A

El Vikipedio, la libera enciklopedio
?i tiu artikolo temas pri la deveno, uzo kaj prononco de la litero A. Por aliaj signifoj vidu A (apartigilo) .
A a
parto de dana komputila klavaro
parto de sveda komputila klavaro

A , minuskle a , a? ringa a, estas la 29-a kaj lasta litero de la alfabetoj dana kaj norvega , kaj la 26-a de la sveda . ?i nomi?as kaj prononcatas [o]. Ekster Skandinavio la litero dum la 20-a jarcento enuzi?is en la ortografioj de la valona lingvo (dialekto) kaj de la ?amora lingvo .

A estas anka? uzata en fremdvortoj de lingvoj kiuj evoluis sub skandinava influo, menciinde la Finna kaj la groenlanda . En finna ?ia nomo estas ruotsalainen o ("sveda o").

A originas el praskandinavia litero a , kiu prae havis la sonon [a:], sed poste, dum la vikinga erao , fari?is [o:]. En Islando kaj kelkaj aliaj areoj, interalie Skanio , ?i fari?is poste [a o ] (? Esp. a? ), kies prononco eble donis inspiron al la sveda skribmaniero a , iam dum Mezepoko anstata?igante a sved- ortografie . La Islandanoj kontinuis skribi a kiel a , dum la Danoj kaj Norvegoj, forigante anka? la a , i , u ks., ekreprezentis la sonon [o:] kiel Aa , aa . Rezulte de la romantikismo kaj ties skandinavismo , kelkaj a?toroj danaj kaj norvegaj fine de la 19-a jarcento ekimitis la Svedojn, skribante a anstata? tiam oficiala aa . Tio efikegis: en 1917 , ortografia reformo de la norvega oficialigis A , kaj en 1948 tio okazis anka? je la dana lingvo . En Danio Aa a? aa restas en multaj loknomoj, ekzemple Aalborg (a?: Alborg ), kaj kiam Skandinavoj faciligas siajn nomojn por eksterlandanoj, ili uzas duoblan a (kaj ne ao ) por a : Age > Aage .

Danoj havas propran nomon por tiu ?i litero, nome bolle-a [bole-o] a? "bul-kuka A".

Ĉi tiu artikolo estas verkita en Esperanto-Vikipedio kiel la unua el ĉiuj lingvoj en la tuta Vikipedia projekto.