El Vikipedio, la libera enciklopedio
Giacomo CARISSIMI
(naski?is en
1605
en
Marino
?e Romo, mortis en
1674
en
Romo
) estis
itala
komponisto
. Li estis unu el la Italaj komponistoj plej eminentaj en la komenco de la
baroko
kaj unu el la ?efaj reprezentantoj de la Roma skolo.
Oni ne scias kun certeco kiel estis liaj unuaj jaroj. Li naski?is en Marini, ?irka? de
Romo
, en
1604
a?
1605
. Anka? oni ne scias kun certeco, kiujn instruojn kaj studojn li sekvis, sed je la dudek jaroj li ekokupis la oficon
kapelestro
en
Asizo
, posteno kiun li plenumis dum kelkaj jaroj.
En
1624
Carissimi i?is
kapelestro
en kaj
1628
?e la pre?ejo Sankta Apolinaro de la
Collegium Germanicum
en Romo. En tiu iom modesta pozicio Carissimi disvolvis energian novordigon de preska? ?iuj fakoj de la samtempa
muziko
. Li ricevis diversajn ofertojn por labori en gravaj urboj kiel
Venecio
kaj
Vieno
inkluzive la proponon transpreni la kontrolon de
Claudio Monteverdi
en Venecio, sed li rifuzis tiujn ofertojn. Li havis multnombrajn lernantojn, inter ili
Marc-Antoine Charpentier
kaj
Alessandro Scarlatti
. En
1637
li estis ordinata kiel pastro.
Elektita en
1649
kiel majstro de la papa kapelo, li enkondukis en la pre?ejoj la akompanadon de instrumenta muziko kaj estis la unua, kiu enkondukis la kantaton pri religiaj temoj. En
1656
li konati?is kun la re?ino
Kristina de Svedio
, kiu trovi?is en ekzilo, kaj komponis multnombrajn verkojn profanajn je ?ia honoro.
Per Carissimi la komence de la
17-a jarcento
disvolvanta reformmovado ricevis sian unuan finon. Li formis la profanan
kantaton
, la
arion
kaj anka? la
dueton
en tiel lerta maniero, ke la tuta plua evoluo de tiuj ?i formoj reakciis al siaj ideoj. Speciale tiu validas por la
recitativo
. Anka? al la
?oroj
Carissimi donis intensigitan esprimpovon.
?efa merito de la komponisto restas, ke li anka? provis surstampi tiun novan stilon al la
eklezia muziko
. Por tiu li komponis serion de historioj en kantata formo. ?i tie sin interligis la akompanata solokanto kun esprimfortaj ?ora?oj. Tiel li inventis la postan biblian
oratorion
.
La plejmulto el siaj verkoj oni konas per kopioj; la manuskriptoj perdi?is a? estis detruataj post la dissolvado de la ordeno de la
Jezuitoj
en
1773
.
Inter siaj verkoj trovi?as mesoj, oratorioj, motetoj kaj kantatoj.
- Historia de Jephte
- Judicium Salomonis
- Jonas
- Damnatorum lamentatio
- Balthazar
- Diluvium universale
- Ezechia
- Felicitas beatorum
- Historia divitis
- Historia Davidis et Jonathae
- Historia di Job
- Judicium Dei extremum
- Martyres
- Vir frugi et
pater familias
- Oratorio della santissima vergine
- Oratorio di Daniele profeta
- Missa in Sol magg. a 8 voci senza basso continuo (Kyrie, Gloria, Credo)
- Missa in Do magg. a 4 voci
- Missa "sciolto havean de l'alte sponde" a 5 voces e instrumentos
- Missa L'homme arme a 12 voci
- Missa ut queant laxis
- Missa a quinque et novem in Do magg.
- Missa a 3 vocis e basso continuo