El Vikipedio, la libera enciklopedio
Jacques AUDIBERTI
(naski?inta la
25-an de marto
1899
en
Antibes
, mortinta la
10-an de julio
1965
en
Parizo
) estis
franca verkisto
. Li skribis la verkon gravan
Le mal court
; krome li estis unu el la plej grandaj dramaturgoj post la
Dua mondmilito
en Franclando.
Unue Audiberti laboris kiel tribunala sekretario. Poste li iris
Parizon
fari?i ?urnalisto ?e "Journal" kaj "Petit Parisien", la plej legata ?urnalo tiutempe. Tie li laboris dum 15 jaroj. Liaj poemkolektoj
L'Empire et la Trappe
(1929) kaj
Race des hommes
(1937) asekuris al li certan renomon jam anta? la milito. Sekvis
Des tonnes de semences
(1941),
Rempart
(1953) kaj
Ange aux entrailles
(1964). Lokigite sub la ascendo spirita de
Victor Hugo
kaj
Stephane Mallarme
la poemfarado de A?diberto estas vera pejza?o verba ka?anta sekretajn lokojn kaj subtilajn harmoniojn. Romanoj densaj, inter ili
Abraxas
(1938),
Carnage
(1942) kaj - la plej klasika -
Maitre de Milan
(1950) donis imagon de frukta sed ne facile taksebla a?toro.
Teatrofake estis liaj plej grandaj sukcesoj post la liberi?o de Franclando en 1945. La verko
Quoat-Quoat
(1945) estas la? la a?toro serio da respondoj simple. Du komediuloj entuziasmi?is prie (Catherine Toht kaj Andre Reybaz) kaj enscenigis ?in ?e la teatrejo Theatre de la Gaite-Montparnasse. En 1945
Le mal court
, kreite ?e la teatrejo Hu?ette far Georges Vitaly unue ricevas malbonajn kritikojn. Kiam ?i estis reenscenigita en 1955 kun Suzanne Flon ?e Theatre La Bruyere ?i ja furoras: temas pri speco de filozofia rakonto, teatroparodia?o de la 18-a jarcento kun la heroino Alarica, maljuna princidino, viktimo de mensogoj kaj de manipulado. ?an?ite la situacion je propra avanta?o la princidino finfine cedas al la fortoj de la malbono kiujn ?i anta?e estis kontra?batalita! Post la verkoj
la Fete noire
(1949),
Le Cavalier seul
(1955),
La Hobereaute
(1956) kaj
L'Effet Glapion
(1959), nova furora?ego, Audiberti prezentas sursceneje tri aliajn teatra?ojn en 1962:
Pomme, pomme, pomme
,
La Brigitta
kaj
La Fourmi dans le corps
. La laste menciita estis tre prifajfita ?e la teatrejo Comedie-Francaise.
A?diberti establi?is kiel unu el la plej eksterordinaraj inventistoj de vortoj kaj bildoj de franca lingvo moderna. La valoro de la teatra?oj ne tiom konsistas multe enhave/intrige (temas beda?rinde pri ofte tro komplikaj rakontoj) sed pli poeziinspirade. Kiel Arta?d, Genet a? ?elderode li revis de teatro senkondi?e modernega kaj soci-mov(ig)adanta. Multo de tio realigitis nur danke al bona laboro de elstaraj re?isoroj laborantaj por li.
Engler, Winfried
:
Lexikon der franzosis?en Literatur
, Kroner, Stuttgart 1984, p. 67-68,
ISBN 3-520-38802-2