El Vikipedio, la libera enciklopedio
 | ?i tiu artikolo temas pri urbo en Rumanio. Por urbo en Israelo rigardu la pa?on
Arad (Israelo)
. Koncerne aliajn signifojn aliru la apartigilon
Arad (apartigilo)
.
|
Panorama vido de la urbodomo
Rivero Mure?
Arad
[arad'] (sama nomo anka? en la hungara kaj germana) estas urbo en
Rumanio
. ?i estas la ?efurbo de la
samnoma distrikto
(
jude?
). ?i situas ?e la rivero
Mure?
, 547 km nord-okcidente de
Bukare?to
. En
1910
?i havis
63 166
lo?antojn (70 % da hungaroj, rumanoj, germanoj), en
1992
190 114
(rumanoj, 16 % da hungaroj), kaj la? la stato de 2021 en la urbo vivis
145 078 lo?antoj
sur areo de
116,5
kvadrataj kilometroj, kio rezultigas lo?denson de
1 245
lo?antoj/km².
En
1945
estis alligita al ?i
Aradu Nou
, sude de rivero Mure?.
?ia unua skriba mencio estis en
1131
.
Fortika?o
konstrui?is en
1783
. En
1834
Arad i?is
libera re?a urbo
. ?is la
Traktato de Trianon
?i apartenis al
Hungario
(
departemento Arad
). Post
1920
oni alligis al ?i
Mic?laca
,
Sannicolau Mic
kaj en
1945
Aradu Nou
.
La 7-an, 8-an kaj 10-an de novembro
1846
koncertis en la urbo
Franz Liszt
.
Je la
6-a de oktobro
1849
tie estis ekzekutitaj 13 ?efoficiroj de la hungara liberecbatalo en
1848
?
1849
(
la 13 martiroj de Arad
).
La dua
hungara Esperanto-kongreso
okazis en 1913 en Arad.
- Ficzay Denes
:
Aradi kronika
(Kroniko de Arad), 1997.
- Pavai Gyula:
Aradi hires emberek
(Famaj personoj de Arad), 2003.
- Katona Tamas:
Az aradi vertanuk
[1]
