'o: Esplorado de liaj Skriboj . Oksfordo: James Currey Ltd p. 12. ISBN 0-435-07430-X.
Albert S. Gerard
Koloniismo
Koloniismo en Afriko