Interhelpo estis industria laborista kooperativo fondita en majo 1923 en ?ilina (nun Slovakio ) de esperantistoj kaj de idistoj por helpi konstruadon de la soveta Kirgizio . Dum la jaroj ekde 1925 ?is 1932 forveturis el la fervojstacioj ?ilina kaj Brno entute 1078 personoj (407 membroj de la kooperativo kaj 671 familimembroj) en kvar veturiloj. La kooperativo estis en ?e?oslovakio registrita kiel " Interhelpo, ?enerale produkta kaj konsuma kooperativo en ?ilina " kun la statuto konfirmita de la ?tataj organoj. En la stacidomo ?ilina ekzistas pri tio ?i ?is nun memortabulo.

Alexander Dub?ek (?efreprezentanto de la politika revivi?o en 1968 anta? la soveta invado) estis partoprenanto de Interhelpo kiel infano, kune kun siaj gepatroj.

Interhelpo estis anka? nomo de la lingvo, kiun parolis la kooperativanoj. Ili kredis, ke la lingvo de ilia nova patrujo estos Esperanto. Sed praktike poste temis pri " spontana Esperanto ", en kiu estis krom la bazo el Esperanto anka? vortoj el la lingvoj de la kooperativanoj (?e?aj, slovakaj, germanaj, hungaraj, rusenaj) kaj iuj vortoj kirgizaj, uzbekaj, rusaj, ukrainaj, ta?ikaj kaj tataraj.

La kooperativo konstruis vicon de entreprenoj "sur verda herbejo". En kirgizaj stepoj estis konstruitaj kaj funkciigitaj jenaj instala?oj:

• 1925 elektrejo
• 1927 teksa?-fabriko
• 1928 fandejo
• meblofabriko k.a.

Jam en la jaro 1925 estis Interhelpo oficiale proklamita kiel la plej bona kooperativo en Sovetunio . Dum la jaro 1934 ?i partoprenis en industria produktado de Kirgizio per plenaj 20 procentoj.

Interhelpo estis likvidita en la jaro 1943 . La membroj estis, paradokse, persekutataj kaj ekzekutitaj kiel malamikoj de la Stalina Sovetunio.

La nomon "Interhelpo" uzis anka? ?e?a esperantisto Zdenko K?imsky (iama sekretario de ?e?a Esperanto-Asocio anta? la revolucio en 1989 ) por sia kooperativo, kiu da?ris ?is minimume 1991 (donis skriban rekomendon por la ?tata?toritato pri la tiam stari?inta TEC en ?SFR ).

Eksteraj ligiloj [ redakti | redakti fonton ]

• “Interhelpo. Nuna Budape?t-estro, pri Ido, interalie...” Bloga artikolo de B. Vaha pri la historio de Interhelpo, kun kompletigoj de diskutantoj. La? la diskuto, en la kooperativo pli rolis Ido ol Esperanto.
• “STORIA: Interhelpo, la cooperativa esperantista cecoslovacca nel Kirghizistan sovietico“ Itala artikolo de Martina Napolitano pri la historio de Interhelpo.

?i tiu artikolo ankora? estas ?ermo . Helpu al Vikipedio plilongigi ?in . Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ?i ( menciante la fonton ). Bonvolu aldoni parametron por plibone kategoriigi la pa?on.