El Vikipedio, la libera enciklopedio
Dollstadt
estas komunumo en
Germanio
. ?i trovi?as en la
distrikto Gotha
de la
federacia lando
Turingio
. Fine de la jaro
2022
la komunumo havis 1082 lo?antojn. Dollstadt apartenas al
komunumaro
, do administra ligo de pluraj najbaraj komunumoj, nomata
Verwaltungsgemeinschaft Fahner Hohe
.
Dollstadt loki?as ?e la ebena suda flanko de la Vargula-monteto ?irka? 3 km nordueste de la kresto
Fahner Hohe
. Najbaraj lokoj estas sude
Großfahner
, ueste la kvartalo Grafentonna
Tonna
, norde la asparga kaj fraga urbeto
Herbsleben
kaj eoste
Dachwig
. La plej alta punkto de la vila?a teritorio estas
Vargulaer Hugel
kun 252 metroj, la plej profunda punkto kun 182 metroj spekteblas ?e la komunuma limo kun Dachwig tie, kie la rojo Kornbach forlasas la areon vila?an.
Pli frue la vila?o nomi?is
Tullenstat
kiu etimologie atestas la
malnovgermanan
radikon
tulli/duli
signifantan
tubon, profunda?on; ?evalpiedo; sago
. La du lastaj signifoj povus esti en kunteksto kun la proksimeco de re?a korto. Fruaj setladoj per elfosita?oj atestitis en la epoko de malfrua
?tonepoko
kaj
bronza epoko
. Granda tombomonteto ?e la norda vila?orando, la t.n.
Vargulhugel
forigitis en la 19-a jarcento. ?is hodia? oni havas la nomojn topografiajn en distanco de ?. 1 km disde la norda vila?o. La unua mencio de
Tullenstat
estis en donacdokumento de la klostro de
Fulda
el la jaro 799. En alia donacdokumento de la 18.5.874 menciitis
Tolestat
apud aliaj 116 lokoj en Turingio devantaj liveri
dekonon
al la konvento en Fulda. ?efepiskopo Liubert el
Majenco
kiel anka? abato Sigehard el Fulda kredis havi la rajton je dekonkolekto. La kverelon pacigis re?o
Ludoviko la Germano
je sia kortego en
Ingelheim
en favoro de la fulda-anoj.
[1]
Apartenis la vila?o kaj la burgo al la senjoroj de Tullestete. El la menciita dinastio naski?is multaj bonaj politikistoj kaj administristoj. En 1212 ekposedantis la senjoroj el
Salza
, poste la
Gleichen-grafoj
. En 1540 vane sie?itis la bone remparita akvokastelo. Tamen la vila?o brulkonsumi?is. Tiam apartenis Dollstadt al la Administradujo Tonna kiu i?is en 1677 parto de la
Duklando Saksio-Gotao-Altenburg
. En 1291 la majenca ?efepiskopo Gerardo la 1-a konfirmis dokumenton por la
cistercia
mona?inejo Dollstadt
kies denova mencio estis ?irka? 1350. En 1524 la ernestidoj ekregis kaj enkondukitis la
Reformacio
kio memkompreneble neniigis la klostron. La poseda?oj ?iaj i?is bieno ?tata. La en 1912 ankora?foje pligrandigita ?ambra bieno (363 hektaroj) kie laboris la plejmulto de la vila?anoj, dividitis post 1945 dum la
komunisma
tempo.
Ankora? en 1777 ?irka?fortika?o kun du pordegoj kaj unu enirejo konservi?is. Post marodoj dum la
Napoleonaj militoj
en 1806 la burga monteto kalvas. Anka? en Dollstadt oni kultivis multe da
isato
. En la 18-a jarcento sur la kampoj de Dollstadt gravis alia kolorigplanto, nomis
carthamus officinarum
por gajni
safransimilan
koloron. Anka?
anizo
kaj
koriandro
lukre kultivitis ?is 1775 kiam
dama?a organismo
?esigis la tuton.
[2]
En 1889 ricevis la vila?on konekson al la fervojliniaro danke al la konstruo de la fervojlinio inter
Ballstadt
kaj
Straußfurt
. En 1897 venis plusa fervojlinio kondukanta inter
Erfurt-Kuhnhausen
kaj
Bad Langensalza
. Nuntempe funkcias nur la laste menciita. Post liberi?o el la
nazia diktaturo
fare de la
Usona Armeo
en aprilo 1945 apartenis la vila?o ekde julio al la
sovetia
okupadzono kaj ekde 1949 al
GDR
. Faritis ideologie bazi?antaj terendividoj kaj ?tatigoj; la iama kastelo uzitis ekde 1950 kiel maljunulejo. Nuntempe plej gravas
asparagokampoj
en la ?irka?a?oj de la vila?o. Post 1990 plietendi?is la vila?o je la moderna lo?ejzono
Im Teich
.
Pre?ejo Sanktaj Petro kaj Nikolao
- (iama) kastelo
Dollstadter Schloss
, hodia? oldulejo de la evangelia eklezio
- restoj de turmonteta burgo (eoste) kun informtabuloj
- la protestantisma Kirko Sanktaj Petro ka? Pa?lo, novkonstruite en 1542 kun malnovaj epitafoj kaj tre kaduka paro?estrejo; tie trovi?is iam la cistercia
Mona?inejo Dollstadt
.
- soklo de iama ventomuelejo apud la
Herbsleben
-strato
- Johann Georg August Galetti:
Versuch einer Geschichte der Herrschaft Tonna
, Tonna 1777, p. 108-114
- Baurath Eberhard:
Dollstadt
(=Bau und Kunstdenkmaler Thuringens. Herzogthum Sachsen-Coburg und Gotha. Amtsgericht Tonna, 10) Jena 1891, p. 209}
- "Dollstadt." En: H. Patze, P. Aufgebauer (eld.):
Handbuch der Historischen Statten Deutschlands / Thuringen.
Kroner-Verlag, Stuttgart 1989,
ISBN 3-520-31302-2
.
- ↑
Guido Reinhardt:
Geschichte des Marktes Grafentonna.
Langensalza 1892
- ↑
NABU Thuringen (eld.):
Zur Natur und Geschichte der Fahner Hohe.
Erfurt 1999,
ISBN 3-00-005479-0
, p. 104.
