Alexandre Dumas (patro)

Honorigoj
Honorigoj	Kavaliro de Honora Legio ? Kavaliro de la Ordeno de la Nederlanda Leono ? Oficiro de la Honora Legio ? Ordeno de Izabela la Katolika ? Ordeno de Karolo la 3-a ? Order of Glory vd

Postenoj
Postenoj	president of the Societe des gens de lettres vd

**Alexandre Dumas**
Alexandre Dumas
Persona informo
	Alexandre Dumas
Naski?o	24-an de julio 1802 ; en Villers-Cotterets
Morto	5-an de decembro 1870 (68-jara?a) ; en Puys
Mortis pro	naturaj kialoj vd
Mortis per	apopleksio vd
Tombo	Panteono de Parizo vd
Lingvoj	franca vd
Lo?loko	former 2nd arrondissement of Paris vd
?tataneco	Francio vd
Subskribo
Familio
Patro	Thomas-Alexandre Dumas vd
Patrino	Marie-Louise-Elisabeth Labouret Dumas vd
Edz(in)o	Ida Ferrier vd
Amkunulo	Belle Kreilssamner ? Emelie Cordier ? Anna Bauer ? Fanny Gordosa vd
Infanoj	Alexandre Dumas ? Henry Bauer ? Marie Alexandrine Dumas ? Micaella-Clelie-Josepha-Elisabeth Cordier vd
Profesio
Okupo	romanisto ? dramaturgo ? verkisto vd
Laborkampo	Franclingva literaturo vd
Aktiva dum	1829? vd
Verkado
Verkoj	La grafo de Montekristo ? ; La tri musketistoj ? ; La Re?ino Margareto ? ; Dudek Jaroj Poste ? ; La Damo de Monsoreau ? ; Joseph Balsamo ? ; La Kvardekkvino ? ; La Vicgrafo de Bragelonne a? Dek Jaroj Poste ? ; La Kol?eno de la Re?ino ? ; The Countess of Charny ? ; Ange Pitou vd
Postenoj
Postenoj	president of the Societe des gens de lettres vd
Honorigoj
Honorigoj	Kavaliro de Honora Legio ? Kavaliro de la Ordeno de la Nederlanda Leono ? Oficiro de la Honora Legio ? Ordeno de Izabela la Katolika ? Ordeno de Karolo la 3-a ? Order of Glory vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
	v ? d ? r

Por aliaj signifoj, bv. rigardi la apartigilan pa?on: Dumas

Alexandre DUMAS [al?ks??d? dym?] (a? realnome : Alexandre Davy de la Pailleterie ) (naski?is la 24-an de julio 1802 en Villers-Cotterets , mortis la 5-an de decembro 1870 en Puys, Dieppe ) estis franca verkisto . Lia verkaro konsistas el historiaj romanoj kaj dramoj , multaj el ili estas filmitaj. Anka? lia eksteredzeca filo Alexandre fami?is kiel verkisto.

Li kaj lia tuta verkaro estis honorigitaj kiam en decembro 2002 la resta?oj de Alexandre Dumas estis transportitaj (132 jarojn post lia morto) al Pantheon , granda monumento en Parizo , kie la plej gravaj personoj de Francio ripozas. ^[1]

Vivo [ redakti | redakti fonton ]

Dumas ricevis nur neregulan edukon kaj venis 20-jara en la buroon de la Duko de Orleans, kies bibliotekisto li i?is unu tagon post la furoro de sia historia dramo ≫Henri III et sa cour≪ (1829), kiun oni konsideras triumfon splendidan de la romantikisma skolo super la klasika teatro. En 1830?1831 sekvis la dramoj: ≫Stockholm, Fontainebleau et Rome≪ (kun multaj pruntoj el Goeto kaj ?ilero ), ≫Antony≪, ≫Charles VII chez ses grands vassaux≪, ≫Napoleon Bonaparte≪. Le?ereco inventa, surscenigo lerta, intrigo pasia, fantazio neel?erpebla kaj energio esprima (virtoj karakterizaj por preska? ?iuj verkoj) tre gravis. Lia propra kreivo tamen ne sufi?is la soifon je gloro kaj oro nek la ?iam kreskantan postulemon de la legantaro. Pro tio li ne nur pruntis ideojn de ?ie ajn sed dungis e? ne malmultajn kunlaborantojn el kiuj kelkaj ver?ajne mem verkis kompletajn verkojn (ekz. Gaillardet por la dramo ≫La tour de Nesle≪).

Kun la industria ekspluato de lia talento anka? la eraroj multobli?is. Malpleno intriga, troigoj, ridinda?oj kaj ?iam pli da artefaritaj efektoj igis multajn verkojn nedigesteblaj. Oni menciindu ankora?: ≫Teresa≪ (1832); ≫Angele≪ (1833); ≫Catherine Howard≪ (1834); ≫Don Juan de Marana≪ (1836); ≫Kean, ou desordre et genie≪ (1836); ≫Caligula≪ (1837); ≫Paul Jones≪ (1838); sed aparte anka? la komediojn: ≫Mademoiselle de Belle-Isle≪ (1839), ≫Le mariage sous Louis XV≪ (1841) kaj ≫Les demoiselles de St.-Cyr≪ (1843), kiuj evidenti?is sursceneje teatra?oj valoraj.

