한국   대만   중국   일본 
Bu?isto - Vikipedio

Bu?isto

iu, kiu preparas variajn viandojn kaj aliajn rilatitajn varojn por vendi

Bu?isto estas iu, kiu preparas variajn viandojn kaj aliajn rilatitajn varojn por vendi. La etimologia origino de la vorto devenas el la merkata agado de la persono kiu vendis viandon de bouc [buk] (en la franca, kapro) kaj de tie boucher [bu?ER] kaj de tie bu?isto .

Bu?isto Tacuinum sanitatis Casanatensis (14-a jarcento)
Du laborantaj bu?istoj
Viandopeco

Funkciado

redakti

Multaj bu?istoj vendas siajn varojn ?e fakvendejoj, kvankam en la okcidenta mondo, ?efe en grandaj urboj, nuntempe la plejparto da viando oni vendas en superbazaro .

Bu?isto estas profesiulo kiu preparas kaj vendas vianda?ojn . Plej ofte la bu?isto a?etas la viandon en la bu?ejoj a? ?e la gregovendistoj, ?u kun la besto ankora? viva ?u jam mortinta. La bu?isto distran?as ?in, senostigas ?in kaj dedi?as sin al la vendo en sia viandovendejo . Plej ofte, la bu?isto vendas nur viandon de bovo , de bovido ?efe, de porko kaj de ?afo , kaj pri birdoj ?efe de koko . En islamaj landoj kaj en islamaj viandovendejoj de grandaj okcidentaj urboj, kompreneble oni ne vendas viandon de porko.

Tradicie estis tri tipoj de bu?istoj a? viandovendistoj. Duaranga bu?isto deprenis la facilajn partojn, ne propre nomitaj viando, tio estas interna?oj, koro , renoj , hepato , cerbo , intestoj , ktp. Tiu estis la plej rapide vendenda vianda?o, ?efe kiam ne ekzistis elektraj aparatoj por konservi vianda?ojn. Krome estis plej ofte anka? plej malmultekosta vianda?o. Unuanranga bu?isto senostigis kaj dispecis la veran viandon por facila vendado al a?etonto, kiu povas mendi e? nur malgrandajn pecojn; tiaj bu?istoj bezonis la plej specifajn tran?ilojn. Tria kaj kroma tipo de bu?isto speciali?as en preparado de kolbasoj , muelita viando, ktp. ?ar tio similas al kuirado, tre ofte virinoj okupi?is pri tiu tria fako, dum la transporto foje de la entera mortinta besto (kutime jam senha?tigita) a? de la grandaj pecoj, krom la fortran?o de ostoj kaj de la viando estis tasko plej ofte farata de viroj. Kroma tasko en viandovendejoj povas esti la preparado kaj spicado de viando kun la celo faciligi la a?etadon de la viando, ?ar la a?etonto pli rapide kaj facile kuiros ?in. Tiamaniere krome la viando konservi?os plue senprobleme.

Bu?istoj bezonas ne nur normalajn tran?ilojn , sed anka? specifajn bu?otran?ilojn, ?u pli grandaj, ?u pli pezaj por rompi ostojn, ?u pli akrigitajn, ?u plej longajn. El profesia vidpunkto estas tro dan?era ne vesti sekurigajn anta?tukon (farita el ledo a? pli bone el metala ma?kuto a? e? Kevlar) kaj ganton (el metala ma?kuto a? Kevlar). La plej kutima ilaro konsistas el tran?ilingojn, paro de senostigaj tran?iloj kaj porvianda hokilo. Specifaj tipoj de bu?istaj taskoj postulas specifajn tran?ilojn, segilojn a? martelojn .

En la historio

redakti

Tradicie estis specifaj bu?istoj a? viandovendistoj kaj viandovendejoj por la viando de porko a? por la viando de ?evalo , tradicia tiu ?i laste menciita en kelkaj regionoj kaj netradicia en aliaj. Lastatempe tiu dispartigo de funkcioj kaj respondecoj forgesi?as kaj malaperas.

Ekde la komenco de tiu profesio la bu?istoj estis tre influaj komercistoj. En la Mezepoko , la prasindikato de bu?istoj de Parizo estis tre ri?a kaj pova. La fiksado de la prezo de vianda?oj kaj la regularo pri vendo de viando estis registara okupo, tre polemika kutime, kaj tiuj regularoj aperas en la plej antikvaj urbaj a? konsilantaraj regularoj.

Historia?oj

redakti

La praulo de la re?oj kapetidoj (Burbonoj) Robert le Fort , kies origino estas sufi?e mistera, estus la filo de bu?isto… (referenco?: Jean Duche, Histoire de France racontee a Juliette , p 112)

Oni diras, ke la re?ino Viktorino ordonis al sia bu?isto ne multe mueltran?i la viandon por fari kolbason kun sufi?a teksturo.

Metafora uzado

redakti

En diversaj periodoj kaj kulturoj, la termino "bu?isto" apliki?is al homoj kiuj agis krudele al aliaj homoj a? e? mortigis ilin. Ekzemple, Pompejo -elstara gravulo, generalo kaj politikisto el Romio de la 1-a jarcento a.K.- ricevis la Latinan kromnomon de adulescentulus carnifex , tradukebla kiel "La bu?ista junulo" a? "La Bu?ojunulo", pro la senhoma traktado de politikaj malamikoj en la frua parto de sia kariero.

En la ?apitro 25 de la Biblia 1-a libro de la Re?oj oni rakontas kelkajn malhoma?ojn faritajn en Jerusalemo post ties konkero faritaj de Babilonanoj , sub estrado de altoficiro babilonia nomita Nebuzaradan. Oni donis al li la titolon de "Rav Tabahim" (?? ?????) kiu la?litere tradukeblus kiel "Majstro Bu?isto" a? "Majstro Kuiristo," sed ?i estas ofte tradukita kiel (pro la realaj agoj atribuitaj al li) kiel " Ekzekutestro" (referenco [1] ). En moderna Hebrea lingvo, la termino estas rezervita por la farantoj de specifaj teruregaj masakroj.

Dum la beda?rinde multnombraj diktaturoj de la 20-a jarcento oni uzis tiun terminon por la respondeculoj de la masakroj, plej ofte generaloj kaj militistoj, ekzemple en Hispanio kaj Latinameriko per la hispana vorto “carnicero”. Je la morto de Franco ricevis la povon lia sekvanto la fa?isma politikisto Arias Navarro kiu estis ricevinta la nomon de “Carnicerito de Ubeda” la?stilo de nomoj de ta?ristoj, sed aludante lian respondecon pri mortigoj post la Enlanda Milito en lia urbeto.

La termino "bu?isto" estis aplikita anka? al italaj futbalaj defendantoj kiel Marco Materazzi , Claudio Gentile kaj multaj aliaj, pro ties bruskaj luda?oj, kiel perforta “akompanado” de kontra?atakanto a? kubutfrapado.

Vidu anka?

redakti