Ergonomio
devenas el la
grekaj
vortoj
ergon
(laboro, verko) kaj
nomos
(le?o, regulo).
Ergonomio
estas do la
scienco
pri la reguleco de homa
laboro
. ?i celas faciligi la adaptigon de iu
sistemo
al ties uzanto, por ke tiu lasta laboru kiel eble plej efike kaj komforte kun minimuma adapti?otempo.
La sistemoj koncernitaj per tiu adaptigo povas esti laborlokoj (
oficejo
,
fabriko
, ...), eroj de tiuj lokoj (
?alttabuloj
,
se?oj
, ...), sed anka?
interfacoj
profesiaj a? porpublikaj (
komputilaj programoj
,
ttt-ejoj
, ...) kaj
labororganizo
(
horaro
,
de?orvico
, ...).
Ergonomio uzas la konojn de la
psikologio
,
psiko-psikologio
,
sociologio
, ... ?i estas scienco pri la laboranta homo. Multaj sciencoj emer?is post la
industria revolucio
, sed la
homon
oni forgesis, kaj necesis multaj
bataloj
de
laboristoj
por ke je la komenco de la
20-a jarcento
oni fine ekkonsideris la
efikojn
de la
laborkondi?oj
al la homa
organismo
.
Ergonomio celas adapti
laborlokojn
por eviti
vundigon
per fizika lacigo (
muskola plilongigo
,
izkiatiko
, ...) a? per falantaj objektoj (
tra?moj
,
tran?vundoj
, ...). ?i atentas anka? pri da?re samaj laborpozicioj kaj ripetaj gestoj, kiuj povas ka?zi sanproblemojn (
dorsdoloroj
,
muskola lacigo
, ...).
?enlaboro necesas adaptigon por eviti viglecomankojn, ?ar la
vigleco
varias la? kronologiaj
cikloj
(
kronobiologio
). Necesas trovi rimedojn por konservi bonan viglecon per taskovario, limigita laborda?ro a? alarmoj (sen troigi pri tiuj lastaj, ?ar estas pruvite, ke tro da alarmoj ne plu efikas kaj e? havas inversan efikon).
Pri komputiko, ergonomio okupi?as pri du kampoj, la fizika, t.e. adapto de la materialo (
ekrano
,
klavaro
, ...) al la homa korpo, kondi?o, ktp. La dua kampo estas la
softvaro
, kiu bezonas bonan pristudadon de la farota laboro por bone adapti la
programon
al la uzanto anstata? postuli adapton de la uzanto al la programo.
Pri interreto kaj ttt-ejoj oni povas detali jenajn ergonomiajn celojn:
- faciligi la retumon al uzantoj
- ebligi aliron al informoj por ?iuj a?grupoj
- ebligi aliron al la ser?ata informo per malpli ol tri alklakoj
- sciigi la enhavon de la pa?aro ekde la unua pa?o
La tri respektendaj kriterioj por krei ergonomian interret-interfacon estas jenaj:
- utileco
- uzebleco
- akceptebleco
- Monato
, internacia magazino sendependa, numero 1995/11, pa?o 26:
Ergonomio kaj Esperanto
verkita de
Pejno Simono
.