Interesegas liaj voja?rakontoj malgra? siaj malprofundaj ?ercoj kaj fantazia?oj. Li tramigris Svislandon , Italujon, Germanujon, Hispanujon (en la jaro 1846-a li de?oris kiel historiografo de la Duko de Montpensier kiam lia duka mo?to estis ?e nupta voja?o) kaj Nordan Afrikon. Poste li estis anka? en Sirio kaj en Egipto i.a. Li priskribis tiujn voja?ojn en la verkoj (1835?59): ≫Impressions de voyages≪, ≫Quinze jours au Sinai≪, ≫Le Caucase, voyage≪ ktp. Kiam modis felietonaj romanoj Dumas - kiu ?iam bezonis monon pro dibo?ega vivstilo - i?is vera sklavo de la romanfabrikado. La produktado estis tioma ke Dumas paralele okupi?is pri ses romanoj. Povis esti ke ?iun semajnon presitis unu nova verko! Tamen restis ankora? tempo al li fondi propran teatrejon (Theatre historique) al kiu li plejofte liveris proprajn teatra?ojn.

Inter la verkoj, per kiuj Dumas kontentigis la legantaron en kvaza? tuta E?ropo, jenas la plej konataj: ≫Le comte de Monte-Cristo≪ (1844?45, 12 vol.), ≫ Les trois mousquetaires ≪ (1844, 8 vol.) krom ≫Vingt aus apres≪ (1845, 10 vol.) kaj ≫Vicomte de Bragelonne≪ (1847, 12 vol.), ≫La reine Margot≪ (1845, 6 vol.); krome: ≫Le chevalier de Maison-Rouge≪ (1846), ≫La dame de Monsoreau≪ (1846) i.a., kiuj ofte (kiel ekzemple ≫Le comte de Monte-Cristo≪, ≫Les trois mousquetaires≪, ≫La reine Margot≪) en drama prilaboro sukcesis anka? teatreje. Virta enhavo mankis al tiuj ?i romanoj entute; tamen ili ri?as per helegaj efektoj kaj situacioj apena? kredeblaj sed fascinigaj. La Franca revolucio de 1848 interrompis la produktadon nur dum mallonga tempo. Dumas ne sukcesis nek kiel politika verkisto nek kiel deputito. en la 1850-aj jaroj aperis i.a. (parte en la de li fonditaj gazetoj ≫Le Mousquetaire≪ kaj ≫Monte-Cristo≪) la romanoj: ≫Le dernier roi des Francais≪, ≫Les Mohicans de Paris≪, ≫Salteator≪, ≫La princesse Monaco≪, ≫Memoires d'un jeune cadet≪ und ≫Memoires d'Horace≪, granda fantazia?o pri Romio . Dum la kampanjo itala Dumas laboris kiel korespondisto partoprenonte la kampanjon sicilian kaj napolan de Giuseppe Garibaldi . Ilin li surpaperigis ?e ≫Les Garibaldiens≪ en 1861.

El aliaj verkoj estu menciataj ankora? aliaj historaj/historiaj-romanecaj verkoj: ≫Jeanne d'Arc≪ (1842), ≫Les Medicis≪ (1845), ≫Michel-Ange et Raphael Sanzio≪ (1846), ≫Louis XIV et son siecle≪ (1847), ≫Louis XV≪ (1849), ≫Louis XVI≪ (1850) i.a., kiel anka? liaj rememoroj ≫Memoires≪ (1852?54, 22 vol.; 1866, 2 vol.). El la postlasita?aro aperis en 1872 la verko ≫Grand dictionnaire de cuisine≪ kaj la dramo ≫La jeunesse de Louis XIV≪, kies premiero sukcesa estis en 1873.

Fonto [ redakti | redakti fonton ]

Meyers Großes Konversations-Lexikon, Band 5. Leipzig 1906, p. 263-264, kio legeblas tie ?i interrete.

Bibliografio [ redakti | redakti fonton ]

