Ο ?ρο? Χ?ρε? του Τρ?του Κ?σμου χρησιμοποι?θηκε το 1952 απ? τον Γ?λλο δημογρ?φο Αλφρ?ντ Σωβ? (Alfred Sauvy) για να περιγρ?ψει τι? χ?ρε? που την εποχ? του Ψυχρο? Πολ?μου δεν ?ταν εντεταγμ?νε? στι? χ?ρε? του δυτικο? συνασπισμο? ? σε αυτ?? του Σοβιετικο? μπλοκ . Εντο?τοι? στι? μ?ρε? μα? η χρ?ση του ?ρου αφορ? τι? χ?ρε? του πλαν?τη με χαμηλ? δε?κτη αν?πτυξη?, ανεξ?ρτητα απ? το πολιτικ? καθεστ?? που κυριαρχε? σε αυτ?? και ε?ναι συχν? ισοδ?ναμη με την ?ννοια "οι φτωχ?? χ?ρε?". Οι χ?ρε? στι? οπο?ε? αναφ?ρεται ο ?ρο? συνιστο?ν κατ? προσ?γγιση τα δ?ο τρ?τα του πλαν?τη.

Η αμφισβ?τηση του ?ρου [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η χρ?ση του ?ρου ?χει οδηγ?σει σε διαφων?ε? ?σον αφορ? στη σημασ?α του, κ?τι που διαφα?νεται και απ? το γεγον?? ?τι δεν υπ?ρχει κοιν? αποδεκτ?? 'αντικειμενικ??' ορισμ?? των εννοι?ν 'χ?ρα του Τρ?του Κ?σμου' ? 'Τρ?το? Κ?σμο?'. Στου? ακαδημα?κο?? κ?κλου? ο ?ρο? χρησιμοποιε?ται σπ?νια, θεωρ?ντα? ?τι ε?ναι αναχρονιστικ??, ανακριβ??, ? ?τι διατηρε? αποικιοκρατικ?? αντιλ?ψει? . Σε γενικ?? γραμμ?? οι χ?ρε? που συν?θω? περιγρ?φονται ω? 'Τρ?του Κ?σμου' παρουσι?ζουν χαμηλο?? δε?κτε? οικονομικ??, βιομηχανικ?? ? τεχνολογικ?? αν?πτυξη?. Με αυτ? τη λογικ?, στου? ακαδημα?κο?? κ?κλου? συν?θω? προτιμ?ται ο ?ρο? Αναπτυσσ?μενε? Χ?ρε? .

Ιστορ?α του ?ρου [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι πρ?τε? αναφορ?? σε παρ?μοιου? ?ρου?, οι οπο?οι παραπ?μπουν σε κ?ποιο σ?στημα 'ταξιν?μηση?' των κατο?κων του πλαν?τη, μ?λλον εμφαν?ζονται σε επιστημονικ?? εργασ?ε? τη? κλασικ?? περι?δου του ευρωπα?κο? ιμπεριαλισμο? . Ουσιαστικ? στι? εργασ?ε? αυτ?? υποστηρ?ζεται ?να? 'στα τρ?α' διαχωρισμ?? των φυλ?ν του πλαν?τη:

• Ο 'προηγμ?νο?' Πρ?το? Κ?σμο? των λευκ?ν
• Ο 'β?ρβαρο?' Δε?τερο? Κ?σμο? των κ?τρινων
• Ο '?γριο?' Τρ?το? Κ?σμο? των μα?ρων.

Μ?α κ?πω? διαφορετικ? χρ?ση του ?ρου εντοπ?ζεται στη δουλει? του Γ?λλου Αλφρ?ντ Σωβ? και πιο συγκεκριμ?να σε ?να ?ρθρο στο γαλλικ? περιοδικ? L'Observateur , στι? 14 Αυγο?στου 1952. Στη γαλλικ? γλ?σσα , ο ?ρο? Tiers monde παραπ?μπει ευθ?ω? στον χρησιμοποιημ?νο στα χρ?νια τη? Γαλλικ?? Επαν?σταση? ?ρο Tiers etat . Ω? Tiers etat (Τρ?τη τ?ξη) αναφερ?ταν η κοινωνικ? τ?ξη που αποτελο?ταν απ? το μη προνομιο?χο, αδικημ?νο τμ?μα του πληθυσμο?.

Ο ?ρο? χρησιμοποι?θηκε ευρ?ω? στα χρ?νια του Ψυχρο? Πολ?μου , καθ?? υιοθετ?θηκε απ? χ?ρε? που δεν επιθυμο?σαν να ενταχθο?ν ?μεσα στι? χ?ρε? του δυτικο? συνασπισμο? ? σε αυτ?? του Σοβιετικο? μπλοκ. Η ευρε?α χρ?ση του ευνο?θηκε απ? το γεγον?? ?τι αντικατ?πτριζε την οπτικ? εν?? πολιτικ? ?χι τ?σο ?ντονα προσανατολισμ?νου 'κ?σμου'. Απ? την ?λλη, σε μικρ?τερο βαθμ? χρησιμοποι?θηκαν οι ?ροι Πρ?το? Κ?σμο? (αναφερ?μενο? στι? Η.Π.Α. και του? συμμ?χου? του? κατ? τη δι?ρκεια του Ψυχρο? Πολ?μου) και Δε?τερο? Κ?σμο? (αναφερ?μενο? στο Ανατολικ? μπλοκ ).

