El Vikipedio, la libera enciklopedio
Aretha Franklin
(kun gospela radikoj) kantante la 21an de aprilo, 2007, ?e Nokia Teatro en Dallas,
Teksaso
.
Gospelo
kombinas
usonan
kristanan
religian muzikon kun
melodioj
kaj
ritmoj
, kiuj disvolvi?is kune kun frua
bluso
kaj
?azo
. La vorto "gospelo" venas de angla termino signifanta "
evangelion
" (de malnovangla "g?dspel", "g?d" = "bona" kaj "spel" = "rakonto", "mesa?o"). Modernaj gospelaj artistoj jam inkludas elementojn de
soula
muziko, kiu originale levi?is de sekulara formo de gospelo. Gospelo unue populari?is inter
afrik-usonanoj
kaj blankaj sudusonanoj, sed poste populari?is ?irka? la mondo.
Gospelo unue populari?is dum la 1930-aj jaroj, kiam la blusulo
Thomas A. Dorsey
fabrikis la terminon
gospela muziko
kaj montris la vojon per kantoj kiel "Precious Lord Take My Hand" ("Altvalora Sinjoro prenu mian manon") kaj "Peace in the Valley" ("Paco en la valo"). Kelkaj radikoj trovi?as en la eldonitaj verkoj kaj lernejoj de
Aldine Kieffer
(n 1 a?g 1840) kaj lia bofrato
Ephraim Ruebush
en
Virginio
. Gospelo estis anta?enigita de instruistoj de voja?antaj lernejoj, sudusonaj gospelaj kvaropoj kaj eldonejoj de
formnota
muziko, tiel kiel la eldonejo A. J. Showalter (1879,
Georgio
), la eldonejo James D. Vaughn (1901,
Tenesio
), kaj la eldonejo kaj muzika kompanio
Stamps-Baxter
(1924,
Teksaso
) de
V. O. Stamps
.
Inter la plej bone konataj gospelaj kantistoj estas
Mahalia Jackson
,
Linda Hopkins
, la
Blind Boys of Alabama
, la
Jordanaires
, kaj la
Oak Ridge Boys
. Nigrula kaj blankula gospelaj muzikoj jam restas ?enerale apartaj ?enroj.
La
Gospel Music Association
de Usono estas grava grupo de gospelaj artistoj.
Aretha Franklin
, filino de pastro, estas ekzemplo de populara kantistino kun gospelaj radikoj. Multaj
blusaj
kaj
kontreaj
prezentistoj, de
Solomon Burke
?is
Elvis Presley
, montris sian amon por gospelo.