La Chasse et l’Amour (teatro), 1825
La noce et l’enterrement (teatro), 1826
Henri III et sa cour (teatro), 1829
Christine, ou Stockholm, Fontainebleau et Rome (teatro), 1830
Napoleon Bonaparte, ou trente ans de l’histoire de France (teatro), 1831
Antony (teatro), 1831
Charles VII chez ses grands vassaux (teatro), 1831
Teresa (teatro), 1831
La Tour de Nesle (teatro), 1832
Souvenirs d’Anthony , 1835
Chroniques de France Isabel de Baviere , 1835
Kean (teatro), 1836
Caligula (teatro), 1837
Mademoiselle de Belle-Isle (Fra?lino de Bel-Il) (teatro), 1837
Acte , 1837
La Salle d’armes , 1838
Le Capitaine Paul , 1838
Le Capitaine Pamphile , 1839
Crimes celebres , 1839 - 1841
Napoleon , 1840
Othon L’archer , 1840
Les Stuarts , 1840
Maitre Adam Le calabrais , 1840
Les Aventures de John Davys , 1840
Le Maitre d’armes , 1840 - 1841
Praxede , 1841
Nouvelles Impressions de Voyage (Midi de la France) , 1841
Excursions sur les bords du Rhin , 1841
Souvenirs de voyage - Une annee a Florence , 1841
Jehanne la pucelle 1429-1431 , 1842
Le Speronare , 1842
Le Capitaine Arena , 1842
Le Chevalier d'Harmental , 1842 .
Le Corricolo , 1843
Des Demoiselles de Saint-Cyr (teatro), 1843
Filles, lorettes et courtisanes , 1843
Georges , 1843
Sylvandire , 1844
Fernande , 1844
Les trois mousquetaires (La tri muskedistoj), 1844
Le chateau d’Eppstein , 1844
Cecile , 1844
Gabriel Lambert , 1844
Louis XIV et son siecle , 1844
Vingt ans apres , 1845
Le Comte de Monte-Cristo , 1845 ? 1846
Une fille du regent , 1845
La Reine Margot , 1845
Les Medicis , 1845
Les Freres corses , 1845
Le Chevalier de Maison-Rouge , 1845 - 1846
La Dame de Monsoreau , 1846
Le Batard de Mauleon , 1846
Joseph Balsamo , 1846 , la? la vivo de Giuseppe Balsamo
Les deux Diane , 1846
Impressions de voyage, De Paris a Cadix , 1847
Les Quarante-cinq , 1847
Le Vicomte de Bragelonne , 1848 (fama sub la nomo L'homme au masque de fer )
Les mille et un fantomes , 1849
Le Collier de la reine , 1849
La Femme au collier de velours , 1850
La Tulipe noire , 1850
Le Trou de l’enfer , 1850
La colombe , 1850
Le Drame de Quatre Vingt Treize , 1851
Impression de voyage (en Suisse) , 1851
Ange Pitou , 1851
Olympe de Cleves , 1851
La Comtesse de Charny , 1853
Le Pasteur d’Ashbourne , 1853
Isaac Laquedem , 1853
Les Drames de la mer , 1853
Ingenue , 1853
Conversations a Turin avec Teofilo Barla , 1853
La Jeunesse de Pierrot , 1854
El salteador , 1855
Une Vie d’artiste , 1854
Catherine Blum , 1854
Saphir , 1854
Vie et Aventures de la princesse de Monaco , 1854
Les Mohicans de Paris , 1854 - 1855
Souvenirs de 1830 a 1842 , 1854
La Jeunesse de Louis XIV (teatro), 1854
La derniere annee de Marie Dorval , 1855
Marie Giovanni, journal d’une parisienne , 1855
Le Page du duc de Savoir , 1855
Les Grands Hommes en robe de chambre, Cesar, Henri IV, Richelieu , 1855 ? 1856
Madame du Deffand , 1856
Les compagnons de Jehu , 1856
L’homme aux contes , 1857
Charles le Temeraire , 1857
Le Meneur de loups , 1857
La Dame de volupte , 1857
Les Louves de Machecoul (La Lupinoj de Ma?kul), 1858
De Paris a Astrakan , 1859
Jane , 1859
Histoire d’un cabanon et d’un chalet , 1859
La Maison de glace , 1860
La Route de Varennes , 1860
Memoires de Garibaldi , 1860
Une aventure d’amour , 1860
Le Pere Gigogne, contes pour les enfants , 1860
La Marquise d’Escoman , 1860
Une Nuit a Florence sous Alexandre de Medicis , 1861
Les Morts vont vite , 1861
Bric a Brac , 1861
La Princesse Flora , 1863
La San-Felice , 1863
La boule de neige , 1863
Les Blancs et les Bleus 1867
Les Hommes de fer , 1867
La Terreur prussienne, souvenirs dramatiques , 1868

Postmortaj verkoj [ redakti | redakti fonton ]

Le Grand Dictionnaire de cuisine , 1871
Creation et redemption , 1863
La Fille du marquis , 1863
Le prince des Voleurs , 1863
Robin Hood le proscrit , 1863
L’Ile de feu , 1863
Le Chevalier de Sainte-Hermine , 1869 (publikigita en 2005 )

En Esperanto aperis [ redakti | redakti fonton ]

Frosti?inta nazo (tr. Edmond Sos, La Marto, 1912, januaro, p. 12-13)
Tri rakontoj , tr. E. Deligny, Sain-Omer, 1932 (La timema azeno, De Chamonix al Londono, La bifteko de urso)
Tri musketeroj , kvina ?apitro de la unua volumo ( Internacia Krestomatio de Kabe )
Vilhelmo Mona , tr. F. Lallemant, Lingvo Internacia, 1901, p. 10-12
La grafo de Monte-Kristo , tr. Daniel Moirand , Antverpeno: Flandra Esperanto-Ligo , 2010 ^[2]