Bossa Nova
(portugale por
nova ondo
) a? Esperante
bosanovo
estas stilo de
brazila muziko
; krom tio ?i estas dancostilo bazi?anta sur la bosanova muziko. ?i aperis dum la fino de 1950-aj jaroj kaj komence de 1960-aj jaroj. Je la komence, la termino rilatis nur kun nova maniero ludi kaj kanti
sambon
?us aperinta tiam. Post kelkaj jaroj bosanovo fari?is unu el la plej konataj brazilaj stiloj en la tuta mondo. Grave rolis en la muziko
Antonio Carlos Jobim
kaj
Joao Gilberto
.
Origine ?Bossa Nova“ estis la nomo de movado, kiu ekestis en la malfruaj 1950-aj jaroj en
Brazilo
kaj tie havis sian supron ?is la fino de la 1960-aj jaroj. En tre moderna socia etoso la klera meztavolo eksperimentis per novaj formoj kaj esprimmanieroj en muziko kaj filmo.
Kiel unua bosanova kanto validas
Chega de Saudade
, kiun verkis
Antonio Carlos Jobim
(muziko) kaj
Vinicius de Moraes
(teksto) kaj kiun famigis la interpreta?o de
Joao Gilberto
kiel unuopa?o de 1958 kaj poste kiel albumo samnoma. Gilberto kaj Jobim pli kaj pli furoris per sia nova miksa?o el
sambo
(respektive la pli malrapida
Samba Cancao
) kaj
malpasia ?azo
. La aran?a?oj bazi?is sur ofte flustrata kantostilo akompanata per virtuoze ludata gitaro. ?ian muzikstilon kaj ludmanieron tre balda? transprenis pluaj plejparte juna?aj muzikistoj.
Tutmonde trarompis la muziko per la filma?o de
Orfeu Negro
de
Marcel Camus
(ekestinta de 1958 ?is 1959). La legendo de
Orfeo
anta? la fono de la brazila karnavalo. La
filmmuziko
kontrastigas miksa?on el rapidaj sambaj ritmoj kun malabunde aran?itaj gitarpecoj de
Luiz Bonfa
kaj Antonio Carlos Jobim.
En la sekva tempo pluraj usonaj muzikistoj vizitis Brazilon kaj disvastigis la konatecon de la muziko, ekzemple Charlie Byrd kaj
Stan Getz
(en 1963 per
Getz/Gilberto
). Pluan influon je la sukceso de bosanovo en Usono havis muzikproduktisto
Creed Taylor
kaj la diskeldonejo
Verve
. Malgra? la lingva barilo portugallingvaj pecoj kiel
A Garota de Ipanema
a?
Mas Que Nada
furori?is en Usono.
La ?tatrenverso en
1964
fare de la armeo ?an?is de fundamente la politikan kaj socian etoson en Brazilo: la muziko ?an?i?is, ?ar sub la
cenzuro
kritiko estis esprimebla jam nur per dusencaj tekstoj, por kio ekzemplas
Chico Buarque
kun sia albumo
Construcao
.
Multaj artistoj forlasis Brazilon, grandparto de la ekzili?intoj elmigis en
Usonon
. Ekde tiam mullte pli interinfluis bosanovo, la tiea ?azo kaj la
usona nigrula muziko
. Ekestis sennombraj novaj surdiskiga?oj de gravaj muzikistoj, kiujn oni ofte kategoriigas kiel
bosanova ?azo
. Ekzemploj por tio estas
Sergio Mendes
kune kun muzikistoj de la diskeldonejo A&M same kiel sonregistra?oj de
Ella Fitzgerald
(Ella Abraca Jobim)
kaj
Frank Sinatra
(Francis Albert Sinatra & Antonio Carlos Jobim)
. Per tio komenci?is definitive la disvasti?o de ?i tiu muzikstilo, kiu ?is nun da?ras.
Bosanovo ?is nun havas grandan tutmondan influon. En la
brazila muziko
mem ?i influis mallongajn tendencojn kiel ekzemple
Tropicalia / Tropicalismo
(ekde 1964, militistas ?tatrenverso) kaj la protestokanton.
La instrumenta muziko similstila plej ofte nomi?as sambo?azo.
Ekde la mezo de la 1990-aj jaroj la muziko estis nove malkovrata kaj per novmiksa?oj kaj kopiluda?oj surmerkatigata. Kiel
brasilectro
oni nomas muzikstilon, kiu nove kunmetas specimenojn el originalaj muzikpecoj. La sono estas intence malnovmoda, do la muziko povas estis kaj tre malrapida kaj malstre?iga kaj anka? rapida kaj bone dancebla. Reprezentanto estas ekzemple
Bebel Gilberto
a? la bando
Thievery Corporation
[?telokorporacio].
La
instrumenta muzika?o
"Soul Bossa Nova" de
Quincy Jones
estas tre konata; oni ludas ?in ofte kiel fonmuziko en
televido
, plejofte je gajaj kontribuoj.
Alfabeta listo de bosanovaj muzikistoj
[
redakti
|
redakti fonton
]
Aliaj muzikistoj el la ?irka?a?o de bosanovo
[
redakti
|
redakti fonton
]
La dancostilo
bosanovo
ekestis proksimume 1960 kaj onidire devenas de
Joe Lanza
. ?i iomete popularis nur ?is en la mezo de la 1960-aj jaroj kiel mododanco. ?i konsistas el tre longa baza pa?o de 32 kvarontaktoj. Konataj estas proksimume dek diversaj simplaj pa?ovicoj, kiuj plejparte estas realigataj en rektangulo. Oni povas danci unuope a? pare. Al ?i apartenas mola irmaniero, kiu ebligas flankenmovojn kaj koksosvingojn.