?esky Krumlov

	?esky Krumlov
	germane Bohmisch Krumau , germane Krummau
	urbo
	Panoramo de krumlova kastelo kaj kvartalo Latran kun eksa pre?ejo de sankta Jo?to.
Flago	Blazono
	Oficiala nomo: ?esky Krumlov
?tato	?e?io
Regiono	Sudbohemia regiono
Distrikto	Distrikto ?esky Krumlov
Administra municipo	?esky Krumlov
Historia regiono	Bohemio
Montaro	?umava cismontaro
Memorinda?oj	?esky Krumlov kastelo , Grafitminejo
Rivero	Vultavo
Situo	?esky Krumlov
- alteco	492 m s. m.
- koordinatoj	48° 48′ 39″ N 14° 18′ 54″ O / 48.81083 °N, 14.31500 °O (mapo)
Areo	22,16 km² (2 216 ha )
Lo?antaro	12 944 ( 2024 )
Denseco	584,12 lo?./ km²
Unua skribmencio	1253
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Po?tkodo	381 01
NUTS 3	CZ031
NUTS 4	CZ0312
NUTS 5	CZ0312 545392
	Loko de Monda hereda?o de UNESKO
Nomo	Historia urbocentro de ?esky Krumlov
Katastraj teritorioj	6
Partoj de urbo	10
Bazaj setlejunuoj	19
	Situo enkadre de ?e?io Situo enkadre de ?e?io
	Vikimedia Komunejo: ?esky Krumlov
	Retpa?o: www.mu.ckrumlov.cz
	Portalo pri ?e?io

Koordinatoj : 48° 48′ 39″ N 14° 18′ 54″ O / 48.81083 °N, 14.31500 °O (mapo)

?esky Krumlov ( a?skultu ) estas urbo en ?e?io , unu el la plej ?efaj turismaj alloga?oj de la tuta lando. ?i situas sur la rivero Vltava en la plej suda parto de Sudbohemia regiono , 25 km sude de ?eske Bud?jovice , proksime al la ?tatlimo kun A?strio , en cismontarejo de la montaro ?umava . Unike konservita renesanca urbocentro kun ampleksa kastelo estas parto de monda kulturhereda?o de UNESKO . Vivas ?i tie 12 944 lo?antoj (2024).

La najbaraj municipoj de la setlejo estas Kajov , V?t?ni , Mirkovice , P?idoli kaj P?ise?na .

Historio [ redakti | redakti fonton ]

Kiam burgo estis fondita, esti?is sub ?i lo?domaro nomata Latran, sed tiu balda? ?esis sufi?i al la bezonoj de la kreskanta urbo, tial en la kontra?a bordo de rivero Vltava estis fondita en la jaro 1274 nova urbo. En tereno deklivanta al la rivero estis mezurita proksimume kvadrata placo, el kies anguloj kondukis stratoj al la plej frekventataj direktoj, al vojoj al Prachatice , Ro?mberk nad Vltavou kaj ?eske Bud?jovice . En la 14-a jarcento Krumlov estis ?irka?ita per novaj remparoj, ligantaj al jam ekzistanta remparo. La remparoj estis malfermitaj per la portaloj "Supra portalo" kaj "Bud?jovicka-portalo" , kiuj anka? fermis transirejon trans la rivero kaj Latran.

En la jaro 1302 la posedanta familio formortis kaj novaj posedantoj fari?is plua familia bran?o ? Ro?mberk -anoj. Petr la I-a el Ro?mberk balda? post tio translo?i?is al Krumlov kaj li donis al la urbo multajn rajtojn kaj privilegiojn. Dum lia regado kaj kun eluzo de liaj grandaj financaj rimedoj komenci?is konstruado de novaj konstrua?oj. La burgo kun cilindra turo (pli poste nomata Suba) estis pliri?igita per nova parto (Supra burgo) kun lo?palaco. Konsista?o de la palaco estis anka? kapelo de Sankta Georgo el la jaro 1334 . Pro la evoluo de la burgo kreskis anka? la signifo de Latran, en la jaro 1334 estis proksime de la ponto fondita hospitalo kun pre?ejo de sankta Jo?to kaj aliaj konstrua?oj. Komence de la 15-a jarcento dum regado de Old?ich el Ro?mberk estis konstruata pre?ejo de Sankta Vito . Old?ich anka? komencis multekostan rekonstruadon de la burgo. En la jaro 1493 heredis la regionon Petr la III-a el Ro?mberk kaj da?rigis la konstruagadon en stilo de malfrua gotiko.

La lasta Ro?mberk-ano lo?anta en Krumlov estis Petr Vok , kiu en la jaro 1601 vendis la urbon al imperiestro Rudolfo la 2-a , sed komenco de la 17-a jarcento signifis por la urbo stagnon. Revivi?o okazis nur post la tridekjara milito . En la jaro 1622 Ferdinando la 2-a donacis Krumlov-on al Jan Old?ich el Eggenberk, kaj ?i apartenis al tiu ?i familio ?is fino de la 18-a jarcento . En la jaro 1719 akiris Krumlov-on Schwarzenberg -anoj. La urbo konstrue disvasti?is dum regado de ?iu posedanto kaj anka? en pluaj jaroj.

Evoluo de industrio en la 19-a jarcento kernon de la urbo ne trafis, tial restis konservita ties mezepoka kaj renesanca karaktero. En la urbo staras multe da konservitaj domoj el tiu tempo. Viziteblaj estas multaj memorinda?oj, muzeoj kaj galerioj. Pro sia unika arthistoria valoro la historia urbocentro de ?esky Krumlov estis en 1963 proklamita kiel protektata monumentrezervejo kaj en 1992 kiel parto de la monda kulturhereda?o de UNESKO .