Ergonomio

El Vikipedio, la libera enciklopedio

Ergonomio devenas el la grekaj vortoj ergon (laboro, verko) kaj nomos (le?o, regulo). Ergonomio estas do la scienco pri la reguleco de homa laboro . ?i celas faciligi la adaptigon de iu sistemo al ties uzanto, por ke tiu lasta laboru kiel eble plej efike kaj komforte kun minimuma adapti?otempo.

La sistemoj koncernitaj per tiu adaptigo povas esti laborlokoj ( oficejo , fabriko , ...), eroj de tiuj lokoj ( ?alttabuloj , se?oj , ...), sed anka? interfacoj profesiaj a? porpublikaj ( komputilaj programoj , ttt-ejoj , ...) kaj labororganizo ( horaro , de?orvico , ...).

Ergonomio uzas la konojn de la psikologio , psiko-psikologio , sociologio , ... ?i estas scienco pri la laboranta homo. Multaj sciencoj emer?is post la industria revolucio , sed la homon oni forgesis, kaj necesis multaj bataloj de laboristoj por ke je la komenco de la 20-a jarcento oni fine ekkonsideris la efikojn de la laborkondi?oj al la homa organismo .

Ergonomio celas adapti laborlokojn por eviti vundigon per fizika lacigo ( muskola plilongigo , izkiatiko , ...) a? per falantaj objektoj ( tra?moj , tran?vundoj , ...). ?i atentas anka? pri da?re samaj laborpozicioj kaj ripetaj gestoj, kiuj povas ka?zi sanproblemojn ( dorsdoloroj , muskola lacigo , ...).

?enlaboro necesas adaptigon por eviti viglecomankojn, ?ar la vigleco varias la? kronologiaj cikloj ( kronobiologio ). Necesas trovi rimedojn por konservi bonan viglecon per taskovario, limigita laborda?ro a? alarmoj (sen troigi pri tiuj lastaj, ?ar estas pruvite, ke tro da alarmoj ne plu efikas kaj e? havas inversan efikon).

Pri komputiko, ergonomio okupi?as pri du kampoj, la fizika, t.e. adapto de la materialo ( ekrano , klavaro , ...) al la homa korpo, kondi?o, ktp. La dua kampo estas la softvaro , kiu bezonas bonan pristudadon de la farota laboro por bone adapti la programon al la uzanto anstata? postuli adapton de la uzanto al la programo.

Pri interreto kaj ttt-ejoj oni povas detali jenajn ergonomiajn celojn:

  • faciligi la retumon al uzantoj
  • ebligi aliron al informoj por ?iuj a?grupoj
  • ebligi aliron al la ser?ata informo per malpli ol tri alklakoj
  • sciigi la enhavon de la pa?aro ekde la unua pa?o

La tri respektendaj kriterioj por krei ergonomian interret-interfacon estas jenaj:

  • utileco
  • uzebleco
  • akceptebleco

Literaturo [ redakti | redakti fonton ]

  • Monato , internacia magazino sendependa, numero 1995/11, pa?o 26: Ergonomio kaj Esperanto verkita de Pejno Simono .