 | ?i tiu artikolo temas pri franca politikisto. Koncerne aliajn signifojn aliru la apartigilon
Chirac
.
|
Jacques Rene CHIRAC
[
?ak rene ?irak
] (naski?is la
29-an de novembro
1932
en
Parizo
, mortis la
26-an de septembro
2019
) estis
franca
politikisto, la
franca prezidento
de
1995
?is
2007
, fondinto de la politika partio
RPR
. Ekde la fino de sia ?tata prezidanteco, do ekde la jaro
2007
, li krome estis dumviva membro de la
Konstitucia Konsilio de Francio
. Li estis edzi?inta kaj patro de 2 filinoj (Laurence kaj Claude). Jacques Chirac studis en la
Nacia Lernejo pri Administrado
(
france
Ecole Nationale d'Administration
), do estis
enarko
.
Lia patro Abel Francois Chirac (1893-1968) estis bank-dungito.
En 2005, lia siatempa adjutanto Roussin estis kondamnita al kvarjara malliberigo pro suba?etado de politikaj partioj fare de firmaoj ser?antaj publikajn kontraktojn. 42 aliaj personoj anka? estis agnoskitaj kulpaj.
[1]
En 2006, unu el liaj intimaj amikoj George Perol, kaj 36 aliaj personoj estis kondamnitoj al malliberigo pro sistemeca korupto ?e parizaj municipaj apartamentoj. Atestanto asertis, ke Chirac komprometi?is en ?i tiuj kontantaj pagoj. En 2003-2004, okazis la?le?a enketo pri kiel pli ol du milionoj da e?roj da publika mono supoze estis elspezitaj de Chirac kaj lia edzino pro propraj elspezoj inter 1987 kaj 1995. ?i tiu kazo fine forfalis pro jura templimo. En 2006, la eksa estro de la partio RPR en Parizo kaj na? aliaj personoj estis ju?itaj kulpaj pri balotfra?do en la urbo dum la mandato de Jacques Chirac. Lia posteulo, Jean Tiberi, estis anka? akuzita de tribunalo pli frue ?i-jare pro balotfra?do. En 2007, Chirac mem atestis en unu koruptokazo, kie temis pri rilatoj al fikciaj laborpostenoj ene de la RPR, sed ne en Parizo.
Jacques Chirac havis imunecon dum li estis la franca prezidento inter majo 1995 kaj majo 2007. Unue li estis akuzita la
21-an de novembro
2007 por ≪misuzo de publika mono≫.
[1]
La
30-an de oktobro
2009 franca tribunalo decidis plutrakti akuzojn pri misuzo de publika mono kontra? Jacques Chirac por la tempo kiam li estis urbestro de Parizo en la 1980-aj kaj 1990-aj jaroj. La tribunalo volas pli precize prienketi, ?u Chirac eble sciis, ke 21 homoj estis pagitaj de la urbo por fikciaj laborpostenoj, dum ili efektive laboris por lia politika partio, la RPR. Enketistoj asertas, ke la fikciaj laborpostenoj estis disdonataj, kaj salajroj tial pagitaj, kiam Chirac estis en sia dua mandato kiel urbestro. Ili diris, ke la misuzado de publika mono da?ris dum la unuaj tri jaroj de la administro de lia posteulo,
Jean Tiberi
.
[1]
La pariza publika prokuroro, Jean-Claude Marin, deklaris, ke ne estas akuza?o kontra? Chirac, kaj ?i povas jam pledi la decidon. Se jes, tribunalo faros plian decidon ene de unu jaro pri tio, ?u da?ri la enketon. La oficejo de Jacques Chirac tuj diris, ke li restas ≪trankvila kaj preta montri, ke ne estis tielaj fikciaj laborpostenoj≫. Anka? akuzitaj estas du liaj siatempaj urbestraj stabestroj, Michel Roussin kaj Remy Chardon, kaj sep aliaj personoj.
Malgra? siaj la?le?aj problemoj, Jacques Chirac estas relative populara persono en Francio. Opinisondo en 2009 fare de la revuo
Paris Match
trovis, ke li estas la plej populara politikisto en la lando, kun 74 % de aprobo.
[1]
- 1951
, li eniras en Instituto de Parizo pri Politikaj Studioj
Sciences Po
- 1954
, li eniras en Skolo Nacia de Administrado
ENA
- 1962
, li laboras kun
Georges Pompidou
.
- 1967
, li estas balotita deputito kaj elektita subministro pri dungado.
- 1974
, li estas elektita ?efministro de la prezidento
Valery Giscard d'Estaing
.
- 1976
, li eksi?as kaj fondas la
RPR
.
- 1977
, li estas balotita urbestro de
Parizo
. Li estas gardonta tiun postenon 18 jaroj.
- 1981
, li kandidati?as por la unua fojo al la prezidenta balotado. Li ricevas nur 18 % el la vo?oj.
- 1986
,
RPR
kaj
UDF
venkas la deputitaj balotado. Li i?as ?efministro de la socialisto
Francois Mitterrand
: unua t.n. kunvivado
cohabitation
).
- 1988
, li malvenkas la prezidentan balotadon :
Francois Mitterrand
estas reelektita.
- 1995
, li finfine venkas la prezidentan balotadon kontra?
Lionel Jospin
: li estas ricevita 52,6 % el la vo?oj.
- 1997
, li malfondas la Nacian Asembleon. Maldekstraj partioj gajnas la balotadon.
Lionel Jospin
i?as ?efministro.
- 2002
, li estas reelektita kiel prezidento kontra?
Jean-Marie Le Pen
(ekstrema dekstrulo) kun 82 % el la vo?oj.
- 2003
, li fari?as populara en la araba mondo pro lia oponado kaj minaco de
vetoo
kontra? la
iraka milito
.
| Urbestroj de Parizo
|
|---|
| 1789-1794
|
|
|---|
| 1848
|
|
|---|
| 1870-1871
|
|
|---|
| 1871-1977
|
ne estis urbestraro de Parizo inter 1871 kaj 1977
|
|---|
| De 1977
|
|
|---|
|