El Vikipedio, la libera enciklopedio
Ignac Martinovics
[martinovi?],
hungare
Martinovics Ignac Jozsef Domonkos
estis
hungara
teologo
,
fizikisto
,
kemiisto
,
politikisto
,
instruisto
,
profesoro
,
martiro
kaj
mona?o
.
Ignac Martinovics naski?is la
20-an de julio
1755
en
Pest (urbo)
. Li mortis la
20-an de majo
1795
en
Buda
.
Ignac Martinovics post lernado li ali?is al
franciskanoj
en
1773
. Poste li lernis
teologion
, en
1779
li ekinstruis Buda. En
1781
li ricevis
postenon
en
Bukovino
, tamen en la sekva jaro li instruis jam en
Lviv
. Balda?e li jam instruis en la
universitato
. En
1791
la sekreta
polico
profitis lin kiel sekreta informisto. Poste li ricevis kemiistan statuson en urbo Pest. En la sekva jaro li estis mona?o en
Szaszvar
, kie li komencis politikadi kaj verkis diversajn skriba?ojn. En
1794
varbis homojn por strebi al libereco. La
komploto
fiaskis kaj li estis kondamnita je morto. Loko de la senkapigo anka? nun en
Budape?to
havas la nomon "Vermez?" (Kampo de sango). Balda?e
framasonoj
nomis lo?ion pri Martinovics. Li estis
jakobeno
kaj
framasono
(spite tion, ke li pli frue raportis pri la framasonismo al la polico) la?
Magyar Katolikus Lexikon (Hungara Katolika Leksikono)
.
- Theoria generalis aequati onum omnium graduum, novis illustrata formulis, ac j?ta principia sublimioris calculi finitorum deducta. Budae, 1780.
- Tentamen publicum ex mathesi pura. Buda, 1780.
- Systema universae philosophiae. Essekini, 1781.
- Dissertatio physica de iride et halone. Leopoli, 1781.
- Dissertatio de harmonia naturali inter bonitatem divinam et mala creata, ad celeberrimam Hollandiae academiam Leidensem transmissa et nunc primum elucubrata. U. ott, 1783.
- Dissertatio de micrometro, ope cuius unus geometricus dividitur in 2.985,984 puncta quinti ordinis. Pestini, 1784.
- Dissertatio physica de altitudine atmospherae ex observationibus astronomicis determinata et anno 1785. edita Leopoli.
- Praelectiones physicae experimentalis. 1787. (2 volumoj, la 3-a restis en manuskripto).
- Memoires philosophiques ou la nature devoilee. Londono, 1788.
- Physiologische Bemerkungen uber den Menschen. St.-Petersburg, 1789.
- Discussio oratoria in eos, qui in librorum censuram invehuntur. Loko kaj tempo nekonataj.
- Oratio ad proceres et nobiles regni Hungariae 1790. idibus Aprilis conscripta, et Vindobonae supressa, nunc primum in lucem prodit. Typis Parisinis. Germania. (Anonime).
- Oratio funebris quam praesente cadavere perillustris ac clarissimi domini Aloisii de Capuano s. r. i. equitis … nuper praxevs clinicae professoris p. o. nunc vero c. r. universit. Leopolitanae rectoris magnifici dixit post solemnes exequias ab ill. episcopo suffraganeo … in ecclesia cath. decnatatas Ign. Jos. de Martinovich … dei 19. Martii anno 1791. Leopoli.
- Testament politique de l'Empereur Joseph II. Roi des Romains. Vienne et chez les principa? libraires de l'Europe 1791. 2 volumoj. (Anonime).
- Oratio pro Leopoldo II. rom. imp. aug. Hungariae, Bohemiae etc. rege ab hungaris proceribus et nobilibus accusato anno 1792. elucubrata. Germania. (Anonime). 1792.
- Status regni Hungariae anno 1792. Hely n. (Anonime).
- Franczia Catechesis 1795.
- [1]
hungare
- libro
: Abafi Lajos: A szabadk?m?vesseg tortenete Magyarorszagon. Budapest: Akademiai. 1993.