한국   대만   중국   일본 
Organizacja Wyzwolenia Palestyny, Encyklopedia PWN: ?rodło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy
Organizacja Wyzwolenia Palestyny
 
Encyklopedia PWN
Organizacja Wyzwolenia Palestyny (OWP), arab. Munazzamat at-Tahrir al-Filastinijja,
organizacja polityczna uwa?aj?ca si? za reprezentanta narodu palesty?skiego ( Palesty?czycy );
utworzona 1964 z inicjatywy Ligi Pa?stw Arabskich (na I Palesty?skim Kongresie Narodowym w Jerozolimie), w celu zintegrowania działalno?ci ugrupowa? palesty?skich (głownie tajnych), d???cych do stworzenia demokratycznego i ?wieckiego pa?stwa Palesty?czykow. Po wojnie arabsko-izraelskiej 1967 najwi?ksz? palesty?sk? organizacj? stała si? Al- Fatah ; zdobyła decyduj?ce wpływy w OWP, jej przywodca J. Arafat od 1969 stoi na czele OWP. Najwy?szy organ OWP ? Palesty?ska Rada Narodowa, uchwaliła 1968 Palesty?sk? kart? narodow? (dokument programowy ruchu) i statut OWP; wybiera ona Komitet Wykonawczy (14?18 członkow), kieruj?cy 15 departamentami oraz Centraln? Rad? (ok. 95 osob, w tym członkow Komitetu Wykonawczego), reprezentuj?c? Palesty?sk? Rad? Narodowego mi?dzy sesjami. OWP powołała Armi? Wyzwolenia Palestyny (15 tysi?cy ?ołnierzy, dca Arafat) i Palesty?ski Fundusz Narodowy w celu finansowania działalno?ci organizacji (wpływy z opodatkowania 3?6% rocznego dochodu ka?dego pracuj?cego Palesty?czyka oraz m.in. pomoc finansowa krajow arabskich); ponadto powołała: Palesty?ski Czerwony Krzy?, O?rodek Planowania, SAMED (Palesty?skie Towarzystwo Pracy) i?WAFA (Palesty?ska Agencja Informacyjna). W?1970 utworzono Komitet Centralny OWP, ktory reprezentuje prawie wszystkie palesty?skie ugrupowania polityczno-militarne.
Pocz?tkowo OWP nie uznawała rezolucji ONZ z 1948 o podziale Palestyny na 2 pa?stwa: arabskie i ?ydowskie, odrzucała proby pokojowego uregulowania konfliktu arabsko-izraelskie, propagowała walk? militarn? i polityczn? z pa?stwem Izrael a? do jego likwidacji, a nast?pnie budow? jednego wielonarodowego pa?stwa, obejmuj?cego cał? Palestyn?. Od ko?ca lat 60. OWP organizowała ze swych baz w Jordanii operacje militarne i akcje terrorystyczne przeciwko Izraelowi, co powodowało odwetowe ataki oddziałow izraelskich na obozy uchod?cow palesty?skich w Jordanii i doprowadziło 1970 do konfliktu zbrojnego mi?dzy armi? jorda?sk? a OWP. Po ci??kich walkach OWP przeniosła swe bazy do Libanu; nasiliły si? działania terrorystyczne ugrupowa? palesty?skich poza granicami Izraela; 1974 Arafat pot?pił terroryzm i przyrzekł zaniecha? go poza terytorium Izraela. W tym samym roku na konferencji przywodcow pa?stw arabskich w Rabacie (Maroko) OWP została uznana za jedynego reprezentanta wszystkich Palesty?czykow oraz uzyskała status obserwatora ONZ; 1976 została pełnoprawnym członkiem Ligi Pa?stw Arabskich i otworzyła oficjalne przedstawicielstwa w wielu pa?stwach. Izrael konsekwentnie odmawiał oficjalnych kontaktow z OWP jako organizacj? terrorystyczn?; w rozmowach pokojowych izraelsko-egipskich w Camp David 1978 interesy Palesty?czykow reprezentował Egipt; OWP zaj?ła negatywne stanowisko wobec przyj?tej tam koncepcji rozwi?zania problemu palesty?skiego (tzw. palesty?ska autonomia administracyjna na Zachodnim Brzegu Jordanu i w Okr?gu Gazy), zerwano rozmowy egipsko-izraelskie, dotycz?ce autonomii Palesty?czykow. Powtarzaj?ce si? akcje zbrojne, prowadzone przez Palesty?czykow z baz w Libanie na terytorium Izraela, przyczyniły si? 1982 do izraelskiej inwazji na Liban ( Liban. Historia ); po wielotygodniowych walkach dowodztwo OWP i wi?kszo?? oddziałow palesty?skich zmuszono do ewakuacji, siedzib? dowodztwa został Tunis, bazy przeniesiono do innych krajow arabskich. Arafat pozostał przewodnicz?cym OWP, pomimo narastaj?cej przeciw niemu opozycji i rozłamu w Al-Fatah. W 1988 Palesty?ska Rada Narodowa proklamowała powstanie ?pa?stwa Palestyny” odr?bnego od Izraela (tym samym uznała prawo do istnienia pa?stwa Izrael) i 1989 wybrała Arafata na prezydenta pa?stwa palesty?skiego.
