El Vikipedio, la libera enciklopedio
Aleksandro
|
Reganto de Pollando kaj Litovio
|
|
Anta?ulo
|
vidu sube
|
Sekvanto
|
vidu sube
|
|
Persona informo
|
Naskonomo
|
pole
:
Aleksander Jagiello?czyk
;
litove
:
Aleksandras
|
Naski?o
|
5-an de a?gusto
1461
(
1461-08-05
)
en
Krakovo
|
Morto
|
19-an de a?gusto
1506
(
1506-08-19
)
(45-jara?a)
en
Vilno
|
Tombo
|
Katedralo de Vilno
vd
|
Lingvoj
|
pola
vd
|
?tataneco
|
Grandprinclando Litovio
vd
|
|
Subskribo
|
|
Memorigilo
|
Familio
|
Dinastio
|
Jogajlidoj
vd
|
Patro
|
Kazimiro la 4-a
vd
|
Patrino
|
Elizabeto de Habsburgo, re?ino de Pollando
vd
|
Gefratoj
|
Ana Jogajlido
,
Barbara Jogajlido
,
Sofia Jogajlido, margrafedzino de Brandenburg-Ansbach
,
Edviga Jogajlido
,
Elizabeta Jogajlido
,
Vladislao la 2-a Jogajlido
,
Sankta Kazimiro
,
Johano la 1-a Alberto (Pollando)
,
Sigismondo la Maljuna
,
Elizabeta Jogajlido (1472-1480)
kaj
Elizabeta Jogajlido (1465-1466)
vd
|
Edz(in)o
|
Helena of Moscow
(en)
(1495
(Gregoria)
–)
vd
|
Profesio
|
Okupo
|
suvereno
vd
|
|
|
Re?o de Pollando
|
Dum
|
1501
?
1506
|
Anta?ulo
|
Johano la 1-a
|
Sekvanto
|
Sigismondo la 1-a
|
Grandduko de Litovio
|
Dum
|
1492
?
1506
|
Anta?ulo
|
Kazimiro la 1-a
|
Sekvanto
|
Sigismondo la 2-a
|
vd
|
Fonto:
Vikidatumoj
|
|
Aleksandro Jogajlido
Aleksandro, grandduko de Litovio kaj re?o de Pollando (portretita de
Jan Matejko
)
Aleksandro Jogajlido
(naski?is la
5-an de a?gusto
1461
, mortis la
19-an de a?gusto
1506
) estis Re?o de
Pollando
kaj Grandduko de
Litovio
kaj estis la kvara filo de
Kazimiro la 4-a
. Li elekti?is kiel Grandduko de Litovio okaze de la morto de sia patro (
1492
), kaj kiel Re?o de Pollando post la morto de sia frato
Johano la 1-a Alberto
(pole
Jan I Olbracht
) (
1501
).
La litova kaj pola nobelo
Aleksandro
, el la dinastio de
Jogajlidoj
(
Jagelonoj
), ekde la jaro
1492
estis grandduko de
Litovio
kaj ekde
1501
anka? re?o de
Pollando
.
La kvara filo de la pola re?o
Kazimiro la 4-a
post ties morto elekti?is grandduko de
Litovio
, dum lia frato
Johano la 1-a
i?is re?o de Pollando. Post la morto de Johano, Aleksandro anka? i?is pola re?o. Li estis geedzi?inta kun Helena, la filino de la rusia caro
Ivano la 3-a
. Tamen dum la regado de Aleksandro plurfoje okazis militaj konfliktoj inter Pollando-Litovio kaj la rusia regno de
Moskvo
, sekve de kiuj Litovio dum la jaro
1503
devis cedi teritoriojn al Rusio.
Aleksandro komencis sian regadon per speciala rajto, donante la rajton pri gravaj ?tataj decidoj ekskluzive al
senato
, kies prezidanto estis la monarko.
Aleksandro en la senato
Dum la jaro
1505
kadre de senata kunsido en la urbo
Radom
, interkonsenti?is aldono kun titolo
Nihil Novi
al la konstitucio. Tiu aldona?o signifis limigon de la decidopovo de la re?o, kiu sekve nur kun jeso de la parlamento
Sejmo
povis fari gravajn decidojn. Tiel ekestis politika sistemo, kiu nomatas
nobela respubliko
.
Aleksandro mortis en a?o de 45 jaroj en
Vilno
kaj estas entombigita en la tiuurba katedralo de sankta Stanislao.