El Vikipedio, la libera enciklopedio
Grumman F-14 Tomcat
La
Grumman F-14 Tomcat (F-14)
estas
Usona
tutvetera taktika
?asaviadilo
.
Dum la 1950-jaroj,
Usona mararmeo
bezonis longdistancan ?asaviadilon, kiu eblis defendi
aviadilan ?ipon
al kontra?sipaj misiloj kaj submar?ipoj de Sovetunio. La Departemento pri Defendo proponis ?asaviadilon F-111 por komununa ?asaviadilo de aerarmeo kaj mararmeo, sed dum la
Vjetnama milito
oni scii?is ke F-111 estis tro peza, por interkapti ?asaviadilon.
En julio 1968, Usona mararmeo petis la peton por propono (RFP), kiu estis konektita kun VFX (Naval Fighter Experimental, Mararmea Eksperimenta ?asaviadilo) programo. Kvar kompanioj,
General Dynamics
, Ling-Temco-Vought,
McDonnell Douglas
, North American Rockwell kaj Grumman partoprenis en projekto. Post la konkurso inter modelo de McDonnell Douglas kaj Grumman, Usona mararmeo selektis modelon de Grumman en januaro 1969. Por savi bu?eton kaj tempon, Defenda sekretatrio Robert McNamara ordonis rapidigi prilaboron, tial unua F-14 flugis la
21-an de decembro
1970.
La sola uzanto de F-14, ekster Usono estis
Irano
. En januaro 1974, Irano ordonis 30 F-14-ojn kaj 424 AIM-54 Phoneix misilojn. La unua F-14 alvenis en
Irano
en 1976, dum la regado de
Mohamed Reza Pahlavi
. Post la
Irana revolucio
, Usono haltis ?iun eksporton de subtenaj materialoj de F-14. F-14 interkaptis pli ol 140 aviadilojn de Iraka aerarmeo dum la
Irana-Iraka milito
.
En 2006, Usona mararmeo retirigis F-14 el servo. La
F/A-18 Hornet
anstata?is F-14. Nuntempe Aerarmeo de
Islama Respubliko Irano
operacias 24 F-14.
[1]
- F-14A
(1970) : Du-se?a ?asaviadilo. La baza modelo de F-14.
- F-14B
(1972) : Plibonigita versio de F-14A.
- F-14D
(1991) : Plibonigita versio de F-14B. Lasta versio de F-14.
- Longo: 62ft 9in (19.43 m)
- Alto: 16ft (5.63 m)
- Enverguro
:
- Etendita: 64ft (19.55m)
- Balaita: 38ft (11.58m)
- Maks. rapido:
- en alta alteco: Mach 2.34 (1,544 mph, 2,485 km/h)
- Povejo: Du
General Electric
F110-GE-400 turboventumilaj jetmotoroj
