La
le?o de Kirchhoff
a? pli ekzakte
le?o de Kirchhoff pri radiado
estas fizika le?o de
termodinamiko
, kiu rilatigas la
termoradian
econ de korpo kun ?ia absorba eco.
La le?o nomi?as la? la germana fizikisto
Gustav Kirchhoff
, kiu eltrovis ?in en la jaroj 1859 ?is 1862.
En ?enerala kunteksto necesas uzi la longan nomon
le?o de Kirchhoff pri radiado
, ?ar anka? en
elektrotekniko
konatas
le?oj de Kirchhoff
[1]
.
Nur parto de
elektromagneta radiado
alvenanta sur korpo absorbi?as, la resto
reflekti?as
a? trairas la korpon. Sume tiuj tri partoj de energio - la absorbita, la reflektita kaj la trairinta - egalas al la alveninta energio, la koncernajn partojn priskribas la koncernaj
koeficientoj
:
- , kun
- : absorba koeficiento a? absorbeco, valoroj estas inter 0 (neabsorba) kaj 1,
- : reflekta koeficiento a? reflekteco, valoroj estas inter 0 (nereflekta) kaj 1,
- : diafana koeficiento a? diafaneco, valoroj estas inter 0 (opaka) kaj 1.
Ofte la absorba koeficiento esence dependas de la
frekvenco
. Korpo kiu perfekte
absorbas (t.e.
) je ?iu frekvenco nomi?as
nigra korpo
.
La
intenseco
, kun kiu iu korpo termoradias grave dependas de sia
temperaturo
.
La intenseco de radiado de iu korpo rilate al samtemperatura nigra korpo estas priskribita per la emisia koeficiento de tiu korpo la? la formulo:
-
kun
- : emisia koeficiento de la
k
orpo,
- : intenseco (unuo:
W
/
m²
) de radiado de la
k
orpo ?e ?ia surfaco,
- : intenseco de radiado de la
n
igra
k
orpo ?e ?ia surfaco.
La le?o de Kirchhoff eldiras:
- La koeficientoj de absorbo kaj emisio de konkreta korpo havas ekzakte la saman valoron.
- , kun
: frekvenco.
A? koncize:
- Korpo, kiu bone absorbas, anka? bone termoradias.
Pro tio:
|
|
Persono termoradias en la
transru?o
, kion vidigas la suba,
termografia
bildo. La nigraaspekta plasta sako estas diafana por transru?o, tial apena? radias. Kontraue la okulvitroj estas opaka en la transru?a.
|
- bone reflektanta korpo, ekzemple metalo kun polurita surfaco, malmulte radias.
- multe absorbanta korpo, ekzemple malgranda enira truo al granda kavo, bone radias.
- nigra korpo, kiu absorbas perfekte, radias plej forte.
?enerale la absorba koeficiento de iu korpo dependas de ?ia temperaturo, de la direkto el kiu la radiado alvenas, kaj - grave - de la frekvenco. Pro tio la le?o ekzakte nur validas, se oni komparas emision kaj absorbon sub
samaj
kondi?oj.
Tial la (videbla)
koloro
de iu korpo ?enerale ne ta?gas por ju?i la emisian econ de tiu korpo. Per la koloro oni nur povas taksi la absorbecon de la korpo en la videbla frekvencintervalo (t.e.
lumo
). Sed plejofte la esenca frekvencintervalo de ?ia emisio estas en la
transru?o
, je kie ?ia aborbeco (kaj same emisieco) eble tre malsamas. Por tio ekzistas e? blankaspektaj termoradiiloj, kiuj bone efikas
[2]
.
Ni rigardu specialan kazon menciitan en la fiziklibro de Grimsel
[3]
:
Supozu fermitan fizikan sistemon limigitan de perfekta spegulo.
En la sistemo trovi?u nur du korpoj:
- nigra korpo
N
kaj
- griza korpo
G
(t.e. korpo kun konstanta absorbeco
,
).
?iu radiado elsendita de unu korpo atingu la alian.
La sistemo estu en
termodinamika ekvilibro
. Per kalkulado oni povas pruvi, ke se estus
la korpoj a? gajnus a? perdus energion, do balda? havos aliajn temperaturojn. Tio kontra?us la unuan a? duan le?on de
termodinamiko
.
- Tial nur
eblas.
- Grimsel, Lehrbuch der Physik, Bd. 3 Optik, Teubner Verlag Leipzig (1988).