한국   대만   중국   일본 
Encyklopedia PWN: ?rodło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy
  • Na czasie
    sportowa gra zespołowa, przepisami zbli?ona do rugby ; rozgrywany mi?dzy 2 dru?ynami zło?onymi z?11 graczy (4 napastnikow, 7 obro?cow), na boisku (pokrytym traw? naturaln? lub sztuczn?) o?wymiarach 109,68 × 48,74 m; długo?? pola gry (podzielonego poprzecznie na 20 rownych pasow) wynosi 91,4 m, po obu stronach jest ono ograniczone strefami ko?cowymi, gdzie znajduj? si? bramki; celem gry jest zdobycie punktow przez poło?enie owalnej piłki w?strefie ko?cowej lub przerzucenie jej albo kopni?cie nad poprzeczk?, pomi?dzy słupkami bramki w?kształcie litery H (wys. słupkow 6,10 m, szer. bramki 7,11 m, poprzeczka na wys. 3,05 m); piłk? mo?na przenosi? w?r?kach, rzuca? lub kopa?; czas gry wynosi 48 min (w futbolu ameryka?skim zawodowym ? 60 min), mecz jest podzielony na 4 kwarty; futbol ameryka?ski jest gr? brutaln?, w?ktorej zawodnicy atakuj?, stosuj?c niemal wszystkie sposoby chwytania przeciwnika; nosz? specjalne ochronne ubrania oraz kaski z?osłon? twarzy. Futbol ameryka?ski powstał w?Ameryce Połnocnej w?XIX?w.; wywodzi si? z?europejskiej piłki no?nej i?rugby; był uprawiany głownie na uniwersytecie i?w college’ach; pierwszy mecz odbył si? 1869 w?New Brunswick mi?dzy dru?ynami Rutgers College i?Princeton University; 1894?1905, ze wzgl?du na brak jednolitych przepisow oraz szczegoln? brutalno?? gry, znacznie zmniejszyła si? jego popularno??; ponowny rozkwit futbolu ameryka?skiego po utworzeniu 1910 narodowej organizacji sportowej (NCAA), ktora spowodowała zmian? przepisow, zmniejszaj?c brutalno?? gry i?wypadkowo??. Zawodowy futbol ameryka?ski istnieje w?USA od 1890; 1920 powstało stowarzyszenie futbolu zawodowego (APFA), przekształcone 1922 w?National Football Leage (NFL), a?od 1983 działa te? United State Football Leage (USFL). Oprocz futbolu ameryka?skiego istnieje futbol kanadyjski oparty na tych samych zasadach, lecz ro?ni?cy si? nieco przepisami oraz futbol australijski ? znacznie ro?ni?cy si? zasadami gry, m.in. boisko owalne, bramki składaj?ce si? z 4 słupkow bez poprzeczki, dru?yny po 18 zawodnikow, graj?cych bez kaskow i ochraniaczy.
  • Obserwowanie ?ycia
    Aby cho? troch? zapanowa? nad ogromem ro?norodno?ci otaczaj?cego nas ?wiata ?ywego, ju? najstarsi obserwatorzy przyrody probowali w jaki? sposob uporz?dkowa? znane sobie ro?liny i zwierz?ta. Szybko zapewne przekonali si?, ?e najbardziej oczywisty podział wszystkiego, co ?ywe, na to, co da si? zje?? i to, przed czym nale?y ucieka?, cho? z punktu widzenia ekologii naszego gatunku jak najbardziej uzasadniony, dla potrzeb pełnego opisu ?wiata wydaje si? by? nieco zbyt ogolnikowy. O ile podział ?wiata ?ywego na ro?liny i zwierz?ta narzucał si? intuicyjnie, to ju? dalsza klasyfikacja tych grup pi?trzyła kolejne trudno?ci. Organizmy probowano wi?c dzieli? w zale?no?ci od ?rodowiska ich ?ycia, ruchliwo?ci, koloru i konsystencji ciała, ogolnych cech morfologii i anatomii.
     
    Podstaw? obecnie przyjmowanego systemu klasyfikacji jest systematyka Karola Linneusza , wprowadzona w pierwszej połowie XVIII wieku w dziele ?Systema Naturae”. Linneusz oparł swoj podział organizmow ?ywych na wyszukiwaniu jak najliczniejszych podobie?stw anatomicznych i morfologicznych, co, z pewnymi modyfikacjami wprowadzanymi w miar? odkrywania nowych faktow, ostatnio głownie dzi?ki osi?gni?ciom biologii molekularnej, akceptujemy do dnia dzisiejszego. Organizmy ?ywe podzielone wi?c zostały na pi?? obszernych krolestw , z ktorych ka?de dzieli si? na typy , te za? na gromady , nast?pnie rz?dy , rodziny , rodzaje , w ktorych wreszcie wyro?niamy konkretne gatunki . Linneuszowi zawdzi?czamy rownie? wprowadzenie obowi?zuj?cego obecnie systemu nazewnictwa, w ktorym ka?dy organizm okre?lany jest dwoma łaci?skimi słowami, przy czym pierwsze z nich oznacza nazw? rodzaju, a drugie ? gatunku. Dzi?ki temu ju? sama nazwa danego gatunku zwierz?cia czy ro?liny mowi nam nie tylko o nim (nazwy gatunkow s? zwykle opisowe), ale rownie? o jego najbli?szych krewniakach. Dlatego, na przykład, nazwa psa domowego ( Canis familiaris ) mowi nam o tym, ?e jest to oswojony krewniak wilka ( Canis lupus ) i szakala czaprakowego ( Canis mesomelas ).
    Mikołaj Golachowski
  • To ciekawe
    Dosłownie ?ziemniak kanapowy” ? okre?lenie osoby, ktorej głownym zaj?ciem jest przesiadywanie przed telewizorem poł?czone z pojadaniem junkfoodu i popijaniem. Wyra?enie to zostało ukute pod koniec lat osiemdziesi?tych przez niejakiego Boba Armstronga z Sacramento. Zało?ył on ?Couch Potato Movement”, zrzeszaj?cy ponad 10 tys. osob, powołuj?c si? na teori?, ?e telewizja dostarcza idealnych, niezast?pionych do?wiadcze? i prze?y?.
Hasło dnia: raf koralowych fauna

Rekordzi?ci

Najdłu?sza rzeka w Azji
Jangcy ? 6380 km.

Cytat dnia

?Obraz ma swoje własne ?ycie. Ja probuj? umo?liwi? mu zaistnienie”

Imieniny

Cze 18

El?biety, Leoncjusza, Leonii, Marka, Milany, Mileny

Dzie? w historii

Cze 18

zdarzyło si?
1970
ponowne doj?cie do władzy konserwatystow ( Partia Konserwatywna ) w Wielkiej Brytanii po wygranych wyborach.
1792
zwyci?stwo wojsk polskich dowodzonych przez ksi?cia Jozefa Poniatowskiego nad oddziałami rosyjskimi w bitwie pod Ziele?cami ( wojna polsko-rosyjska 1792 ).
urodzili si?
1903
Radiguet Raymond , pisarz francuski.
1918
Karle Jerome , chemik amer.; na przeł. 1943 i 1944 brał udział w Programie Manhattan.
odeszli
1864
O’Brien William Smith , irlandzki działacz narodowy.
1981
Kantona George , ameryka?ski psycholog i ekonomista, pochodzenia w?gierskiego.