Charles Camille Saint-Saens
([
?a?l kamij s??s??
]; esperanta proksimuma prononco: [?arl kamij' sen-san'] (*
9-an de oktobro
1835
en
Parizo
; †
16-an de decembro
1921
en
Al?ero
) estis franca
pianisto
,
orgenisto
, muziksciencisto,
muzikpedagogo
kaj
komponisto
. Li fami?is precipe pro sia ?granda zoologia fantazio“
Karnavalo de la bestoj
kaj la
opero
?im?ono kaj Dalila
.
Camille Saint-Saens
La muzikan talenton de Saint-Saens jam frue progresigis liaj patrino kaj praonklino. En la a?o de ses jaroj li verkis unuajn kompona?ojn, en la a?o de dek unu jaroj li prezentis sian unuan publikan koncerton en la
Salle Pleyel
en
Parizo
. Kelkaj samtempuloj rigardis lin kiel nova
Mozart
. En la a?o de 3 jaroj li scipovis legi, 16-jare li jam studis ?e la universitato en Parizo.
?e la Pariza
Konservatorio
li studis pianon kun
Camille Stamaty
, orgenon kun
Francois Benoist
kaj kompozicion kun
Jacques Fromental Halevy
. En 1852 li fari?is orgenisto en la pre?ejo
Saint-Severin
en Parizo. Tiujare li konati?is kun
Franz Liszt
, kiu lin anka? muzike grave influis.
Sian muzikan debuton kiel komponisto li havis en 1853, kiam li prezentis sian unuan
simfonion
kaj en 1857 sian duan, kiujn la kritikistaro pozitive akceptis.
En1854 li alprenis orgenistopostenon ?e la pre?ejo Saint-Merry, en 1858 ?e la pre?ejo Madeleine, rezignis tamen ?i tiun postenon en 1877, por sin dedi?i al la komponado. Ekde 1861 ?is 1865 li instruis pianludadon ?e la muziklernejo
Louis Niedermeyer
, kie anka?
Gabriel Faure
apartenis al siaj lernantoj.
Influite de la teatro en 1865 ekestis la operoj
Le Timbre d’Argent
kaj en 1868
Samson et Dalila
, kiuj same kiel
Etienne Marcel
estis malmulte sukcesaj. En 1872 li komponis la preska? nekonatan operon
La flava princino
. Nur en 1877 oni prezentis
Samson et Dalila
en
Vejmaro
kaj
Lyon
.
Multe pli sukceson li havis per siaj
simfoniaj poemoj
Le Rouet d’Omphale
(1872),
Phaeton
(1873),
Danse macabre
(1875),
La Jeunesse d’Hercule
(1877).
La Oratorio de Noel op. 12, en 1858 finfarita, ekde kelkaj jaroj pli kaj pli estas ?atata kaj en la kristnaska eklezia muziko pli kaj pli ofte oni muzikas ?in alternative al la kristnaska oratorio de Bach.
Post la
Francia-Prusia Milito
en 1871 li enga?i?is por nacia franca muziko kaj kune kun
Cesar Franck
fondis la
Societe Nationale de Musique
.
Sekvatempe li entreprenis kelkajn turneojn kaj aktivis ne nur kiel komponisto kaj pianisto, sed anka? li verkis eseojn pri muzikaj temoj.
Kvankam li enga?i?is por progresema franca simfonia muziko, lia muziko restis pli konservema. Grava escepto estas lia malfrua verko
Le Carnaval des Animaux
(
Karnavalo de la bestoj
)
el 1886, kiu elstaris pro sia priskriba karaktero el la siatempa muziko.
Al liaj famaj kompona?oj apartenas anka? la simfonio no 3 en c-minoro, la
orgensimfonio
, kiu tutmonde renomi?is. Anka? kelkaj el la pianokon?ertoj (precipe la dua, kvara kaj kvina ) e? hodia? apartenas al liaj pli konataj verkoj, lia 1-a violon?ela kon?erto en a-minoro validas kiel deviga?o de ?iu soloviolon?elisto. Lian instrumentadon foje karakterizas kuriozaj, preska? eksperimentemaj sonbildoj. Ekzemple en la t.n. orgensimfonio li postulas pianopartion je kvar manoj en la fina movimento, same kiel li postulas en la fina movimento de sia pianokvinteto la utiligadon de kontrabaso.
