El Vikipedio, la libera enciklopedio
Eliza ORZESZKOWA
[
o?e?kova
] (anka? nomita
ORZESZKO
;
naski?is
PAWLOWSKA
la
6-an de junio
1841
en
Milkowszczyzna
; mortis la
18-an de majo
1910
en
Grodno
) estis pola verkistino. En sia epoko ?i estis tre konata. ?iajn verkojn traplektas la ideoj de la sensukcesa
pola ribelo de 1863 kontra? Rusio
, de
sociaj justeco
kaj
egaleco
, de
persona libereco
kaj de frateco de la homoj.
?i naski?is en nobela familio kaj edzini?is en a?o de 17 jaroj kun la bienulo Piotr Orzeszko. Oni senvalidigis la geedzecon post 11 jaroj kaj ?i eklo?is en Grodno. ?i edzini?is denove en 1894, sed la dua edzo mortis post du jaroj.
En
Esperantujo
?i estas konata kiel la a?torino de
Marta
.
La romanon esperantigis
Ludwik Lejzer Zamenhof
, kies traduko estis anka? tradukita al la
japana
. Tial tiu romano estis vaste legata en japanaj lernejoj kiel eduka lega?o.
En la jaro 1905 Eliza Orzeszkowa,
Henryk Sienkiewicz
kaj
Lev Tolstoj
estis nomumitaj kiel kandidatoj por la
Nobel-premio pri literaturo
. La premion ricevis Sienkiewicz.
En 1878 aperis ?ia romano
Meir Ezofowicz
, en kiu ?i vigle priskribis la vivon de judoj en
belorusa
urbeto. La verko propagandis ne la
toleradon
, sed la
asimiladon
de la judoj.
Dziurdziowie
(1885) temas pri senscio kaj supersti?o de la malri?aj kamparanoj.
Cham
(1888) estas tragika historio pri amo de simpla fi?isto al ne?rotika, rafinita urba fra?lino.
?ia ?efa verko estas
Nad Niemnem
(?
?e Nemano
”; 1888), kiu prezentas polan komunumon en
Litovio
.
Bene nati
(?Mo?taj naski?intoj”; 1892) prezentas malri?ajn nobelojn de vila?oj.
?iaj kolektitaj verkoj aperis sub titolo
Pisma
(1937?39), en 22 volumoj.
La Interrompita Kanto
, 1928.