Αρχηγικ? ρ?λο στι? προσπ?θειε? δημιουργ?α? μια? 'τριτοκοσμικ??' φων?? στην καρδι? του Ψυχρο? Πολ?μου ε?χαν χ?ρε? ?πω? η τ?τε Γιουγκοσλαβ?α , η Ινδ?α , η Α?γυπτο? , η Μ?λτα και η Κ?προ? ^[1] . Οι χ?ρε? του Τρ?του Κ?σμου θεωρο?σαν ?τι μπορο?σαν επιτυχ?? να διατηρο?ν επαφ?? συνεργασ?α? τ?σο με τι? κομμουνιστικ?? ?σο και με τι? καπιταλιστικ?? χ?ρε? του πλαν?τη, χωρ?? αναγκαστικ? να δ?χονται την πολιτικ? επιρρο? του?. Η ιστορ?α ?δειξε πω? κ?τι τ?τοιο μ?λλον δεν ?ταν εφικτ?: Κ?θε μ?α απ? τι? δ?ο υπερδυν?μει? του Ψυχρο? Πολ?μου, ανησυχ?ντα? ?τι οποιαδ?ποτε ουδ?τερη χ?ρα ε?ναι μια εν δυν?μει σ?μμαχο? του εχθρο?, χρησιμοπο?ησαν επανειλημμ?να τι? στρατιωτικ?? δυν?μει? ? τι? μυστικ?? υπηρεσ?ε? του? για να επηρε?σουν τι? κυβερν?σει? των χωρ?ν του Τρ?του Κ?σμου. Τα αποτελ?σματα των προσπαθει?ν του? ποικ?λουν. Ενδεικτικ? π?ντω? ε?ναι, το ?τι στο τ?λο? του Ψυχρο? Πολ?μου οι χ?ρε? που υιοθ?τησαν το χαρακτηρισμ? 'χ?ρε? του Τρ?του Κ?σμου' βρ?σκονταν συν?θω? σε δυσχερ? οικονομικ? θ?ση. Γενικ? οι χ?ρε? τη? λατινικ?? Αμερικ?? βρ?σκονται σε καλ?τερη οικονομικ? θ?ση απ? τι? χ?ρε? τη? Αφρικ?? ^[2] .

Αξ?ζει να αναφερθε? ?τι την εποχ? εκε?νη ορισμ?νε? χ?ρε? θεωρο?σαν ?τι δεν μπορο?σαν ε?κολα να ενταχθο?ν σε κ?ποια απ? τι? αυστηρ? διαχωρισμ?νε? κατηγορ?ε? του Πρ?του, του Δε?τερου και του Τρ?του κ?σμου. Παραδε?γματα χωρ?ν που επ?λεξαν την ουδετερ?τητα ?ταν ορισμ?να κρ?τη τη? Ευρ?πη?, ?πω? η Ελβετ?α , το Λιχτενστ?ιν , η Αυστρ?α , η Ιρλανδ?α , η Σουηδ?α και η Φινλανδ?α , οι οπο?ε? χ?ρε?, που αν και στρατιωτικ? ουδ?τερε?, κατε?χαν καπιταλιστικ?? οικονομ?ε? στον Ψυχρ? Π?λεμο, εν? αντ?στοιχα, δεν εντ?χθηκαν ποτ? στο ΝΑΤΟ , εν? οι δ?ο τελευτα?ε? (Σουηδ?α και Φινλανδ?α) ε?ναι εν δυν?μει υποψ?φιε? να ενταχθο?ν σε αυτ?, μετ? απ? δεκαετ?ε? ουδετερ?τητα?.

Μετ? την κατ?ρρευση τη? Ε.Σ.Σ.Δ. , το 1991 , ο ?ρο? 'Δε?τερο? Κ?σμο?' ?χασε το ν?ημα του. ?τσι ο ?ρο? 'Πρ?το? Κ?σμο?' εξαπλ?θηκε προκειμ?νου να συμπεριλ?βει ?λε? τι? οικονομικ? ανεπτυγμ?νε? χ?ρε?. Παρ?λληλα, ο ?ρο? 'Τρ?το? Κ?σμο?' ?γινε συν?νυμο? τη? μειωμ?νη? οικονομικ?? και τεχνολογικ?? αν?πτυξη? μια? χ?ρα?. Ε?ναι ?μω? γεγον?? ?τι οι συνθ?κε? του σ?μερα (?ντονα διαφορετικ?? απ? αυτ?? του Ψυχρο? Πολ?μου), καθιστο?ν δ?σχρηστη την ορολογ?α του Πρ?του και του Τρ?του κ?σμου. Για παρ?δειγμα η Κ?να , στην οπο?α ?χει κατ? καιρο?? αποδοθε? ο ?ρο? 'χ?ρα Τρ?του Κ?σμου', ?χει αναπτυχθε? σε ορισμ?νου? τομε?? τη? τεχνολογ?α? στον ?διο βαθμ? με αρκετ?? 'χ?ρε? του Πρ?του Κ?σμου'. ?τσι βαθμια?α προτιμο?νται ?ροι ?πω? Ανεπτυγμ?νε? ? Αναπτυσσ?μενε? Χ?ρε? ^[2] .

Οι τ?σσερι? σ?γχρονοι κ?σμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η σημεριν? σημασ?α των τρι?ν κ?σμων ε?ναι πλ?ον η εξ??:

• Πρ?το? κ?σμο?: Χ?ρε? με ελε?θερη, εκβιομηχανισμ?νη οικονομ?α ^[2] .
• Δε?τερο? κ?σμο?: Χ?ρε? με συγκεντρωτικ? κρατικ? ελεγχ?μενη οικονομ?α ^[2] .
• Τρ?το? κ?σμο?: Χ?ρε? με αγροτικ? οικονομ?α ^[2] πρ?ην αποικ?ε? ^[1] , γεγον?? που παρεμποδ?ζει την οικονομικ? του? αν?πτυξη ^[2] .
• Τ?ταρτο? κ?σμο?: Τα φτωχ? κοινωνικ? στρ?ματα του πρ?του κ?σμου ^[3] .

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]