El Vikipedio, la libera enciklopedio
Alzaco-Loreno
|
Plena origina nomo:
Reichsland Elsaß-Lothringen
|
|
20-a de majo 1871 ? 11-a de novembro 1918
|
|
|
|
|
teritorio
?
administra teritoria unuo
? Reichsland
|
Geografio
situo ene de la Germana Regno
|
|
?efurbo
:
|
|
Lo?antaro
|
Kvanto de lo?antoj:
|
1 549 738
|
|
|
?tat-strukturo
|
|
|
Anta?aj ?tatoj:
|
Postsekvaj ?tatoj:
|
Elstaraj historiaj eventoj
|
Diplomatiaj Rilatoj
|
|
|
Alzaco-Loreno
(
france
Alsace-Lorraine
,
germane
[Reichsland] Elsaß-Lothringen
) estas la nomo donita al la regiono ?us konkerita de Germanio post la
franca-germana milito de 1870-1871
. ?i enhavis la preska? tutan
Alzacon
(minus Belforto), kelkajn franclingvajn vila?ojn, kiuj anta?e apartenis al la departemento Vogezoj, kaj parton de
Loreno
kun la grava (kaj franclingva) urbo
Metz
. Temis pri la teritorio de la nuntempaj
francaj
departementoj
Bas-Rhin
,
Haut-Rhin
kaj
Mozelo
. Administra centro de la regiono estis
Strasburgo
. La teritorioj sen plebiscitoj ?an?is la reganton kaj en 1871 kaj en 1918/19. Dum la tuta germana periodo, de 1871 al 1918, ?i restis en ia miksa kaj ne klara statuto, komuna propra?o de ?iuj aliaj germanaj ?tatoj, do en malsupera situacio. En 1911 ?i ricevis konstitucion sed en 1913 la
Saverna Afero
ja montris, ke ?i estas submetita al la armea diktatoreco.
En 1918 la Francoj revenis kaj volis perforte francigi la lo?antaron, kies kutima lingvo estis la
alemana lingvo
, dialekto de la
germana lingvo
. Rezultis krizo, kiu da?ris ?is la
Dua Mondmilito
. Tiam la venkintaj Germanoj ne nur germanigis la tutan publikan vivon, sed kontra?le?e enarmeigis la junularon. Pli ol 40.000 junuloj mortis, precipe en Rusio. La vundoj de tiu terura tempo tre malrapide fermi?is.
Ekde 1945 Alzaco-Loreno estas denove franca kaj ekde la
1970-aj jaroj
tre rapide franci?as.