Mi?dzynarodowe wysiłki zwołania wielostronnej konferencji pokojowej, dotycz?cej rozwi?zania konfliktu arabsko-izraelskiego z udziałem wszystkich zainteresowanych stron, nie przynosiły rezultatu ze wzgl?du na stanowisko Izraela (1986 ustawa Knesetu zabraniaj?ca kontaktow z OWP). Po irackiej inwazji na Kuwejt 1990, OWP poparła Irak, wbrew stanowisku wi?kszo?ci pa?stw arabskich, co spowodowało jej izolacj? w ?wiecie arabskim i cofni?cie finansowania działalno?ci przez inne kraje arabskie (głownie Arabi? Saudyjsk?) oraz wydalenie ok. 400 tysi?cy Palesty?czykow pracuj?cych w Kuwejcie i Arabii Saudyjskiej. W X 1991 odbyła si? pierwsza konferencja (Madryt) zapocz?tkowuj?ca negocjacje w sprawie pokoju na Bliskim Wschodzie (Izrael, Syria, Jordania, Egipt, Liban). OWP została z niej wykluczona, a interesy Palesty?czykow reprezentowała delegacja Arabow palesty?skich z Izraela w składzie delegacji Jordanii. Po doj?ciu do władzy w Izraelu I. Rabina (1992) został zniesiony 1993 (obowi?zuj?cy od 1982) zakaz kontaktow pa?stwa ?ydowskiego z OWP. Oficjalne wzajemne uznanie Izraela i OWP oraz porozumienie z Oslo (13 IX 1993) przyczyniło si? do zyskania przez OWP statusu oficjalnego partnera Izraela w rozmowach pokojowych jako przedstawiciela narodu palesty?skiego. OWP przej?ła władz? w tworzonej od 1994 Autonomii Palesty?skiej. W 1994 w Kairze podpisano izraelsko-palesty?ski układ o autonomii palesty?skiej w Gazie i m. Jerycho, a 1995 nast?pny układ o rozszerzeniu autonomii na cały Zachodni Brzeg (z wył?czeniem Jerozolimy).
Po doj?ciu do władzy w Izraelu B. Netanjahu rozmowy pokojowe zostały wstrzymane, co doprowadziło do konfliktow wewn?trz OWP; 1996 Palesty?ska Rada Narodowa postanowiła wprowadzi? zmiany do Palesty?skiej karty narodowej , likwiduj?c zapisy o unicestwieniu Izraela ? przegłosowane ostatecznie 1998. W 1999?2001 izraelski rz?d E. Baraka był otwarty na rozmowy z Palesty?czykami i OWP; IX 2001 wybuchła kolejna, niezwykle krwawa intifada , jako odpowied? na reakcyjne rz?dy nast?pnego premiera izraelskiego (od II 2001), A. Szarona ? III 2002 ogłosił on wojn? z Palesty?czykami; 2003 Izrael i Autonomia Palesty?ska zaakceptowały plan pokojowy zw. map? drogow?, zakładaj?cy powstanie do ko?ca 2005 pa?stwa palesty?skiego, wobec jednak kontynuowania krwawych star? przez obie strony i nasilenia si? atakow terrorystycznych, przeprowadzanych głownie przez Hamas plan pokojowy nie jest realizowany.
zgło? uwag?