Evora
(esperantigite
Eboro
) estas urbo de
Portugalio
, tre grava pro grando kaj esti
Monda Kulturhereda?o de UNESKO
. Krome ?i estas ?efurbo de la distrikto de Evora kaj trovi?as en la suda regiono
Alentejo
kaj subregiono de
Centra Alentejo
, kun lo?antaro de ?irka? 56 000 lo?antoj. La?plane la urbo en 2027 estos unu el la du
E?ropaj Kulturaj ?efurboj
, kune kun
Liep?ja
en
Latvio
.
?i situas je 38º34'03"N, 07º54'43"O.
?i estas sidejo de unu el la plej grandaj
municipoj
de Portugalio, kun 1,308,25 km² de areo kaj 56,525 lo?antoj (CENSOS 2001), subdividita en 19
komunumoj
. La municipo limas norde kun la municipo de
Arraiolos
, nordoriente kun
Estremoz
, oriente kun
Redondo
, sudoriente kun
Reguengos de Monsaraz
, sude kun
Portel
, sudokcidente kun
Viana do Alentejo
kaj okcidente kun
Montemor-o-Novo
. ?i estas sidejo de antikva episkopejo, kaj estas eklezia metropolejo (Arkiepiskopejo de Evora).
La urbo havis la nomon
Ebora Cerealis
dum la
Romia imperio
, kaj ekhavis la nomon
Liberalitas Julia
tempe de la imperiestro
Julio Cezaro
, ?ar tiam estis jamgrava urbo, kion pruvas ruinoj de
Romia templo de Evora
kaj la resta?oj de romiaj muregoj.
Konkerita el
Ma?roj
en
1165
de popola heroo
Geraldo Sem Pavor
(?eraldo Sentimo). ?i estis re?a sidejo dum longaj periodoj, ?efe dum la re?adoj de
Johano la 2-a de Portugalio
,
Manuel la 1-a de Portugalio
kaj
Johano la 3-a de Portugalio
.
?i klare elstari?is en la 16-a jarcento, kiam oni starigis la eklezian metropolejon kaj estis fondita la
Universitato de Eboro
(ligita al la
Jezuitoj
), de la Kardinalo
Henriko la 1-a de Portugalio
, unua akiepiskopo de la urbo. Supreniro por Eboro estis la forigo de la presti?a universitato en 1759 (oni restarigis ?in nur post ?irka? du jarcentoj) pro la for?eto de la
Jezuitojn
el la lando la? ordono de la Markizo de Pombal. Eboro ricevis diversajn stilojn kaj artajn tendencojn, ?is kiam estis klasita de la
UNESCO
en
1986
kiel
Komuna Hereda?o de la Homaro
.
La muzea urbo de
Eboro
devenas el la tempo de la
Romia Imperio
. La urbo ankora? conservas grandaparte en sia centro resta?ojn de diversaj civilizoj kaj kulturoj: Keltoj, Romianoj, Araboj, Judoj kaj Kristanoj influis sufi?e la kulturon de la urbo. Popola arkitekturo konsistas el blanka domaro a? kun
azule?oj
kaj feraj verandoj de la jarcentoj 16-a ?is 17-a. La monumentoj de tiu ?i urbo influis sufi?e sur la portugala arkitekturo en
Brazilo
.
La Historia Centro de Eboro, formita de mallar?aj stratetoj, patioj kaj placetoj, ampleksas areon de 107 hektaroj kaj estas klare limigita de mezepokaj muregoj, longaj pli ol 3 km.
Sude de la malnova ?irka?muro trovi?as la Placo de Giraldo, de kie disas la ?efaj stratoj kiel radiusoj.
- Romia Templo de Eboro
, popole kaj malakurate konata kiel Templo de
Diana
, ?ar poste oni konstatis, ke estis dedi?ita al la imperiestro; ?i estas korintika konstrua?o de kio restas pli ol 14 kolonoj sur podio. Je la mala flanko de la proksima landlimo en la hispana parto ekzistas tre simila konstrua?o en la romiana urbo
Merido
. Tiu templo estas en alta placo flanke de la Katedralo kaj aliaj pre?ejoj kaj gravaj mezepokaj konstrua?oj, kiel la Palaco de la Inkvizicio.
- Katedralo de Eboro
, de la 11-a kaj 12-a jarcentoj kaj stiloj romaniko kaj gotiko. No interno estas barokaj altaroj kaj gotika klostro. La Katedralo estis sidejo de historiaj okaza?oj rilataj al portugalaj malkovroj de ?ipistoj.
- Pre?ejo de Sankta Francisko
, kie estas la
- Capela dos Ossos
(a? Kapelo de la Ostoj), tre popola kaj stranga pre?ejeto ornamita de miloj da ostoj kaj kranioj. La intenco estas rememori pri la efemereco de la homa vivo. ?eporde oni legas “Nos ossos que aqui estamos pelos vossos esperamos” (Ni, ostoj ?i tieaj, atendis la viajn). Estas ?irka? 5,000 homaj ostoj tie.
- Palaco de D. Manuel
, ekzemple de tre tipa landa stilmaniero de gotiko, nome
manuelino
.
- Mona?ejo de la Loios
- Evora
, Esperanta retradio, la 11-an de septembro 2018.
Distriktoj kaj a?tonomaj regionoj de
Portugalio
|
---|
| Distriktoj
|
| |
---|
A?tonomaj regionoj
|
|
---|
|