Danuba-Tisa kanalo
estas projekto, kiu ?is nun nur parte efektivi?is. ?i celis mallongigi akvovojon je 690 km (de 798 ?is teorie 108, depende de la elir- kaj elvenlokoj).
Oni kalkulis, ke la distanco
Szolnok
?
Budapest
(aerlinie) estas nur 108 km, dum sur akvovojo 798 km, do la plusvojo estas ?. 700 km. Tio malfaciligas la eluzon de la ?ipebleco de
Tiso
kaj ties alfluantoj.
Unuafoje okupi?is pri la demando la parlamento en 1723. En 1789, la kortega konsilisto Ferenc Schonstein faris proponon por la re?o pri la kanalo de Budape?to ?is Szolnok. Li volis malpliigi la kostojn de la saloliverado. La? proponoj de Schonstein, oni ellaboris la planojn.
En la parlamento de 1839 Jozsef Beszedes, elstara hungara hidrologo, prezentis planojn pri la kanalo. Oni fondis e? akcian kompanion, kies unua subskribanto estis grafo
Istvan Szechenyi
. La kompanion apogis la 38-a le?o de 1840 per avanta?oj. Pro la politikaj malavanta?oj (revolucio), la movado malfondi?is kaj la kanal-problemo reaperis nur en 1867. La 13-a le?o de 1867 donis eblecon por la registaro surpreni krediton de 150 milionoj da frankoj. Oni volis el tio konstrui la kanalon, sed elspezis la monon por fervojkonstruo (sed oni jam kontraktis en 1868 kun entreprenistoj por konstruado de la kanalo).
In?eniero Laszlo Keltor faris planon en 1894, krom tio okazis aliaj propraj planadoj. En 1900, en la komerca ministerio, oni organizis kanalplanadan sekcion. La ministro eldonis en 1905 planojn pri la afero en aparta volumo (
Adatok a Duna-Tisza-csatorna kerdesehez, 1905
)
postresinta, elfosita parto de la kanalo
Poste la fervoja lobio malinstigis la laborojn kaj la planoj pri Danuba-Tisa kanalo plu dormis. Post la
Dua mondmilito
? en 1947 ? oni elfosis, konstruis kanalon inter Dunaharaszti kaj Dabas (?. 32 km). ?i nun servas por
akvumado
.
Fine de la 20-a jarcento, komence de la 21-a jarcento, pro instigo de kelkaj malsekegaj someroj, oni denove repensas la planojn nun rilate al akvumado de la seka
ebena?o
inter Danubo kaj Tiso.
Oni ?iam preferis la direkton de Dunaharaszti al Csongrad (apud Taksony, Mantelek, Peszeradacs, Kerekegyhaza, Koncsog-pusztak, Kiskunfelegyhaza). En tiu ?i kazo, oni devus altigi la akvon je 12 m per 4 kluzoj, poste per 7 kluzoj malaltigi la akvon je 34 m.
La kanalo longus tiukaze 141 km.
La fakspertuloj, kiuj ne fidis je ?ipebleco de Maros, proponis, apogis la vojon al Szolnok.
Orloci Istvan: A Tiszat a Dunaval osszekot? csatorna: a Duna-Tisza csatorna