El Vikipedio, la libera enciklopedio
Karl BAEDEKER
(naski?inta la
3-an de novembro
1801
en
Essen
, mortinta la
4-an de oktobro
1859
en
Koblenz
) estis
germana
libra eldonisto kaj vendisto. En 1829 li edzinigis Emilie Heintzmann, kiu naskis dek infanojn inter ili
Fritz Baedeker
.
Post jaroj da metilernado ?e la
Universitato de Hajdelbergo
kaj en la librovendejoj J. C. B. Mohr kaj C. F. Winter (Hajdelbergo) respektive ?e
Georg Andreas Reimer
(
Berlino
) fonditis en Koblenz la firmao
Karl Baedeker
en la 1827-a jaro. ?i tie estis centro de la kreskanta turismo (ekz. danke al
Sturm und Drang
,
romantikismo
) kaj ekde 1827 floris la cirkulo de pasa?eraj vapor?ipoj sur
Rejno
. Sekve Baedeker specialigis la eldonogamon al tiuj ?i fenomenoj. En 1828 li a?etis la eldonrajtojn de la verko
Rheinreise von Mainz bis Koln, Handbuch fur Schnellreisende
de
Johann August Klein
kaj transprenis la revizion mem post la morto de la verkinto (dua eldono en 1835, tria eldono en 1839). Farante tion li balda? donis al la manlibro ?is nun nekonatan utilecon gvidante la fremdulon rekte al la vidinda?oj bazitaj sur siaj propraj voja?oj kaj liberigante la voja?antojn de multekosta kuratoreco fare de surlokaj gvidistoj. Tio kreis novan voja?gvidilon, per kiu la eldonejo establis sian tutmondan reputacion en la tempo, kiam turismo komencis tu?i ?iujn e?ropajn landojn kaj ?iujn sociajn klasojn
Baedeker senlace propraokule kaj migrade havigis al si informojn utiligante la modernajn voja?rimedojn: en 1838 estis lia unua trajnvoja?o sur la itinero
Antverpeno
-
Me?leno
-
Bruselo
). Krome, la plej bonaj fontoj estis elxcerpataj kaj bonegaj fakuloj estis konsultataj: ekz.
Theodor Mommsen
kontribuis informojn pri la romiaj urboj en
Svislando
en 1852). ?e la morto de Baedeker estis jam disponeblaj la jenaj volumoj:
Rejnlando
,
Belgio
,
Nederlando
,
Parizo
, Germanujo kaj
A?stria Imperio
.
gvidlibro pri Parizo, 20 eldono de 1931.
- Lulfing, Hans, "Baedeker, Karl" ?e:
Neue Deutsche Biographie
1 (1953), p. 516-517 (
tie ?i interrete
)
