Kleopatra Filopator
(
greke
Κλεοπ?τρα θε? φιλοπ?τωρ
, kio signifas "Dio amas ?ian patron"; naski?is en
69 a.K.
, mortis en
30 a.K.
) estis
re?ino
en Antikva
Egiptio
kaj lasta re?ino de la
Ptolemea dinastio de Egipto
.
?i estis la amantino de
Julio Cezaro
, kaj naskis al li unu filon. ?i poste estis ama(n)tino de
Marko Antonio
kaj naskis al li filinon:
Kleopatro Seleneo
.
?iaj agoj kaj aspiroj influis la politikajn kaj militajn movojn de la lastaj tagoj de la
Romia Respubliko
. ?i ur?e provis savi kaj konservi regnon mortantan. Kun ?ia morto la helena periodo en Egiptio fini?is. ?ia persono ekscitis la imagojn de poetoj, pentristoj, dramistoj, verkistoj, produktoroj kaj aliaj artistoj dum jarcentoj, kaj ?i da?re ekscitas ilin e? hodia?.
Kleopatra la 7-a
(
Thea Filopator
), unu el la plej famaj virinoj de historio. Famecon ?i ne akiris kiel egipta re?ino, sed prefere pro siaj aventuroj kun
Julio Cezaro
kaj
Marko Antonio
, kiuj en fina sekvo ?an?is fluon de
historio
de ?ia lando kaj anka? de la tuta tiama mondo.
Post tio, kiam en la jaro
51 a.K.
mortis egipta re?o
Ptolemeo la 12-a
, komune ekregis liaj infanoj
Ptolemeo la 13-a
kaj Kleopatra la 7-a. Amba? gefratoj geedzi?is komune, kio estis kutima praktiko. La juna Ptolemeo balda? tre rajtigite eksuspektis, ke la fratino volas ?iun potencon por si kaj en la jaro
48 a. K.
li sendis ?in en ekzilon. Mallongtempe post tio alnavigaciis ?is
Egiptio
Gaius Julius Caesar
, kiu ?us venkis super
Pompeo
?e
Farsalio
. Kleopatra revenis reen kun firma intenco akiri lin en sian flankon kaj kun lia helpo denove priregi la regnon de
ptolemeidoj
. ?i lasis sin kontrabandi en tendaron de Cesaro kaj la armeestro akceptis ?in. Anka? li ekkomprenis, kia monti?as al li ?i tie okazo kaj kun helpo de Kleopatra li intencis havigi por si mediojn al siaj armeaj kampanjoj.
Inter la re?aj gefratoj eksplodis milito, el kiu dank‘ al helpo de Cezaro venkis Kleopatra.
Ptolemeo la 13-a
falis en batalo. Estas sendube, ke Cezaro ?uis el ?eesto de Kleopatra kaj la re?ino pli poste naskis filon
Ptolemeon la 15-an Kaisarionon
. Kvankam ?i mem markis kiel patron de la knabo la romian diktatoron, ne ekzistas pruvo, ke la interrilato inter ?i kaj Cezaro transpa?is limojn de nura politika kungarantio.
Kiam en la jaro
44 a. K.
?i alvoja?is en
Romon
, por ke ?i fermu ?i tie aliancanan kontrakton, ?i estis lo?igita en domo de Cezaro kaj la plej potenca viro de la mondo e? igis levigi ?ian statuon en unu el temploj. Nur post la
15-a de marto
de
44 a. K.
, kiam Cezaro mortis pere de manoj de murdistoj,
romianoj
povis montri senvuale siajn antipatiojn al la re?ino. Kleopatra rapide revenis ?is
Aleksandrio
, kie ?i intencis travivi periodon de bataloj pri potenco inter regantoj de
Romo
. En la sama tempo ?i organizis murdon de sia dua frato,
Ptolemeo la 14-a
, por ke ?i certigu por si la egiptan tronon.
En la jaro
42 a. K.
Marko Antonio
venkis ?e
makedona
Filipo
super la murdistoj de Cezaro kaj li invitis al si regantojn de orientaj teritorioj inkluzive de Kleopatra. La re?ino elektis lin kiel aliancanon kaj Antonio tuj subi?is al ?i. Kleopatra for?is feron, ?is kiam ?i estis for?ebla, do la ravita armeestro prokrastis la preparitan militiron kontra?
persanoj
ekcelante al
Aleksandrio
.
