Kiel legi la taksonomion
Agla pteridio
|
|
![Agla pteridio](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Adelaarsvaren_planten_Pteridium_aquilinum.jpg/240px-Adelaarsvaren_planten_Pteridium_aquilinum.jpg)
Agla pteridio
|
Biologia klasado
|
Regno:
|
Plantoj
Plantae
|
Divizio:
|
Filikoj
Pteridophyta
|
Klaso:
|
Veraj filikoj
Pteridopsida
|
Ordo:
|
Polipodialoj
Polypodiales
|
Familio:
|
Denstediacoj
Dennstaedtiaceae
|
Genro:
|
Pteridio
Pteridium
|
|
|
Pteridium aquilinum
(
L.
)
Kuhn
|
Aliaj Vikimediaj projektoj
|
|
|
|
La
agla pteridio
[1]
(
Pteridium aquilinum
), anka? komune konata kiel
aglofiliko
, estas
specio
de
filiko
vegetanta en la mezvarmaj kaj subtropikaj regionoj de la mondo. La ekstrema le?ereco de ?iaj
sporoj
favorigis la tutmondan disvasti?on de la specio.
La agla pteridio estis la unuan fojon priskribita kiel
Pteris aquilina
de la patro de la
taksonomio
,
Karolo Lineo
, en Volumo 2 de lia
Species Plantarum
en 1753. La origino de la specia
epiteto
derivita de la
latina
aquila
"
aglo
", sed al kio tio aludas estas iom necerta. ?enerale la formo de la maturaj
frondoj
estus similaj al la flugiloj de aglo. Tamen,
mezepokaj
lertuloj, inkluzive de
Erasmo
, pensis ke la aspekto de la fibroj videblaj en transversa sekcio de la tigo, estas simila al tiu de
dukapa aglo
a? de
kverkarbo
. La nuntempa scienca
dunomo
el 1879 estas ?uldata al Friedrich Adalbert Maximilian Kuhn
[2]
.
Tradicie ?i estis pritraktata kiel la nura specio en la
genro
pteridio
; tamen nuntempe tiu ?i estas partigita en 11 speciojn.
?i estas
herbeca
sta?do
, vintre
decidua
. La grandaj, proksimume triangulaj frondoj esti?as unuope, levi?antaj supren ekde subtera
rizomo
, kaj kreskas ?is alto de 1?3 m ; la ?eftigo, a? stipo, havas diametron de maksimume 1 cm ?e la bazo.
Fleksebla planto, ?i volonte koloniias perturbitajn areojn. ?i e? povas esti
invada
en landoj kie ?i estas indi?ena, kiel ekzemple en
Anglujo
, kie ?i invadis la
erikejon
de
kaluno
en la
arbustetaroj
de
North Yorkshire
[3]
.
La planto enhavas la
kancerogenan
kombina?on
"ptakilosido"
[4]
, kaj komunumoj (plejparte en
Japanujo
) kie la junaj stipoj estas utiligataj kiel
legomon
havas kelkajn el la plej altaj
stomakokancero
-proporcioj en la mondo
[5]
.
La konsumo de ptakilosido-kontaminata
lakto
supozeble kontribuas al homa stomakokancero en la
andaj
regionoj de
Venezuelo
[6]
.
La sporoj anka? estas konsiderataj kiel kancerogenaj.
Estis sugestite ke
seleno
-suplementado povas malhelpi same kiel inversigi la
imuno
-toksajn efikojn induktitajn per la ptakilosido de la agla pteridio
[7]
.
- ↑
Plantolisto "Pilger"
. Arkivita el
la originalo
je 2013-04-26. Alirita 2013-04-26.
- ↑
Thomson, John A. (2004). “Towards a taxonomic revision of
Pteridium
(Dennstaedtiaceae).”,
Telopea
10
(4),
p. 793?803
.
- ↑
Whitehead SJ, Digby J (1997). “The morphology of bracken (
Pteridium aquilinum
(L.) Kuhn) in the North York Moors?a comparison of the mature stand and the interface with heather (
Calluna vulgaris
(L.) Hull) 1. The fronds”,
Annals of Applied Biology
131
(1),
p. 103?16
.
doi
:
10.1111/j.1744-7348.1997.tb05399.x
.
- ↑
Gomes J, Magalhaes A, Michel V, Amado I, Aranha P, Ovesen RG, Hansen HC, Gartner F, Reis CA, Touati E.,"Pteridium aquilinum and its ptaquiloside toxin induce DNA damage response in gastric epithelial cells, a link with gastric carcinogenesis".
Toxicol Sci
. 2011 Dec 5;
- ↑
I A Evans, B Widdop, R S Jones, G D Barber, H Leach, D L Jones, and R Mainwaring-Burton (1971). “The possible human hazard of the naturally occurring bracken carcinogen”,
Biochem J.
124
(2),
p. 29P?30P
.
- ↑
Alonso-Amelot M.E., Avendano M. "Possible association between gastric cancer and bracken fern in Venezuela: An epidemiologic study."
International Journal of Cancer
. 91 (2) (pp 252-259), 2001.
- ↑
Latorre A.O., Caniceiro B.D., Wysocki H.L., Haraguchi M., Gardner D.R., Gorniak S.L.,"Selenium reverses Pteridium aquilinum-induced immunotoxic effects. Food and Chemical Toxicology. 49 (2) (pp 464-470), 2011