- Verkoj por piano sola
- 6 bagateloj op. 3
- Mazurko op. 21
- Gavotte op. 23
- Mazurkoop. 24
- Alegro op. 29
- 6 etudoj op. 52
- Menueto kaj valso op. 56
- Une nuit a Lisbonne op. 63
- Mazurko op. 66
- Allegro appassionato op. 70
- Albumo por piano op. 72
- Souvenir d’Italie op. 80
- Le cloches du soir op. 85
- Valse canariote op. 88
- Suito por piano op. 90
- Dueteto op. 11
- Feuillet d’album op. 81
- Pas redouble op. 86
- Berceuse op. 105
- Caprice heroique op. 106
- Marche interaliee op. 155
- Verkoj por du pianoj
- Beethoven-variacioj op. 35
- Re?o Harald Harfagar
- Minuet et Gavotte op. 65
- Polonaise por 2 pianoj op. 77
- Skerco por 2 pianoj op. 87
- Caprice Arabe op. 96
- Sur les bords du Nil op. 125
- Pianokon?ertoj
- Pianokon?erto no 1 D-ma?ora op. 17 (1858)
- Pianokon?erto no 2 g-minora op. 22 (1868)
- Pianokon?erto no 3 E
b
-ma?ora op. 29 (1869)
- Pianokon?erto no 4 c-minora op. 44 (1875)
- Pianokon?erto no 5 F-ma?ora op. 103 ?egiptia kon?erto“ (1896)
- Verkoj por piano kaj orkestro
- Allegro appassionato op. 70
- Rhapsodie d’Auvergne op. 73
- Weddingcake op. 76 (nur ar?orkestro)
- Afriko op. 89
- Verkoj por orgeno sola
- Rapsodio pri bretonaj melodioj op. 7
- Preludes et Fugues op. 99
- Improviza?oj op. 150
- Violonsonatoj
- Violonsonato no 1 d-minora op. 75
- Violonsonato no 2 op. 102
- Violonkon?ertoj
- Violonkon?erto no 1 A-ma?ora op. 20 (1859)
- Violonkon?erto no 2 C-ma?ora op. 58 (1880)
- Violonkon?erto no 3 b-minora op. 61 (1880)
- Verkoj por violono kaj piano
- Berceuse op. 38
- Triptyche op. 136
- Elegie op. 143
- Elegie op. 160
- Verkoj por violono kaj orkestro
- Introduction et Rondo capriccioso op. 28
- Romanco C-Dur op. 48
- Romanco op. 51
- Morceau de concert op. 62
- Havanaise op. 83 (1887)
- Sarabando no 1 E-Dur op. 95
- Caprice andalou op. 122 (1904)
- Kon?ertoj por violon?elo
- Kon?ertoj por violon?elo no 1 a-minora op. 33 (1872)
- Kon?ertoj por violon?elo no 2 d-minora op. 119
- Danco de la mortintoj
- Verkoj por violon?elo kaj piano
- Violon?elsonato no 1 c-minora op. 32 (1872)
- Violon?elsonato no 2 F-ma?ora op. 123 (1905)
- Souvenirs (1895)
- La cigno (fakte Karnavalo de la bestoj)
- Verkoj por violon?elo kaj orkestro
- Suito por violon?elo kaj orkestro op. 16 (1863)
- Allegro appassionato op. 43 (1876)
- Chant Saphique op. 91 (1887)
- Verkoj por fluto kaj orkestro
- Romanco D
b
-ma?ora op. 37
- Odelette op. 162
- Verkoj por korno kaj piano
- Romanco por korno kaj piano op. 36
- Romanco por korno kaj piano op. 67
- Verkoj por korno kaj orkestro
- Morceau de concert op. 94
- Ceteraj soloisme okuptaj verkoj
- Cavatine por tenortrombono op. 114
- Cypres et Lauriers por orgeno kaj orkestro
- Harpokon?erto op. 154
- Priere [Gebet] por violon?elo kaj orgeno op. 158
- Sonato por hobojo kaj piano op. 166
- Sonato por klarneto kaj piano op. 167
- Sonato por fagoto kaj piano op. 168
- Ar?kvartetoj
- Ar?kvarteto no 1 op. 112
- Ar?kvarteto no Nr. 2 op. 153
- Pianotrioj, -kvartetoj, -kvintetoj
- Pianotrio no 1 op. 18
- Pianotrio no 2 op. 92
- Pianokvarteto op. 41
- Pianokvinteto op. 14
- Aliaj okupoj
- Tarantelo por fluto, klarneto kaj piano op. 6
- Septeto E
b
-ma?ora por trumpeto, 2 violonoj, vjolo, violon?elo, baso kaj piano op. 65
- Caprice sur des airs danois et russes por fluto, hobojo, klarneto kaj piano op. 79
- Fantazio por violono kaj harpo op. 124
- Simfonioj
- Simfonio A-Dur (1850)
- Simfonio F-Dur ?Urbs romana“ (1856)
- Simfonio no 1 E
b
-ma?ora op. 2 (1853)
- Simfoniono 2 a-minora op. 55 (1859)
- Simfonio no 3 c-minora op. 78 ?orgensimfonio“ (1886)
- Aliaj verkoj por orkestro
- Le Rouet d’Omphale op. 31 (1872)
- Phaeton op. 39 (1873)
- Danse macabre op. 40 (1874)
- Suite algerienne op. 60
- Wedding Cake op. 76
- L'Assassinat de duc de Guise op. 128 (
filmmuziko
)
- La muse et le poete op. 132 (1909)
- La Jeunesse d’Hercule (1877)
- Karnavalo de la bestoj (1886)
- Orient et Occident op. 25 (1869)
Mesoj/oratorioj/aliaj sakralaj verkoj
[
redakti
|
redakti fonton
]
- Meso op. 4
- Oratorio de Noel op. 12 (1858)
- Psalmo 17 op. 42
- La Deluge op. 45
- Rekviemo op. 54
- Operoj
- Fredegonde
- Etienne Marcel
- Henry VIII
- Le Timbre d’Argent (1865)
- La princesse jaune (1872)
- Samson kaj Dalila
(1877)
- Baletoj