Bobby Fischer (1960)
Robert James "Bobby" FISCHER
(
9-a de marto
1943
en
?ikago
,
Ilinojo
,
Usono
—
18-a de januaro
2008
,
Islando
) estis
usona
-
islanda
?akisto
. En Usono li estis konsiderata heroo, post kiam li en pinta momento de la
malvarma milito
en 1972 venkis la rusan
Boris Spasskij
dum la
?ak-Mond?ampionado
en
Rejkjaviko
,
Islando
. Post 20 jaroj okazis revan?o en
Beogrado
,
Serbio
. Tiam denove venkis FISCHER. Sed tiu renkonti?o estis en la subblokada Jugoslavio. Tial oni volis aresti lin. Ekde tiam li ka?is sin diversloke en la mondo (Hungario, Japanio).
Bobby Fischer (proksimuma prononco: [FI?er]) estas filo de Regina Fischer (fra?line: Wender) kaj Hans-Gerhardt Fischer, germana biofizikisto. La gepatroj, kiuj estis geedzi?intaj fine de
1933
en
Moskvo
,
Rusio
, disi?is kiam li havis du jarojn. Poste li vivis kun sia juddevena patrino kaj sia fratino ? kiu estis 5 jarojn pli a?a ol li - en
Novjorko
,
Usono
. Li ekludis ?akon kiel sesjarulo. La titolon de grand-majstro li akiris en
1958
. En la sama jaro li abrupte ?esis frekventi lernejon, por ke li povu dedi?i ?iujn siajn fortojn al ?ako.
Inter
1957
kaj
1966
li seninterrompe gajnis 8-foje la usonan ?ampionecon, en
1964
e? kun la rezulto 11:0. Survoje al mond?ampioneco li gajnis en
1970
la interzonan turniron en
Palma de Mallorca
,
Hispanio
kaj en
1971
3 ludojn kontra?
Bent Larsen
,
Mark Taimanov
(kun la sensacia rezulto de 6:0) samkiel la eks-mond?ampionon
Tigran Petrosjan
. La titolon de mond?ampiono li akiris en
1972
en
Rejkjaviko
en legenda ludo kontra?
Boris Spasskij
. Li kelkfoje malvenkis pro sia ekscentra konduto, e? unu ludon li perdis neludante. Spite al tio li venkis per 12,5:8,5.
Post kiam li i?is mond?ampiono, dum jaroj li ludis en neniu turniro. En
1975
la internacia ?akorganiza?o
FIDE
forprenis de li la titolon, ?ar la traktado pri la kondi?oj de titoldefenda ludo restis sen rezulto. Lia posteulo i?is
Anatolij Karpov
, kontra? kiu li ludis e? ne unu fojon.
Poste li malaperis, sed pro instigo de juna hungarino - kiu vidis lian mizeron en Novjorko - li reludis en
1992
en
Jugoslavio
kontra? sia ?iama rivalo
Boris Spasskij
. Fischer venkis lin per 17,5:12,5 kaj gajnis 3,3 milionojn da USD. Sed tiun ludon malpermesis tiu usona ?tata instanco, kiu malpermesis komercajn kontaktojn kun la Jugoslavia re?imo. Ekde tiam li denove retiri?is, ka?is sin en Hungario, Germanio kaj Japanio.
En julio
2004
japanaj policanoj arestis lin pro nevalida pasporto.
Japanio
decidis ekstradicii Fischer al Usono en a?gusto, sed li venis nur al provizora arestado. Marte de 2005 Islando decidis doni ?tatanecon al Fischer.
Oni aprezas lin kiel la plej genian el ?iuj ?akludistoj ?is nun aperintaj. Lia karaktero donas okazon por priju?i lin: kvankam li mem estis
judo
la? deveno, li ripetas
kontra?judismajn
kaj kontra?
usonajn
sloganojn.
Fischer mortis pro
rena
malfunkciado je la 18-an de januaro 2008 en Islando.
Islanda enteri?ejo de Fischer
Li estas tiom elstara en
ka?ludo
kiom en ?akludo
(amiko Jack Collins okaze de malapero de Fischer en
1992
)
- Frank Brady:
Bobby Fischer, profile of a prodigy
. New York: McKay 1973
- David Edmonds und John Eidinow:
Bobby Fischer goes to war
. London: Faber and Faber 2004.
ISBN 0-571-21411-8