En
Romon
li revenis nur en la jaro
40 a. K.
. Devigis lin al tio kreskanta influo de lia rivalo
Oktaviano
? venonta imperiestro
A?gusto Cezaro
. Antonio fermis kun li armisticon kaj li edzi?is al ?ia fratino. Spite al tiu ?i geedzi?o, kiu estis precipe politika, li rapidis dum unua okazo ?is Aleksandrio, per kio li senvuale ofendis kiel Oktavianon tiel lian fratinon. Pleje en
Egiptio
en konflikto kun romia rajto li edzi?is al Kleopatra. Iom post iom li poste legitimis du infanojn, kiujn ?i naskis al li, kaj li pridonacis la re?inon de parceloj kun grandega areo. Fine li faris la plej flagrantan ofendon de
Romo
kaj
romianoj
, kiam la triumfon, kiun li rajtis post venko super
armenoj
, li festis en
Aleksandrio
.
Tiam senato donis al li rangon de
konsulo
senigante lin de ?iuj privilegioj de roma patricio.
Oktaviano
dume kun beno de la senato prepari?is al militiro kontra? Kleopatra. Decida batalo okazis la
2-an de septembro
de
31 a. K.
?e
Aktio
. En la momento, kiam la ?iparo de Oktaviano komencis akiri superecon, Kleopatra ekkomandis retiri?on kaj ?iaj
?ipoj
al indigno de Antonio forlasis la batalkampon. Li poste repaci?is kun la re?ino, sed li ne plu povis rebonigi sian malvenkon. La despera re?ino dum sondis grundon en la tendaro de Oktaviano.
Fine ?i sendis al Antonio mesa?istojn kun informo, ke ?i memmortigis sin lasante fermi sin en ma?zoleo.
Marko Antonio
pruvis sian fidelecon per tio, ke li mortigis sin. Dum Oktaviano vizitis Kleopatron, sed ?ia ?armo ne impresis lin. Li vidis en la egipta re?ino nur militan raba?on intencante ?in tiel envicigi en sian triumfan mar?antaron. Por ke ?i evitu al simila malhumiligo, Kleopatra revenis en la kripton kaj la? tradicio ?i lasis sin venenmordi sin de
krotalo
, simbolo de la re?a potenco. ?i mortis la
30-an de a?gusto
de
30 a. K.
kaj ?i estis sepultita apud
Marko Antonio
.
Malfacilas bildigi al si la malfalsan personecon de Kleopatro, kiun iom da beletra "romantismo" iel misformis. Sed ?i certe havis fortan personecon kaj kura?on.
Nur kelkaj moneroj, kaj eble busto trovita en
Cherchell
montras ?in, kaj oni ricevas bildon de virino kun pezaj trajtoj kaj sufi?e longa nazo; ?iokaze estas sciate, ke ?i havis efektan "?eeston" kaj ?armon, ravantan vo?on, kaj estis forte logema, interalie anka? pro ?ia brila menso klera.
Nome, dum edukado al knabinoj, e? re?idinaj, estis en la helena kulturo ege malzorgita, ?i ?uis elstaran instruadon, kaj ?i scipovis multajn lingvojn: krom ?ia denaska greka, la aramean la etiopian, la medan, la araban, kaj supozeble aliajn pli.
Notinda: ?i parolis anka? la landan lingvon, la egiptan.
- ?ekspiro
- Blaise Pascal
faris el ?i ekzemplon pri kiom historia disvolvi?o povas foje dependi de etaj hazardoj:
- "
Se la nazo de Kleopatra estintus pli mallonga la figuro de la mondo estus alia"
Bibliotekoj
|
- PeEnEo
:
21340
- GND
:
11856322X
- LCCN
:
n80067160
- VIAF
:
441145857130722922990, 112160307351457741408, 4511162669647955500001, 8089162669699255500002, 97737753, 17156809346545120044, 194159474179027661362, 375144647697614384674 67762941, 441145857130722922990, 112160307351457741408, 4511162669647955500001, 8089162669699255500002, 97737753, 17156809346545120044, 194159474179027661362, 375144647697614384674
- ISNI
:
0000000453049473
- LIBRIS
:
182837
- SUDOC
:
027316564
- BNF
:
11938532d
- ULAN
:
500341470
- NLA
:
49682372
- NDL
:
00620501
- BIBSYS
:
90224949
- NKC
:
jn20000700908
- BNE
:
XX889851
|