La babilona ekzilo la? la Biblio
redakti
Ligi?as al tiu historia okaza?o jenaj bibliaj libroj.
Sed la graveco de la ekzilo en la Biblio plias ol ?iuj aliaj temoj. Diversaj pribibliaj fakuloj hodia? pensas, ke la tuta
Biblio
estis reverkita kaj enlibrigita, a? almena? profunde retu?ita (en la eroj plej antikvaj), en la tempoj de la ekzilo kaj en dependo de ?i (sendube en la du postaj jarcentoj prefere ol dum la ekzilo mem). Nome, la ekzilo estintus tra?mo tiom granda por la ekzilitoj ke ili devis reinterpreti sian identecon kaj sian religion pro la manko de la
Templo de Jerusalemo
, de re?o kaj de teritorio.
Nur en la lando
Judio
pluvivis la kulto al
Javeo
post la detruo de la Regno de la Nordo, la
Izraela re?lando
, kies popolo, invadita, jam estis deportita de
Asirianoj
proksimume en 722 anta? nia erao.
Pli ol cent jaroj poste, male estos la regno de Sudo la invadita, sed, malgra? tio, okazas ke ?uste en tiu ero de izraela popolo konservi?is la juda religio. En la Biblio tiuj fideluloj pretervivintaj estas epitetataj “
Resta?o de Izraelo
”.
Okazas en tiu periodo ke ekas asimili?i la vortoj
hebreoj
kaj
judoj
,
hebreismo
kaj
judismo
, kvankam ne tute similaj.
La deportado de judoj okazis en tri momentoj (vidu Jeremian 52,28-30)). La unua dati?as je la tempoj de re?o Ioiakim (en 597 anta? nia erao) sekve de la malvenko de la Regno de Judio ribelinta kontra? la Babilanoj: la templo estis parte disrabita kaj detruita kaj iuj civitanoj, elektitaj inter la plej gravuloj, estis ekzilitaj. Dekunu jarojn pli malfrue (en 586 anta? nia erao), post alia ribelo kontra? la imperio je la tempo de re?o
Sidkija
, la urbo Jerusalemo estis eldetruita kaj okazis nova deportado: kaj tiel fini?is la Regno de la Sudo. Sed kvin jarojn pliposte (do en 581 anta? nia erao), ?iam la? Jeremia, tria ekzilo kompletigis la du anta?ajn. Certe, al Babilono estis deportita la elitoj religia, politika kaj ekonomia de la judaro kaj ne la kampara lo?antaro.
Post la okupo de Babilono fare de la
Persa Imperio
, la persa re?o
Kiro la Granda
allasis al hebreoj la permeson reveni al sia lando kaj rekonstrui la
duan templon de Jerusalemo
(
539
). Oni opinias ke, pli ol kvindek mil homoj profitis je la permeso. Sed la bibliaj libroj atestas anka? ke multaj restis en Babilono: tiuj ?i estos la unua nukleo de la
hebrea diasporo
.
Persoj
havis politikan koncepton malsaman ol tiun de Babilanoj kaj Asirianoj koncerne la administradon de la popoloj konkeritaj: ili regadis la lokan lo?antaron pere de lokaj personoj. Anta?e la popolo de la Nordregno estis deportitaj de Asirianoj por ne plu reveni al sia lando: la pretervivintoj el la babilona ekzilo estis, ?e iliaj okuloj, ?io kio restis de la "
dekdu triboj de Izraelo
".
Aliaj uzoj de termino ”Babilona Ekzilo”
redakti
La esprimo “Ekzilo Babilona” estas anka? uzata reference al eksterbibliaj sekvaj historiaj eventoj:
- Ekzilo babilona de la papado
reference al restado de la papo en
Avinjono
(1309-1377).
- Ekzilo babilona de la Eklezio
estas trakta?o de
Marteno Lutero
(1520) en kiu estas ekzamenataj la sep sakramentojn je la lumo de la Biblio, cele malkovri spurojn pri ili ?ar por li la unika fonto de krederoj estis la
Biblio
.
- Krom tio, la babilona ekzilo
fari?is metaforo de la mistika lingva?o signifanta la forigon de la animo el Dio al kiu ?i fakte anhelas.