El Vikipedio, la libera enciklopedio
|
Tiu ?i artikolo pritraktas la
formorton de biologiaj
specioj
. Pri la uzo de la vorto en la fako
lingvistiko
devus klarigi ankora? skribinda artikolo pri
endan?erigitaj kaj formortintaj lingvoj
.
|
La
formorto
de biologia
specio
estas la foresto de unu a? pluraj kompletaj generacioj de bestoj, plantoj a? fungoj de tiu specio en teritorio, en kiu tiu specio anta?e vivis.
- La? tiu difino la
papilio
Macroglossum stellatarum
, de kiu naski?as kaj mortas pluraj generacioj ene de unu jaro, dum ?iu vintro en
Skandinavio
formortas, kvankam la specio dum ?iu somero denove enmigras en la subkontinenton,
- dum la specio
ordinara gruo
dum la vintroj en Skandinavio ne formortas, sed ?iuj birdoj de tiu specioj dum la vintro
fluge migras
suden kaj la samaj birdoj dum la somero revenas.
Konata ekzemplo de tutmonde
formortinta besto
estas la birdo
dido
, kiu formortis dum la jaro
1681
.
La biologiajn
speciojn plej endan?erigitaj
de formorto listigas la libro
Internacia Ru?a Listo de Endan?eritaj Specioj
, kiu ?iun duan jaron estas eldonata de la organiza?o
Internacia Unio por la Konservo de Naturo
. La libro anka? grupigas la
konservan statuson
de ?iuj biologiaj specioj de la mondo, do kiom proksime a? malproksime la specioj estas de formorto.
- Formortintaj
:
Uro
,
Balia tigro
,
Kariba mona?foko
,
Karolina konuro
,
Kaspia tigro
,
Dodo
,
Malhela marborda ammodramo
,
Orienta pumo
,
Ora bufo
,
Granda a?ko
,
Japana marleono
,
Java tigro
,
Labradora anaso
,
Migrokolombo
,
?omburga cervo
,
Stelera dugongo
,
Tilacino
,
Griza makropo
,
Okcidenta kurtbu?a rinocero