Kritika teorio

En sociologio kaj politika filozofio , la termino kritika teorio en ?enerala senco principe devus nomi teorian taksadon kaj kritikadon de la socio kaj kulturo per aplikado de scioj el la sociaj kaj homaj sciencoj . Fakte, ?i estas kutime uzata en tre speciala senco: kiel nomo de bran?o en (nov) marksisma filozofio .

Priskribo [ redakti | redakti fonton ]

Kritika teorio (en speciala senco) radikas en la novmarksisma filozofio de la Frankfurta skolo , unue evoluigita en Germanio en la 1930-aj jaroj . La frankfurtskola teoriisto Max Horkheimer priskribis teorion kiel kritikan tiom, kiom ?i klopodas "liberigi homojn de la cirkonstancoj, kiuj sklavigas ilin." ^[1] La Frankfurt-teoriistoj originale kombinis la kritikajn metodojn de Karl Marx kaj Sigmund Freud . Kritika teorio tenis la aserton, ke ideologio estas la ?efa obstaklo al homa liberi?o. ^[2] Kritika teorio estis establita kiel pensoskolo ?efe fare de kvin teoriistoj de la Frankfurta Skolo : Herbert Marcuse , Theodor Adorno , Max Horkheimer , Walter Benjamin , kaj Erich Fromm .

La hodia?an kritikan teorion influis anka? Gyorgy Lukacs kaj Antonio Gramsci , kune kun la duageneraciaj erudiculoj de la Frankfurta Skolo, kiel ekzemple Jurgen Habermas . En la verkaro de Habermas, kritika teorio transiris siajn teoriajn radikojn en la germana idealismo kaj pli proksimi?is al usona pragmatismo . Zorgema atento pri sociaj " bazo kaj superstrukturo " estas unu el la restantaj Marksismaj filozofiaj konceptoj en la hodia?a kritika teorio. ^[3] Kvankam kritikaj teoriistoj estas ofte difinataj kiel marksismaj intelektuloj, ^[4] ilia tendenco denunci iujn marksismajn konceptojn kaj kombini marksisman analizadon kun aliaj sociologiaj kaj filozofiaj tradicioj rezultis en akuzoj pri reviziismo fare de klasikaj , ortodoksaj , kaj analizaj marksistoj, kaj de marksismo-leninismaj filozofoj.

Martin Jay diris, ke la unua generacio de kritika teorio estas plej bone komprenita, ne kiel anta?enigo de specifa filozofia agendo a? specifa ideologio , sed kiel ikonrompismo pri aliaj ideologioj. ^[5]

Referencoj [ redakti | redakti fonton ]

↑ Horkheimer 1982, p. 244.
↑ Geuss, Raymond (1981). The Idea of a Critical Theory . Cambridge: Cambridge University Press.
↑ Outhwaite, William. 1988. Habermas: Key Contemporary Thinkers 2nd eldono (2009), pp. 5-8 ( ISBN 978-0-7456-4328-1 )
↑ Vidu, ekz., Main Currents of Marxism (1979) fare de Leszek Kołakowski , vol. 3 ?apitro X; W. W. Norton & Company, ISBN 0393329437
↑ Jay, Martin (1996) The Dialectical Imagination: A History of the Frankfurt School and the Institute of Social Research, 1923?1950 . University of California Press, ISBN 978-0-520-20423-2 , p. 41

Kategorio Kritika teorio en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

?i tiu artikolo ankora? estas ?ermo pri politika filozofio , sociologio kaj marksismo .

Helpu al Vikipedio plilongigi ?in . Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ?i ( menciante la fonton ).

[1] Horkheimer 1982, p. 244.

[2] Geuss, Raymond (1981). The Idea of a Critical Theory . Cambridge: Cambridge University Press.

[3] Outhwaite, William. 1988. Habermas: Key Contemporary Thinkers 2nd eldono (2009), pp. 5-8 ( ISBN 978-0-7456-4328-1 )

[4] Vidu, ekz., Main Currents of Marxism (1979) fare de Leszek Kołakowski , vol. 3 ?apitro X; W. W. Norton & Company, ISBN 0393329437

[Martin_Jay-5] Jay, Martin (1996) The Dialectical Imagination: A History of the Frankfurt School and the Institute of Social Research, 1923?1950 . University of California Press, ISBN 978-0-520-20423-2 , p. 41

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]